Lí lẽ và dẫn chứng là 2 yếu tố quan trọng trong bài văn nghị luận. Lí lẽ là gì? Dẫn chứng là gì? Hai yếu tố này có vai trò, tác dụng như thế nào? Cùng Palada.vn tìm hiểu qua những ví dụ cụ thể để hiểu đúng về khái niệm lí lẽ và dẫn chứng nhé.
Tóm tắt
Lí lẽ là gì? Lí lẽ trong văn nghị luận là gì?
Lí lẽ là những lời lẽ để khẳng định hay phủ định điều gì đó. Lí lẽ được triển khai trong toàn bài văn, thể hiện cách hành văn của người viết. Lí lẽ thường dùng để kiểm tra tính hợp lý, tính chính xác hoặc tính đúng đắn của một đánh giá, một vấn đề, một lập luận.
Trong các cuộc tranh luận, lí lẽ có thể được sử dụng để yêu cầu cung cấp bằng chứng, luận điểm chính xác có căn cứ hoặc để đánh giá tính logic và hợp lý của một lập luận.
Lí lẽ là bản chất của văn nghị luận. Lí lẽ trong văn nghị luận phải sắc bén, thể hiện giọng văn đanh thép hùng hồn, đan xen biểu cảm, phải làm sáng tỏ cho luận điểm và tránh dài dòng, khó hiểu.
Lí lẽ là yếu tố quan trọng giúp bài văn nghị luận hoàn chỉnh hơn.
Lí lẽ hay lý lẽ?
Cả hai cách viết lí lẽ hay lý lẽ đều đúng chính tả. Bạn có thể sử dụng một trong hai cách viết này đều được.
Lí lẽ và dẫn chứng là gì?
Dẫn chứng là gì? Dẫn chứng là cái được đưa ra để chứng minh, làm cơ sở cho điều nói ra hoặc viết ra
=> Lí lẽ và dẫn chứng là yếu tố quan trọng giúp bài văn nghị luận hoàn chỉnh hơn. Lí lẽ và dẫn chứng dùng để thuyết phục người đọc. Thường đặt ở vị trí trọng tâm thân bài nếu luận điểm ở đầu bài văn và lí lẽ ấy sẽ làm rõ luận điểm.
Nếu luận điểm ở cuối bài, ta cũng có thể đặt lí lẽ ở trọng tâm, sau đó dẫn chứng để kết luận luận điểm. Hoặc ta cũng có thể vừa nêu luận điểm vừa giải thích, cho lí lẽ đan xen với luận điểm.
Ví dụ về lí lẽ
Giả sử rằng bạn đang xem xét mua một chiếc ô tô. Bạn đã nghiên cứu và tìm hiểu về hai mẫu xe khác nhau là Xe A và Xe B. Bạn đã thu thập đầy đủ thông tin về chiếc xe này. Lý lẽ sẽ giúp bạn đưa ra quyết định thông minh, chính xác dựa trên các thông tin bạn đã thu thập được.
Lí lẽ:
- Mức độ tiết kiệm nhiên liệu: Bạn tìm hiểu và thấy rằng Xe A tiêu thụ ít nhiên liệu hơn Xe B. Điều này có ý nghĩa rằng Xe A sẽ giúp bạn tiết kiệm tiền xăng đáng kể trong thời gian dài sử dụng.
- Chất lượng: Bạn đã đọc các đánh giá của người dùng và thấy rằng Xe A nhận được nhiều đánh giá tích cực hơn Xe B. Điều này cho thấy Xe A ít xảy ra sự cố hơn Xe B.
- Giá cả: Bạn so sánh giá cả của cả hai mẫu xe và thấy rằng Xe A có giá rẻ hơn Xe B. Điều này có nghĩa là bạn sẽ tiết kiệm một khoản tiền đáng kể nếu mua Xe A.
Dựa trên các thông tin trên, bạn có thể áp dụng lý lẽ để quyết định chọn mua Xe A. Lý lẽ của bạn là Xe A tiết kiệm nhiên liệu, có chất lượng tốt hơn và giá bán hợp lý hơn Xe B. Do đó, lựa chọn mua Xe A sẽ là quyết định hợp lý dựa trên lý lẽ và các thông tin thu thập được.
Vai trò của lí lẽ
Vai trò của các yếu tố lí lẽ trong văn nghị luận xã hội là:
- Lí lẽ sắc bén giúp văn bản trở nên thuyết phục với người đọc
- Lí lẽ chính xác khiến người đọc có niềm tin hơn vào điều mình đang nghe hoặc đọc
- Lí lẽ giúp làm sáng rõ luận đề, giúp người đọc dễ hiểu, dễ hình dung và dễ thuyết phục người đọc, người nghe hơn
- Lí lẽ thuyết phục lôi cuốn người đọc, khiến họ đồng tình với theo ý kiến và quan điểm của người viết
- Giải thích được những nội dung mà người đọc thường không hiểu
- Giúp câu văn và bài văn trở nên hấp dẫn và thú vị hơn
Ngụy biện là gì? Các loại ngụy biện và cách bác bỏ ngụy biện
Cách xác định ý kiến lí lẽ bằng chứng trong văn nghị luận
Xác định ý kiến lí lẽ bằng chứng là một phần quan trọng trong quá trình xây dựng và trình bày văn nghị luận. Dưới đây là một số bước cơ bản để xác định ý kiến lí lẽ bằng chứng trong văn nghị luận:
- Xác định lí lẽ: Đầu tiên, bạn cần xác định các lí lẽ hoặc quan điểm mà bạn muốn đưa ra trong bài văn nghị luận. Đây là các điểm chính mà bạn muốn chứng minh hoặc đưa ra các quan điểm về vấn đề mà bạn đang thảo luận.
2. Cung cấp dẫn chứng: Tiếp theo, bạn cần cung cấp các dẫn chứng xác thực để hỗ trợ và chứng minh các lí lẽ. Các dẫn chứng có thể là nghiên cứu khoa học, dữ liệu thống kê, trích dẫn từ các nguồn đáng tin cậy, hay ví dụ cụ thể. Các dẫn chứng này cần được chọn lọc và đưa vào văn nghị luận của bạn một cách hợp lý và có tính thuyết phục.
3. Phân tích dẫn chứng: Sau khi cung cấp dẫn chứng cho lí lẽ, bạn cần phân tích và giải thích ý nghĩa của chúng. Đây là phần để trình bày ý kiến của mình về dẫn chứng, liên kết chúng với lí lẽ mà bạn đang đưa ra. Bạn có thể phân tích và giải thích dẫn chứng của mình bằng việc sử dụng logic, học thuật, hoặc đạo đức.
4. Đưa ra nhận định: Sau khi đã cung cấp dẫn chứng và phân tích, bạn hãy đưa ra nhận định của mình về lí lẽ đưa ra. Nhận định này cần được trình bày rõ ràng và logic, dựa trên dẫn chứng đã đưa ra trước đó. Sau đó, hãy kết luận, tổng kết lại vấn đề dựa trên lí lẽ và dẫn chứng.
Trên đây là những thông tin giải thích về lí lẽ và dẫn chứng là gì. Muốn những điều mình nói, mình viết trở nên thuyết phục thì bạn cần phải có những lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục, dựa trên cơ sở thực tế. Bởi vậy, bạn cần dành thời gian để tìm hiểu thông tin chính thống, thu thập đầy đủ các dẫn chứng để làm sáng tỏ lí lẽ của mình.
