Tình trạng đất xám bạc màu xảy ra phổ biến ở những nơi địa hình dốc thoải, gây ảnh hưởng không nhỏ tới nền nông nghiệp nước ta. Vậy đất xám bạc màu là gì? Nguyên nhân và biện pháp cải tạo đất xám bạc màu là gì? Cùng Palada.vn đi tìm câu trả lời nhé!
Tóm tắt
Đất xám bạc màu là gì?
Đất xám bạc màu là đất nghèo dinh dưỡng, đất xám bạc màu có tầng đất mặt thường bị rửa trôi. Đất xám bạc màu có lượng mùn thấp, cây trồng rất khó phát triển trên loại đất này.
Đất xám bạc màu phân bố chủ yếu ở các vùng trung du Bắc Bộ, Đông Nam Bộ và Tây Nguyên.
Diện tích đất xám bạc màu ở Việt Nam khoảng 800 ha, chiếm 0,16% tổng diện tích tự nhiên và chỉ có 1 loại đất là đất xám bạc màu trên đá macma axit và đá cát, phân bố chủ yếu ở huyện A Lưới và vùng lâm trường thuộc các xã Phong Sơn, Phong An huyện Phong Điền. Đất xám được hình thành từ sản phẩm phong hóa đá granit và các loại đá cát, là những loại đá giàu silic, nghèo khoáng vật và chứa kim loại kiềm, kiềm thổ. Khi phong hoá cho ra đất có thành phần cơ giới nhẹ, thô, có lẫn nhiều khoáng vật nguyên sinh bền.
Nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu là?
Nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu là do địa hình dốc thoải, một phần là do tập quán canh tác lạc hậu nên quá trình rửa trôi các hạt sét, keo và chất dinh dưỡng diễn ra mạnh mẽ, đất bị thoái hóa nghiêm trọng.
Tính chất của đất xám bạc màu
Đặc điểm của đất xám bạc màu là có tầng đất mặt mỏng, lớp đất có thành phần cơ giới nhẹ; tỉ lệ cát lớn, lượng keo và set ít. Đất bạc màu thường bị khô hạn.
Đất xám bạc màu thuộc loại đất chua hoặc rất chua, đất nghèo chất dinh dưỡng, nghèo mùn.
Bên cạnh đó, số lượng vi sinh vật trong đất xám bạc màu rất ít, hoạt động của vi sinh vật trong đất rất yếu.
Đất xám bạc màu có độ ph trong khoảng < 4,5
Đất xám bạc màu có tỷ trọng 2.6-2.65, dung dịch từ 1.57-1.68.
Độ xốp dưới 40%, giữ nước kém, có độ thoáng khí cao, kết cấu đất kém.
Độ ẩm đồng ruộng trong khoảng 22-25%, độ ẩm cây héo thấp và chế độ nhiệt không ổn định.
Biện pháp cải tạo đất xám bạc màu
Khi đất bị mất đi nhiều chất dinh dưỡng sẽ không thể cung cấp các dưỡng chất để cây phát triển tốt và cho sản lượng cao được. Vậy nên cần có những biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu hiệu quả, để đất bạc màu được tái tạo và đủ chất dinh dưỡng trở lại, một số biện pháp đó là:
- Xây dựng bờ, hệ thống mương thoát nước và tổ chức tưới tiêu hợp lý: biện pháp này giúp khắc phục hạn hán và tạo điều kiện cho các vi sinh vật trong đất sinh sôi và hoạt động.
- Cày sâu và kết hợp sử dụng phân bón hợp lý: giúp tăng độ dày của tầng đất mặt.
- Bón vôi cải tạo đất: giảm độ chua trong đất bạc màu, tạo độ phì nhiêu cho đất.
- Luân canh cây trồng: giúp tăng lượng vi sinh vật và cố định đạm cho đất, tạo điều kiện cho vi sinh vật hoạt động tốt và bảo vệ đất.
- Bón phân hữu cơ và phân hóa học hợp lý: tăng lượng dinh dưỡng cũng như mùn cho đất và tạo điều kiện cho các vi sinh vật hoạt động.
- Làm ruộng bậc thang: làm giảm độ dốc và hạn chế xói mòn đất, bên cạnh đó trồng thêm các cây ăn quả để canh tác theo đường đồng mức, trồng thành từng hàng dài giúp bảo vệ rừng đầu nguồn.
- Hạn chế sử dụng hóa chất gây nhiễm độc đất
- Trồng xen canh với những cây trồng có khả năng ổn định đạm tốt như: đậu nành, lạc, vừng, ngô…
- Tăng độ che phủ: Thảm thực vật dày sẽ giúp giữ được tối đa chất dinh dưỡng của đất, hạn chế sự rửa trôi, xói mòn đất khi mưa lũ. Đất có sự che phủ làm giảm lượng nước bốc hơi và góp phần giữ ẩm cho đất.
Cây trồng phù hợp với đất xám bạc màu
Đất xám bạc màu là loại đất nghèo dinh dưỡng, tầng đất mặt có màu xám trắng thường bị rửa trôi, độ mùn thấp. Với những đặc điểm đó, có thể thấy, đây là loại đất trồng có tầng canh tác mỏng, kết cấu kém, nghèo limon và sét, khả năng giữ và thấm nước rất kém, các vi sinh vật tốt cho đất cũng hạn chế khiến cây trồng trên loại đất này khó mà sống hoặc phát triển tốt được. Hình ảnh đất xám bạc màu thường thấy ở những đồi núi có độ dốc cao, đất lâm nghiệp.
Tuy nhiên, vẫn có một số loại cây có thể trồng được trên nền đất xám bạc màu, cụ thể như:
– Lúa
– Ngô
– Sắn
– Lạc
– Đậu
– Vừng
– Chè
– Keo lá tràm
– Keo tai tượng
Có thể thấy, việc cải tạo đất xám bạc màu là vô cùng cần thiết để nâng cao chất lượng, sản lượng cây trồng. Bà con hãy chú ý các biện pháp cải tạo đất xám bạc màu mà Palada.vn vừa liệt kê để nâng cao hiệu quả trồng trọt nhé!
