Truyện đồng thoại là một thể loại văn học dành cho trẻ em, mang đến những bài học giáo dụ ý nghĩa. Vậy truyện đồng thoại là gì? Đặc điểm của truyện đồng thoại là gì? Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin về truyện đồng thoại mà lớp 6 cùng những ví dụ truyện đồng thoại hay của Việt Nam.
Tóm tắt
Truyện đồng thoại là gì?
Khái niệm truyện đồng thoại đã hình thành từ rất lâu. Đây không phải một thể loại truyện thuần Việt mà có nguồn gốc từ Trung Quốc. Trong đó, “đồng” là cùng, “thoại” là kể hay tường thuật.
Truyện đồng thoại là loại truyện mượn lời, mượn ngôi kể của nhân vật để kể lại những câu chuyện bổ ích hướng đến đối tượng trẻ em. Vì truyện đồng thoại nhắm đến đối tượng người nghe là trẻ nhỏ nên tác giả thường kết hợp những yếu tố kỳ ảo, thần bí làm tăng tính sinh động cho câu chuyện.
Nguồn gốc của truyện đồng thoại
Truyện đồng thoại bắt nguồn từ Trung Quốc và du nhập vào Việt Nam vào khoảng những năm đầu của thế kỷ 20 – song song với quá trình hiện đại hóa văn học Việt Nam. Trải qua những giai đoạn biến động, truyện đồng thoại đã có sự phát triển đáng kể.
Từ “đồng thoại” được ghi nhận lần đầu tiên ở Việt Nam trong công trình từ điển Hán-Việt của Đào Duy Anh vào năm 1932 để đặt tên cho một tuyển tập văn học sau này. Tuy nhiên, nó chưa nhận được sự chú ý lớn từ giới phê bình và lý luận văn học trong giai đoạn từ 1930 đến 1945. Chỉ từ năm 1945 trở đi, truyện đồng thoại mới được đề cập phổ biến trong một số chuyên luận, giáo trình, bài báo khoa học, bài đọc và lời bình.
Một trong những tác phẩm nổi tiếng đánh dấu cho sự xuất hiện của truyện đồng thoại tại Việt Nam chính là “Dế mèn phiêu lưu ký” của tác giả Tô Hoài. Tác phẩm này đã gây tiếng vang lớn và trở thành một trong những tác phẩm truyện đồng thoại được yêu thích nhất trong văn học Việt Nam.
Từ khi truyện đồng thoại xuất hiện, nó đã thu hút được sự quan tâm của lượng lớn độc giả, đặc biệt là đối tượng trẻ em. Nó không chỉ giải trí mà còn mang đến giá trị văn hóa và giáo dục, giúp trẻ em khám phá và hiểu biết thêm về thế giới xung quanh một cách sáng tạo và thú vị. Truyện đồng thoại ngày nay vẫn tiếp tục phát triển và ngày càng có sự đa dạng trong nội dung và hình thức. Nó đã trở thành một thể loại văn học phổ biến được ưa chuộng ở Việt Nam và trên toàn thế giới, đóng góp vào sự phong phú và phát triển của văn học trẻ.
Đặc điểm truyện đồng thoại là gì?
Truyện đồng thoại có khá nhiều đặc điểm riêng độc đáo. Đó cũng chính là thứ tạo nên sự lôi cuốn và hấp dẫn đối độc giả. Cụ thể, các đặc điểm của truyện đồng thoại như sau:
- Nhân vật trong truyện thường là các loài vật đã được tác giả nhân cách hóa, có tên gọi, hành động và suy nghĩ giống như con người như làm việc, nghỉ ngơi, lo nghĩ về tương lai…Tuy nhiên, nhân vật vẫn giữ được các đặc điểm tự nhiên vốn có về thức ăn, nơi ở, sở thích
- Nhân vật truyện đồng thoại là các đồ vật, loài vật, cây cối…được nhân hóa: Có đủ tên gọi, hành động và suy nghĩ như con người…
- Sử dụng phong cách miêu tả chi tiết các tình tiết, môi trường sống và tâm trạng của các nhân vật nhờ việc sử dụng các hình ảnh, cảm giác và chi tiết đặc sắc. Từ đó, giúp người đọc dễ hình dung và hiểu rõ hơn về cảnh vật và tình huống diễn ra trong truyện.
- Phong cách viết truyện kết hợp giữa thực tế và hư cấu, tạo ra những câu chuyện đầy sáng tạo và màu sắc.
- Tính logic và kết thúc hợp lý: Truyện đồng thoại có cốt truyện rõ ràng, tuân theo quy luật của logic và có kết thúc hợp lý. Tác giả xây dựng dòng thời gian logic và sự phát triển của câu chuyện, đảm bảo các sự kiện và hành động diễn ra một cách tự nhiên và hợp lý. Kết thúc của truyện đồng thoại có hậu, thường đáp ứng được mong đợi của người đọc và mang đến những thông điệp và giá trị đạo đức mà người viết muốn truyền tải
- Truyện đồng thoại mang tính giả tưởng cao, khơi gợi trí tưởng tượng và thể hiện các giá trị nhân văn, lý tưởng và bài học thẩm mỹ, đạo đức và nhân phẩm cho các độc giả nhỏ tuổi.
Cốt truyện của truyện đồng thoại
Cốt truyện đồng thoại gồm chuỗi sự kiện được sắp xếp theo trật tự thời gian, với lối kết cấu: sinh ra (tuổi thơ) – trưởng thành – biến cố – thành công – bài học (kết thúc có hậu).
Người kể chuyện trong truyện đồng thoại
Người kể chuyện trong truyện đồng thoại gồm có hai kiểu người:
- Người kể chuyện ngôi thứ nhất: xưng “tôi”, xuất hiện trực tiếp trong tác phẩm
- Người kể chuyện ngôi thứ ba (người kể giấu mình): không tham gia và câu chuyện, nhưng biết hết mọi chuyện.
Lời người kể chuyện trong truyện đồng thoại
Một trong những cách nhận biết truyện đồng thoại là thông qua lời người kể chuyện. Lời người kể chuyện trong truyện đồng thoại là lời nói trực tiếp của nhân vật (đối thoại, độc thoại), có thể được trình bày tách riêng hoặc xen với lời người kể chuyện.
Ngôi kể thứ 3 là gì? Đặc điểm, tác dụng, ví dụ ngôi kể thứ 3
Ví dụ về những truyện đồng thoại Việt Nam
- Bảy bông lúa lép – Nam Cao
- Bông hoa thài lài – Khái Hưng
- Cái ấm đất – Khái Hưng
- Cái mai – Võ Quảng
- Con mèo mắt ngọc – Nam Cao
- Con nai đen – Nguyễn Đình Thi
- Con rắn – Khái Hưng
- Con rắn trắng – Ngọc Giao
- Dế mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài
- Giọt sương đêm – Trần Đức Tiến
- Hạt ngọc – Thạch Lam
- Làm mèo – Trần Đức Tiến
- Mã đầu vương – Ngọc Giao
- Ông than đá – Viết Linh
- Tôi là Bê Tô – Nguyễn Nhật Ánh
- Úm ba la – Ngọc Giao
Vậy là bài viết đã gửi đến bạn đọc những thông tin về khái niệm truyện đồng thoại là gì và các truyện đồng thoại Việt Nam tiêu biểu. Có thể thấy, truyện đồng thoại không chỉ mang tính giải trí cao mà còn có ý nghĩa giáo dục sâu sắc, truyền đạt giá trị và phát triển nhân cách cho độc giả, đặc biệt là trẻ nhỏ.
