Bạn có biết nhiệt năng là gì, nhiệt lượng là gì không? Trong bài viết dưới đây chúng mình sẽ giúp các bạn giải đáp những thắc mắc đó. Hãy chú ý theo dõi để nắm vững hơn kiến thức này nhé.
Nhiệt là gì?
Nhiệt là một dạng năng lượng có trong những vật chất. Dạng năng lượng này được tạo thành nhờ những sự chuyển động hỗn loạn của các hạt cấu tạo nên vật chất.
Tóm tắt
Nhiệt năng của một vật là gì?
Thế nào là nhiệt năng? Nhiệt năng của một vật là có bản chất là tổng của các động năng được tạo thành từ chuyển động hỗn loạn của các hạt cấu tạo. Những chuyển động này sẽ bao gồm chuyển động của khối tâm phân tử cùng với dao động của các hạt cấu tạo với quỹ đạo lấy nhân của nguyên tử làm tâm và chuyển động quay của các phân tử quanh chính khối tâm. Tổng các động năng phát sinh từ các chuyển động vừa kể trên được gọi là nhiệt năng.
Đơn vị của nhiệt năng
Phần nhiệt năng mà một vật nhận thêm được hay mất bớt đi trong quá trình truyền nhiệt được gọi là nhiệt lượng. Đơn vị nhiệt năng, đơn vị nhiệt lượng là Jun (J).
Nhiệt năng của vật tăng khi nhiệt độ của vật càng cao bởi vì lúc này các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh. Vậy thì môi trường nào không có nhiệt năng? Chính là môi trường chân không do không có vật chất nên không thể sinh ra nhiệt năng.
Những cách thay đổi nhiệt năng
Thực hiện công
Phần nhiệt năng mà một vật nhận thêm được hay mất bớt đi trong quá trình truyền nhiệt được gọi là nhiệt lượng.
Ví dụ như khi cảm thấy lạnh, chúng ta có xu hướng chà xát hai bàn tay vào nhau. Sau một thời gian chúng ta sẽ thấy tay mình ấm lên. Hoặc nếu sử dụng búa để gõ đinh vào tường, sau khi gõ xong sờ vào đầu đinh nơi búa vừa gõ vào bạn sẽ thấy ấm…
Truyền nhiệt
Việc thay đổi nhiệt độ của vật sẽ khiến nhiệt năng của nó thay đổi theo cách nhanh chóng. Chúng ta có thể cho vật cần thiết nhận nguồn nhiệt từ vật khác bằng cách cho nó tiếp xúc với vật có nhiệt độ chênh lệch. Nếu tiếp xúc với vật có nhiệt độ cao thì nhiệt lượng của vật tăng lên và ngược lại.
Ví dụ như chúng ta thả miếng đồng vào nước nóng, hơ nóng miếng đồng trên ngọn lửa, phơi miếng đồng ngoài nắng, cho đá và cà phê nóng, cà phê sẽ nguội dần dẫn tới nhiệt năng bị giảm dần…
Phản ứng nhiệt nhôm là gì?Trường hợp nào xảy ra phản ứng nhiệt nhôm
Nhiệt lượng là gì?
Nhiệt lượng là đại lượng vật lý dùng để chỉ phần nhiệt năng vật nhận được hoặc mất đi trong quá trình truyền nhiệt. Nhiệt lượng để ký hiệu là Q, sử dụng đơn vị đo J (Jun) trong hệ đo lường quốc tế SI.
Nhiệt dung riêng là gì?
Nhiệt dung riêng của một chất chính là nhiệt lượng cần thiết để khiến 1 lượng vật chất đó (thường tính trên đơn vị là kg) tăng lên 1 độ sau quá trình truyền nhiệt. Đơn vị trong hệ thống đo lường quốc tế của nhiệt dung riêng là J/kg.K
Công thức tính nhiệt năng
Công thức dùng để tính nhiệt lượng thu vào Q = m . c . ∆t
Trong đó:
- Q là nhiệt lượng mà vật đó thu vào hoặc tỏa ra. Có đơn vị là Jun (J).
- m là khối lượng của vật đó, được đo bằng kg.
- c là nhiệt dung riêng của một chất, được đo bằng J/kg.K
Nhiệt dung riêng của 1 chất cho biết nhiệt lượng cần thiết để có thể làm cho 1kg chất đó tăng thêm 1 độ C.
∆t là độ thay đổi nhiệt độ, nói cách khác là biến thiên nhiệt độ (có thể là độ C hoặc độ K)
- ∆t = t2 – t1
- Nếu ∆t > 0: vật toả nhiệt
- Nếu ∆t < 0: vật thu nhiệt
Những ứng dụng nhiệt năng vào trong cuộc sống
Để cuộc sống của con người tồn tại được thì năng lượng là yếu tố không thể thiếu được. Năng lượng tồn tại ở nhiều dạng khác nhau như:
- Điện năng: Nguồn năng lượng của dòng điện do các phân tử điện được chuyển động theo một hướng.
- Cơ năng: Đây là năng lượng của nhiều chuyển động cơ học với hai hình thức chuyển động là động năng và thế năng.
- Quang năng: Đây là nguồn năng lượng của ánh sáng, thường được tận dụng ánh sáng mặt trời.
- Nhiệt năng: Như đã giới thiệu chính là nguồn nhiệt tạo ra do các phân tử của vật chuyển động.
Ví dụ về nhiệt năng của vật
Trong cuộc sống hàng ngày nhiệt năng đã được ứng dụng để phục vụ cho nhiều nhu cầu khác nhau của con người.
- Ứng dụng trong các loại thiết bị bếp gas, bếp từ, lò nướng, nồi cơm điện… để đáp ứng nhu cầu nấu thức ăn của con người.
- Ứng dụng trong thiết bị bình nóng lạnh, bình đun nước… để phục vụ nhu cầu sử dụng nước ấm, nóng của con người.
- Ứng dụng trong túi sưởi, lò sưởi, quạt sưởi… đáp ứng nhu cầu làm ấm của con người khi thời tiết trở lạnh.
- Ứng dụng trong máy sấy, máy hút ẩm, tủ sấy… phục vụ nhu cầu sấy khô của con người như sấy tóc hay trong các ngành công nghiệp chế biến thực phẩm khô.
Trong mỗi ứng dụng của nhiệt năng ở trên đều có sự chuyển hóa năng lượng diễn ra, những dụng cụ biến đổi điện năng thành nhiệt năng.
– Điện năng biến đổi hoàn toàn thành nhiệt năng: Bàn là.
– Điện năng chuyển hóa chủ yếu thành nhiệt năng: Máy khoan, máy bơm nước, nồi cơm điện.
Với những chia sẻ vừa rồi thì hi vọng các bạn đã nắm được nhiệt năng là gì, cùng với nhiệt lượng và công thức tính của nhiệt năng. Nếu còn gì chưa hiểu rõ về vấn đề này, các bạn hãy để lại bình luận bên dưới để chúng mình giải đáp nhé.
