Bóng đè là hiện tượng hầu như ai cũng từng trải qua ít nhất một lần trong đời và thường được lý giải theo tâm linh. Tuy nhiên, thực chất bóng đè là gì thì hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây nhé!
Tóm tắt
Bóng đè là gì?
Bóng đè trong tiếng Anh là sleep paralysis (chứng liệt thân khi ngủ) là thuật ngữ dùng để diễn tả tình trạng toàn thân không thể cử động được dù tinh thần vẫn tỉnh táo, thường diễn ra khi cơ thể trong giai đoạn giữa thức và ngủ.
Lúc này, bạn sẽ có cảm giác không thể di chuyển hay nói năng gì được trong vòng vài giây, thậm chí vài phút. Bị bóng đè nhiều lần sẽ gây ám ảnh tâm lý cho người bệnh, khiến họ sợ hãi giấc ngủ.
Triệu chứng của bóng đè
- Tình trạng bóng đè có thể xuất hiện 1 lần hoặc nhiều lần trong đêm, xảy ra khi bạn sắp thức giấc hoặc khi vừa mới ngủ.
- Không thể di chuyển cơ thể khi ngủ hoặc khi thức dậy, trong vài giây hoặc vài phút
- Tỉnh táo nhưng không thể nói, phát ra âm thanh
- Xuất hiện ảo giác và cảm giác sợ hãi khi bị bóng đè nhìn thấy người, nghe thấy tiếng nói
- Cảm thấy áp lực trên ngực, khó thở
- Cảm giác như mình sắp chết
- Đổ mồ hôi, đau đầu, đau cơ, thậm chí hoang tưởng
- Bị bóng đè thường xuyên có thể khiến bạn cảm thấy rất buồn và lo lắng
Bị bóng đè có nguy hiểm không?
Nhiều người thắc mắc bị bóng đè có sao không, có chết không vì hiện tượng này thường gây nên cảm giác hoang mang và sợ hãi cho người bệnh.
Tình trạng bị bóng đè liên tục thường đi kèm với các rối loạn giấc ngủ khác, trong đó có chứng ngủ rũ. Đây là một dạng rối loạn thần kinh liên quan đến việc kiểm soát giấc ngủ và sự tỉnh táo, khiến bạn luôn có cảm giác buồn ngủ vào ban ngày.
Hiện tượng này thường không gây nguy hiểm nhưng sẽ gây ảnh hưởng đến tâm lý. Nhiều người chỉ gặp bóng đè 1-2 lần trong đời nhưng có một số người lại thường xuyên gặp phải tình trạng này.
Nguyên nhân gây hiện tượng bóng đè
Có rất nhiều cách lý giải về nguồn gốc của hiện tượng bóng đè. Có người cho rằng bóng đè cũng giống như một giấc mơ, tái hiện lại những gì chúng ta cảm nhận khi thức, không mệt mỏi hay khó chịu gì cả.
Nhiều người lại tin rằng bóng đè xảy ra khi họ đang thức, bóng đè ban ngày nhưng lại không thể phản ứng với những gì cảm nhận được, khiến họ cảm giác lo lắng, sợ hãi, tim đập nhanh và vã mồ hôi, tương tự như khi gặp ác mộng.
Hiện tượng bóng đè theo tâm linh
Bóng đè có phải là ma không? Theo quan điểm dân gian, bóng đè là do ma quỷ gây ra. Một con ác quỷ hay một hồn ma đang ngồi đè lên trên người bạn, khiến bạn cảm thấy nghẹt thở, khó chịu.
Có một giả thuyết đặt ra liên quan đến con mộc, khi một con chim bị thương đậu trên cây sẽ nhỏ máu ra cành cây đó. Nếu người ta dùng gỗ của cây này làm giường thì hồn ma của con chim sẽ ám theo, gây nên hiện tượng bóng đè. Tuy nhiên, giả thuyết này không thực sự hợp lý vì nhiều người nằm ngủ trên giường sắt hay sàn nhà… mà vẫn bị bóng đè.
Còn hiện tượng bóng đè theo Phật giáo lý giải thì là do khối năng lượng tham sân si trong con người. Mỗi người đều liên tục tích lũy các suy nghĩ, lời nói, hành vi không hài hòa hằng ngày cho đến khi mắc nhân quả bị bóng đè. Chính vì vậy, nhiều người chia sẻ khi bị bóng đè niệm câu chú đại bi thì tự nhiên cảm giác nặng nề, khó thở biến mất, thoát khỏi căn ác mộng.
Hiện tượng bóng đè theo khoa học
Nhiều người không hiểu bóng đè là như nào, bóng đè là bị gì, bóng đè là sao nên thường rất hoang mang, sợ hãi. Tuy nhiên, tình trạng bóng đè dưới góc nhìn khoa học lại xuất phát từ các nguyên nhân phổ biến như:
Căng thẳng, stress
Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng này. Tâm lý căng thẳng, stress kéo dài, sức ép từ công việc quá độ sẽ khiến chu trình giấc ngủ của bạn bị hỗn loạn và đảo lộn. Một loạt các yếu tố này sẽ cộng hưởng kích thích lên vỏ não và gây nên cảm giác bị bóng đè.
Tư thế nằm ngủ
Khi bạn nằm sai tư thế (nằm sấp, đặt tay lên ngực…) cũng có thể tạo sức ép rất lớn lên tim và khiến bạn cảm thấy khó thở, khó chịu.
Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân khác như:
- Bệnh nhân mắc chứng trầm cảm, rối loạn căng thẳng sau chấn thương
- Sử dụng quá nhiều chất kích thích như rượu, bia, ma túy, thuốc lá…
- Do di truyền (trong gia đình có tiền sử bị mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ)
- Sử dụng thuốc điều trị dài ngày
- Các vấn đề khác về giấc ngủ như ngủ rũ, hay bị chuột rút vào ban đêm.
Bạn nên làm gì khi bị bóng đè?
Nhiều người bị bóng đè khi ngủ trưa, ngủ tối hoặc bất cứ khi nào chợp mắt. Vậy bị bóng đè khi ngủ phải làm sao để trở lại trạng thái bình thường?
Tập trung vào hơi thở
Khi bị bóng đè đừng quá hoảng loạn, sẽ làm gia tăng áp lực lên ngực khiến hơi thở khó khăn, dồn dập. Lúc này, bạn cần tập trung hít thở thật sâu và thật đều để giữ bình tĩnh cho đến khi tình trạng này qua đi.
Chuyển động nhẹ
Thoát khỏi tình trạng bóng đè và cách khắc phục là hãy thử cử động nhỏ như nắm hờ bàn tay, co ngón chân, cử động cơ mặt như nhăn mặt, mím môi để nhanh chóng thoát khỏi cảm giác này.
Cố nói chuyện
Khi bị bóng đè, bạn thường cảm thấy cổ họng tê cứng, không thể phát ra âm thanh. Bạn hãy cố gắng nói hoặc ho khan để đánh thức cơ thể nhé.
Giữ nguyên tư thế
Nếu bạn có cảm giác bị ai đó đè xuống, thì đừng cố chống cự mà hãy thả lỏng cơ thể và tự trấn tĩnh bằng cách nghĩ rằng: “Mọi chuyện sẽ nhanh qua thôi”.
Phòng ngừa bệnh bóng đè
- Ngủ đủ giấc từ 7 – 8 giờ mỗi ngày, ngủ trưa 15-20 phút đối với người trưởng thành để ổn định thần kinh và tốt cho sức khỏe
- Có chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý, nên đi ngủ và thức dậy vào một giờ nhất định vào buổi tối và buổi sáng
- Không gian ngủ yên tĩnh, giường sạch sẽ, êm ái và mặc đồ ngủ thoải mái, không ngủ sấp
- Điều chỉnh nhiệt độ phòng ngủ khoảng 26-28 độ C nếu dùng điều hòa
- Tập thể dục thể thao thường xuyên để ngủ ngon nhưng không nên tập quá sức trước khi đi ngủ
- Hạn chế uống trà, cà phê trước khi đi ngủ khoảng 3-5 giờ
- Không nên ăn quá no hay uống nhiều rượu bia trước khi đi ngủ
- Hạn chế hút thuốc vì thành phần nicotin trong thuốc có thể gây khó ngủ và hay mộng mị
- Điều trị các triệu chứng trầm cảm hoặc rối loạn lo âu
Qua bài viết trên đây chắc hẳn các bạn đã hiểu bóng đè là j đúng không? Bóng đè chỉ là một trạng thái rối loạn giấc ngủ, chúng ta không nên quá sợ hãi. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết đã giúp các bạn biết cách xử lý nhanh chóng khi gặp phải tình trạng này!
