Đông chí là một ngày đặc biệt trong văn hóa phương Đông lẫn phương Tây. Hãy cùng tìm hiểu ngày Đông chí là gì và khám phá những ý nghĩa, phong tục thú vị trong bài viết sau đây nhé!
Ngày Đông chí là gì?
Theo thiên văn học phương Tây, Đông chí đánh dấu sự bắt đầu của mùa đông ở bán cầu Bắc và mùa hè ở bán cầu Nam. Còn theo phương Đông thì Đông chí là ngày giữa mùa đông.
Ngày này có nguồn gốc từ nông lịch của Trung Quốc cổ đại, một năm sẽ có 4 mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông và 8 tiết chính là: Lập xuân, Xuân phân, Lập hạ, Hạ chí, Lập thu, Thu phân, Lập đông và Đông chí.
Ngày Đông chí tính theo lịch âm, bắt đầu từ 12 giờ trưa ngày 21 hoặc 22/12 Dương lịch (khoảng tháng 11 Âm lịch) đến hết ngày 5 – 6/1 năm sau. Theo nghiên cứu của các nhà thiên văn học, ngày Đông chí 2021 sẽ diễn ra vào thứ Ba, ngày 21/12 dương lịch (tức ngày 18/11 âm lịch), kèm theo mưa phùn nhẹ hoặc gió nồm ẩm.
Ý nghĩa ngày Đông chí
Trong văn hóa phương Đông
Trung Quốc
Đây là một trong những dịp tết quan trọng của người Trung Quốc. Vào thời phong kiến, các vua chúa sẽ mở tiệc suốt 5 ngày, còn dân thường sẽ quây quần bên nhau để ăn uống, múa hát mừng ngày lễ này.
Hiện nay, các phong tục đã được lược bỏ đi nhiều nhưng vẫn phổ biến tục ăn bánh bao hấp hoặc hoành thánh (tại miền Bắc Trung Quốc), ăn thang viên (chè trôi nước) tại các vùng miền Nam.
Tham khảo: 1 dặm bằng bao nhiêu km?
Ngày này còn là một yếu tố quan trọng để xác định ngày Tết Nguyên đán và tháng nhuận trong Âm lịch Trung Quốc. Bởi vì qua Đông chí là bước vào tháng cuối cùng trong năm (tháng Chạp). Theo phong thủy, Đông chí tương ứng với quẻ Phục trong Kinh Dịch để chỉ sự hồi sinh, phát triển mạnh mẽ của dương khí. Đặc biệt, ngày Đông chí còn rơi vào tháng hành Thủy cực vượng nên những người sinh vào ngày này đều có thông minh, mẫn tiệp và có trí tuệ hơn người.
Nhật Bản
Người Nhật có phong tục ăn bí ngô và tắm Yuzu trong ngày này. Bí ngô tượng trưng cho điều may mắn, thuận lợi trong năm mới.
Tắm Yuzu là ngâm mình trong bồn nước ấm có quả thanh yên để giảm căng thẳng, stress và giải cảm. Do đó, người Nhật cho rằng nếu tắm Yuzu trong ngày Đông chí sẽ giúp loại bỏ hết các gánh nặng trong năm cũ và đón chào năm mới với tinh thần thoải mái, tươi mới.
Hàn Quốc
Đây là một trong những ngày nghỉ lớn nhất tại nước này, tương tự Trung thu Chuseok hay Tết Nguyên Đán Seolnal. Trong ngày này, người Hàn thường ăn các món ăn làm từ đậu đỏ vì đậu đỏ mang lại may mắn và xua đuổi tà ma. Món ăn phổ biến nhất là cháo đậu đỏ (Patjuk).
Việt Nam
Tại nước ta, Đông chí không phải là một ngày quá đặc biệt nhưng một số gia đình vẫn làm lễ cúng gia tiên để cầu mong một năm an lành, khỏe mạnh. Đây cũng là dịp để các thành viên trong gia đình quây quần cùng ăn một bữa cơm ấm cúng.
Trong văn hóa phương Tây
Đây là ngày đặc biệt đối với nhiều nước phương Tây với nhiều lễ hội như lễ hội Festivus, Kwanzaa, Yalda, Saturnalia, Hanukkah, HumanLight…
Đối với một số nước, Đông chí diễn ra cùng thời điểm với Giáng sinh (ngày Chúa Jesus ra đời 0h00 ngày 25/12). Các tín đồ Thiên Chúa giáo thường tổ chức ngày lễ này rất long trọng.
Một số điều đặc biệt của ngày Đông chí
- Trong ngày Đông chí, Mặt Trời nằm ở điểm thấp nhất về hướng Nam vào giữa trưa, sau đó quay trở lại phía Bắc. Do đó, đêm ở Bắc bán cầu sẽ là đêm dài nhất và ngày ở Nam bán cầu sẽ là ngày dài nhất trong năm.
- Đông Chí là thời điểm lạnh nhất trong năm nên các loài động, thực vật và con người đều ở trạng thái “ngủ đông”, ít tiếp xúc với môi trường bên ngoài.
- Gió Mậu Dịch và khối khí đại dương sẽ gây nên mưa nhiều, độ ẩm cao và hiện tượng nồm ẩm khó chịu.
Trên đây là tổng hợp những thông tin thú vị về Đông chí. Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã biết ngày Đông chí là ngày nào và có thêm nhiều hiểu biết về văn hóa, phong tục tập quán của một số quốc gia trên thế giới trong ngày này.
