Sự phát triển như vũ bão của công nghệ 4.0 kéo theo nguy cơ rò rỉ, đánh cắp thông tin trên mạng, liên quan đến sự ra đời của hàng loạt các phần mềm độc hại Malware. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn có cái nhìn chi tiết về Malware là gì và cách bảo mật thông tin tốt nhất.
Tóm tắt
Malware là gì?
Malware là một chương trình được chèn bí mật vào hệ thống với mục đích phá hoại, đánh cắp, thay đổi thông tin hoặc chiếm đoạt các chức năng, giám sát hoạt động của hệ thống.
Malware là hình thức tấn công qua các phần mềm độc hại chứa nhiều đoạn mã độc có khả năng vô hiệu hóa các hệ thống máy tính và thiết bị di động. Malware luôn là vấn đề nhức nhối của mọi doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân người dùng, gây ra thiệt hại về tài sản, bảo mật thông tin.
Dấu hiệu nhận biết thiết bị nhiễm Malware
- Thiết bị chạy chậm, giảm tốc độ xử lý của hệ điều hành cho dù bạn đang điều hướng Internet hay chỉ dùng các ứng dụng cục bộ.
- Bạn bị làm phiền liên tục bởi quảng cáo pop-up, cụ thể là Adware.
- Hệ thống liên tục gặp sự cố, bị đóng băng hoặc hiển thị BSOD – màn hình xanh chết chóc (đối với Windows).
- Dung lượng ổ cứng giảm bất thường, hoạt động Internet của hệ thống tăng cao không rõ nguyên nhân.
- Tài nguyên hệ thống tiêu hao bất thường, quạt máy tính chạy hết công suất.
- Trang chủ của trình duyệt mặc định tự động thay đổi, các liên kết bạn nhấp vào sẽ chuyển hướng đến các trang không mong muốn
- Nhiều thanh công cụ, tiện ích mở rộng hoặc plugin mới được thêm vào trình duyệt.
- Các chương trình diệt virus ngừng hoạt động và không cập nhật được.
- Bạn nhận được thông báo đòi tiền chuộc từ Malware, nếu không sẽ bị xóa dữ liệu.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp thiết bị nhiễm Malware vẫn hoạt động bình thường, không có dấu hiệu cụ thể.
Cơ chế hoạt động của Malware
Bạn thường bị nhiễm các phần mềm xâm nhập máy tính vì một số thao tác trong quá trình sử dụng Internet như:
- Truy cập các trang web độc hại, tải trò chơi, file nhạc, ứng dụng ở các nguồn không đáng tin cậy
- Cài đặt thanh công cụ/phần mềm từ nhà cung cấp lạ, cài đặt các phần mềm đi kèm với ứng dụng chứa Malware
- Mở tệp đính kèm email độc hại (malspam) hoặc tải xuống các dữ liệu không được quét bằng phần mềm bảo mật
- Tải nhầm các ứng dụng độc hại được ngụy trang thành các ứng dụng hợp pháp, thông báo cảnh báo khi cài đặt ứng dụng, yêu cầu quyền truy cập email hoặc thông tin cá nhân.
- Không sử dụng các chương trình bảo mật
Các loại Malware phổ biến
Virus
Đây là một hình thức tấn công phát tán malware phổ biến nhất và rất nguy hiểm vì tốc độ sinh sôi, lây lan toàn hệ thống phần mềm, gây thiệt hại phần cứng,… rất nhanh. Nếu không kịp thời khắc phục, mọi thông tin, dữ liệu, thậm chí là thiết bị sẽ đánh mất quyền kiểm soát.
Worm
Loại chương trình này còn độc hại hơn cả virus bởi Worm có thể tự sinh sôi, phát triển mà không cần chịu sự tác động, điều khiển của con người. Thậm chí, sau khi bị tiêu diệt vẫn có khả năng tự tái tạo, hoạt động trở lại.
Trojan
Đây là một phần mềm được ngụy trang tinh vi dưới vỏ bọc như một chương trình chính chủ, hợp pháp và uy tín giúp bảo vệ máy tính trước sự xâm nhập, tấn công của Virus. Tuy nhiên, trên thực tế, Trojan giống như một cánh cổng mở ra, cho phép hàng triệu loại Virus khác nhau tấn công và gây hại cho máy tính.
Trojan không có chức năng sao chép dữ liệu nhưng lại có khả năng “hủy diệt” rất khủng khiếp.
Spyware
Đúng như tên gọi, chương trình này không có chức năng hủy hoại dữ liệu nhưng lại là chuyên gia theo dõi, sao chép hoạt động của người dùng. Mọi dữ liệu được nhập, xuất từ thiết bị đều được Spyware ghi nhận và cung cấp lại cho các hacker.
Rootkit
Nếu người dùng cài đặt phần mềm này vào thiết bị, thì ngay lập tức Rootkit sẽ tấn công và tước quyền quản trị, tự do truy cập trái phép và vượt qua mọi “bức tường bảo vệ” một cách dễ dàng.
Điều đáng sợ của chương trình này là kẻ gian có thể ung dung đánh cấp dữ liệu, theo dõi hành vi người dùng mà không có bất kỳ cảnh báo lỗi hệ thống nào.
Ransomware
Đây được xem là vũ khí của tội phạm mạng, thường dùng các phương thức thanh toán bằng tiền điện tử. Phần mềm này sẽ ngăn người dùng truy cập vào thiết bị và mã hóa dữ liệu, sau đó đòi tiền chuộc từ bạn.
Adware
Đây là một loại phần mềm độc hại tải xuống hoặc hiển thị pop-up quảng cáo trên thiết bị của người dùng. Thông thường, Adware không đánh cắp dữ liệu từ hệ thống, nhưng người dùng bị buộc phải xem những quảng cáo không mong muốn, gây phiền nhiễu, thậm chí còn click nhầm vào các trang quảng cáo nhạy cảm.
Cách bảo vệ máy tính khỏi bị xâm hại
- Chú ý theo dõi các dấu hiệu nhiễm Malware của máy tính để ngăn chặn sự xâm nhập.
- Cảnh giác với các trang web có domain kết thúc bằng tập hợp các chữ cái riêng lẻ và có đuôi lạ, khác với các đuôi thông thường như: .com, .vn hay .org,…
- Không nên truy cập vào các trang web đen, không nhấp vào các quảng cáo pop-up hoặc các liên kết lạ khi lướt web, không mở các file lạ có đính kèm trên email.
- Không nên tải các ứng dụng, phần mềm từ các website không đáng tin cậy. Chỉ tải các ứng dụng có lượt tải lớn và thứ hạng cao từ Google Play, Apple Store.
- Liên tục cập nhật hệ điều hành, ứng dụng hay plugin.
- Cài đặt các phần mềm diệt virus, diệt malware để đảm bảo an toàn cho máy tính như Avast Free Antivirus, BitDefender Antivirus Free Edition,…
- Cài đặt phần mềm Malwarebytes Anti Malware, EMCO Malware Destroyer để chặn các phần mềm quảng cáo
- Vô hiệu hóa pop-up trên các trình duyệt, theo dõi quá trình cài đặt các phần mềm mới và bỏ chọn các ô cài đặt phần mềm bổ sung mặc định.
Trên đây là tổng hợp thông tin liên quan đến Malware. Hy vọng qua những chia sẻ trong bài viết này các bạn đã hiểu rõ hơn về sự nguy hiểm của các phần mềm độc hại và có cách bảo vệ máy tính tối ưu!
