Số từ và lượng từ là hai khái niệm mà nhiều người rất dễ nhầm lẫn. Trong bài viết dưới đây chúng mình sẽ giới thiệu về lượng từ là gì, số từ là gì, cách phân biệt hai khái niệm này cùng những ví dụ cụ thể nhất, hãy cùng theo dõi nhé.
Tóm tắt
Số từ là gì?
– Theo định nghĩa chuẩn trong sách giáo khoa thì số từ là các từ để chỉ số lượng và thứ tự của các vật.
– Sự khác nhau của hai cách dùng này đó là khi nói về số lượng vật thông thường, số từ sẽ đứng trước danh từ. Khi biểu thị thứ tự của sự vật số từ lại thường nằm sau danh từ.
– Có một số danh từ chỉ đơn vị mang ý nghĩa để biểu thị số lượng, cần phân biệt với số từ.
Lượng từ là gì?
– Lượng từ thường nói về số lượng sự vật ít hay nhiều. Dựa theo vị trí trong cụm danh từ thì lượng từ cũng có 2 loại đó là nhóm chỉ toàn thể và nhóm chỉ tập hợp hoặc phân phối.
+ Với nhóm lượng từ chỉ ý nghĩa toàn thể sẽ gồm các từ như: tất cả, toàn thể, các, toàn bộ,…
Ví dụ: Tất cả các cán bộ công nhân viên trong cơ quan đều nêu cao và làm theo tấm gương đạo đức của chủ tịch Hồ Chí Minh.
“Tất cả” ở đây là lượng từ chỉ ý nghĩa toàn bộ.
+ Với nhóm từ chỉ ý nghĩa tập hợp hoặc là phân phối có các từ như: những, từng, mỗi…
Ví dụ: Kết quả học tập cuối kỳ của các bạn học sinh được nhà trường tuyên dương. Mỗi học sinh xếp loại khá, giỏi đều được khen thưởng.
“Mỗi” là một lượng từ chỉ ý nghĩa phân phối.
Các ví dụ về số từ và lượng từ
Ví dụ về số từ
– Lớp chúng tôi có sĩ số bốn mươi ba em học sinh.
=> Số từ trong câu đó là “bốn mươi ba”, trong câu trên số từ đứng trước danh từ “em học sinh”.
– Canh bốn, canh năm chỉ vừa chợp mắt
Sao vàng năm cánh đã mộng hồn quanh.
=> Số từ trong câu đó là “bốn”, và “năm”, vai trò biểu thị thứ tự của sự vật “canh” và thường là đứng sau danh từ.
Ví dụ về lượng từ
– Lớp chúng tôi tất cả học sinh đều đạt hạnh kiểm tốt.
=> Lượng từ trong câu trên là “tất cả”, đứng trước danh từ “học sinh”.
– Toàn bộ giáo viên trường chúng tôi hôm nay phải học chính trị.
=> Lượng từ trong câu trên là “toàn bộ”, đứng trước danh từ là “giáo viên”.
– Các bạn học sinh giỏi trong lớp đều là nữ.
=> Lượng từ trong câu trên là “các” đứng trước danh từ “học sinh giỏi”.
Cách phân biệt giữa số từ và lượng từ
– Cả số từ và lượng từ đều có vị trí đứng trước danh từ nhưng số từ chỉ số lượng cụ thể, còn lượng từ chỉ có tính chất ước chừng, chung chung.
Ví dụ: “Năm em học sinh có vinh dự được tham gia đội văn nghệ của trường. Những em còn lại phụ trách công tác chuẩn bị cho lễ kỷ niệm.”
“Năm” là số từ chỉ một số lượng chính xác, cụ thể còn “những” là lượng từ chỉ số lượng chung chung, không xác định được.
– Trong cấu tạo ngữ pháp của một câu, số từ và lượng từ có tác dụng chặt chẽ trong ngữ pháp đó. Chỉ có danh từ mới có thể kết hợp với cả số từ và lượng từ ở phía trước. Động từ và tính từ thì không thể kết hợp được. Vì vậy danh từ là yếu tố để phân biệt số từ và lượng từ.
Ví dụ: Ba chiếc xe – “ba” là số từ đứng trước danh từ “chiếc xe”
Tất cả các em học sinh -“Tất cả” là lượng từ đứng trước danh từ “các em học sinh”
Nhưng không thể nói “ba đi”, “Những chạy” – “Ba” và “Những” là số từ và lượng từ không thể kết hợp với động từ “chạy” và “đi”.
Luyện tập về số từ và lượng từ
Các bạn hãy cùng thực hành một số bài tập về số từ và lượng từ bên dưới để củng cố kiến thức nhé.
Bài 1:
Tìm số từ trong Không ngủ được của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Các số từ được tìm thấy trong bài này là: trong câu 1: một, hai, ba; trong câu 2: bốn, năm; trong câu 4: năm.
Bài 2:
Các từ in đậm trong 2 dòng thơ sau có ý nghĩa gì?
Con đi có trăm núi ngàn khe.
Cũng chưa bằng muôn tái tê lòng bầm
=> Các số từ trong câu thơ trên không chỉ đơn thuần để chỉ số lượng mà là chỉ số lượng rất nhiều, rất lớn.
Bài 3:
Nghĩa của từ “từng” và “mỗi” trong 2 câu có gì giống và khác:
– Sự giống nhau: sự chia tách của vật thể (núi).
Sự khác nhau là:
+ Từng: có thứ tự lần lượt, hết cái này rồi đến lượt cái kia.
+ Mỗi: cũng mang nghĩa tách biệt thế nhưng lại không theo trình tự.
Hi vọng kiến thức về số từ lượng từ và các nội dung liên quan mà Palada.vn đã giới thiệu sẽ giúp các bạn phân biệt rõ hơn về hai khái niệm này. Đừng quên thực hành các bài tập khác để củng cố hơn nhé. Nếu có bất cứ thắc mắc gì, hãy để lại bình luận bên dưới chúng mình sẽ giải đáp cho các bạn.
