Chúng ta thường nghe về cúng dường phật nhưng không phải ai cũng thật sự hiểu hết về cúng dường là gì. Để hiểu đúng về ý nghĩa của lễ cúng dường gồm những gì, chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua nội dung dưới đây.
Tóm tắt
Cúng dường là gì?
Cúng dường có thể hiểu theo nghĩa đen là cung cấp, dưỡng nuôi những bậc tôn kính với mình như ông bà, cha mẹ, những người có công truyền giảng đạo lý đúng đắn và điều hay lẽ phải như Phật, Pháp, Tăng.
Cha mẹ, ông bà là những đấng sinh thành, cho ta sự sống, nuôi ta khôn lớn nên bất cứ ai trong chúng ta cũng phải có trách nhiệm yêu quý và phụng dưỡng cha mẹ khi họ đến lúc tuổi già, bệnh tật, ốm đau.
Còn cúng dường dành cho Tam Bảo (Phật, Pháp, Tăng) chính là hành động để nuôi dưỡng Tam Bảo được trường tồn làm lợi ích cho chúng sinh vạn vật.
Tìm hiểu ý nghĩa cúng dường trong Phật giáo
Cúng dường trai tăng, trai phạn là những lễ cúng khá phổ biến trong các chùa, thiền viện hiện nay. Chữ cúng đây có nghĩa là cúng dường Tam bảo, còn Trai có nghĩa là chay tịnh hay sự trong sạch, thanh tịnh.
Cúng dường Trai phạn là dâng cúng thực phẩm trong sạch, được làm ra đúng pháp lên chúng Tăng. Chư Tăng Ni hiện nay không được đi khất thực, người Phật tử muốn cúng Trai phạn thì cần phải tự nấu nướng (hoặc là nhờ nhà bếp của chùa nấu) rồi bày biện cơm nước lên trai đường (tức là nhà ăn của chùa), hợp thời chư Tăng Ni tập trung tại trai đường rồi sẽ tác bạch dâng cúng.
Nếu chư Tăng đi khất thực, cúng dường Trai phạn là người Phật tử chuẩn bị cơm nước, đợi chư Tăng đi ngang qua liền kính lễ rồi chia sớt bát cúng dường.
Cúng dường Trai tăng bao gồm dâng cúng thực phẩm, cúng dường gạo cho chùa (Trai phạn) và một số vật dụng thiết yếu cho cúng dường chư tăng như y phục, thuốc men, sàng tọa… thường gọi là tứ sự.
Nói một cách dễ hiểu, cúng dường Trai tăng là ngoài thực phẩm ra thì Phật tử còn cúng thêm một số vật dụng khác nữa. Ngày nay, do đặc điểm của đời sống hiện đại rất khác xưa nên vật phẩm cúng dường phật thường là cúng thực phẩm và một ít tiền mặt để chư Tăng Ni có thể tùy nghi mua sắm các vật dụng cần thiết.
Các cách cúng dường tam bảo
Cúng dường Tam bảo gồm có: Cúng dường Phật bảo, Pháp bảo và cúng dường Tăng bảo. Cụ thể như sau:
- Cúng dường Phật bảo: Góp phần xây dựng chùa chiền, thỉnh tượng về cúng chùa, đúc chuông, dâng hoa, trầm, hương, đèn, nến, đóng góp thêm tiền bạc để làm những việc trên hoặc cúng vào quỹ Tam Bảo, thùng Phước sương, làm cho ngôi Phật bảo được huy hoàng và trang nghiêm, nhờ đó tăng thêm lòng thành kính cho những Phật tử đi chùa, lễ Phật.
- Cúng dường Pháp bảo: Nhờ giáo lý của đức Phật, người Phật tử đã biết được đâu là khổ, đường nào tu học để được phúc báo, để được giải thoát. Đáp lại ân đức ấy thì người Phật tử phải đem giáo lý của đức Phật đến cho những người khác biết để họ có thêm lòng tin và tu học. Vậy thì người Phật tử phải ấn tống kinh sách, băng thuyết pháp (cassette hay video).
- Cúng dường Tăng bảo: Thánh Tăng ngày xưa chỉ lo việc tu học kinh kệ trong chùa, do vậy người Phật tử thường phải cúng dường chư Tăng thật đầy đủ gồm có: Y phục, thức ăn, giường và vật trải giường nằm, thuốc men… Bốn thứ đó được gọi là Tứ Sự Cúng Dường. Ngày nay cuộc sống đã tiến bộ nên Phật tử có thể dâng cúng chư Tăng, Ni những phương tiện phục vụ cho sự hành đạo được dễ dàng hơn.
Cách cúng dường tại nhà
Như đã nói ở trên thì Tam Bảo gồm có Phật, Pháp và Tăng nên cúng dường Tam Bảo cũng sẽ bao gồm có cả 3 lễ cúng là cúng dường Phật, cúng dường Pháp và cúng dường Tăng.
Vậy thì cúng dường như thế nào cho đúng? Vật phẩm cúng dường phật thường gồm có đồ ăn và thức uống tùy vào cái tâm của người Phật tử. Khi tổ chức cúng dường, mọi người không nên bày biện linh đình mà làm thật đơn giản, tránh hoang phí, chủ yếu cần thành tâm dâng Phật là được.
Ngoài đồ ăn và đồ uống ra thì các bạn cũng cần chuẩn bị thêm các lễ vật cần thiết khác như hương thơm, đèn, hoa tươi, trái cây, chuẩn bị nước lọc và cơm trắng.
Đối với cúng dường Pháp thì người Phật tử cần phải học thêm và nghiên cứu giáo pháp của Đức Phật để hiểu rõ sự cao quý của giáo pháp. Sau đó, các bạn có thể xuất bản ra tài liệu để phổ biến ra nhiều nơi nếu như có điều kiện tài chính.
Tăng Bảo ở đây là các chư Tăng, là những người đại diện thay thế cho Đức Phật để phổ biến và truyền lại giáo pháp cho Phật tử. Do vậy, cúng dường Tăng Bảo có nghĩa là các bạn sẽ cần cung cấp và nuôi dưỡng các chư Tăng.
Khi cúng dường chư Tăng, các bạn nên chọn những đồ vật cần thiết cho đời sống tu học chân chính của các thầy chứ không mua theo những sở thích riêng tư của thầy, như vậy không đúng chính pháp. Đồng thời, người làm như vậy cũng sẽ không có phước báu, người Tăng nhận cũng mang tội.
Khi cúng dường, thái độ của Phật tử phải thật thành kính, trân trọng, không tự cao tự đại, không có thái độ phân biệt vị Tăng Ni ở chùa nào hay xứ nào, học vị nào trong hàng ngũ Tăng đoàn.
Với những thông tin trên đây thì hẳn các bạn đã hiểu được cúng dường là gì và cúng dường như thế nào cho đúng rồi phải không. Cúng dường và bố thí đều là những việc quan trọng mà mỗi người Phật Tử cần phải am hiểu để tu hành đắc đạo. Chúc các bạn tu tập thành công và đạt được nhiều phúc báu trong đời sống.
