Thủy quyển là một trong những môi trường sống quan trọng nhất trên hành tinh chúng ta. Hãy cùng nhau khám phá thủy quyển là gì cùng vai trò và các thành phần của thủy quyển trong bài viết dưới đây.
Tóm tắt
Thủy quyển là gì?
Thủy quyển là một khái niệm dùng để mô tả lớp vỏ mềm không cố định bao quanh Trái Đất, bao gồm nước ngọt, nước mặn tồn tại ở ba trạng thái cứng, lỏng và hơi. Nói cách khác nó bao gồm tất cả các nguồn nước cả trên bề mặt và bên trong Trái Đất.
Nước lỏng thường tập trung thành biển, sông, suối và các hồ chứa khác trên mặt đất. Ngoài ra, nó cũng tồn tại dưới dạng nước ngầm và trong các lớp đất chứa nước. Hơi nước thường xuất hiện nhất là trong hiện tượng mưa và sương mù. Phần lớn băng và tuyết trên Trái Đất tạo thành phần đá của thủy quyển, được gọi là tầng lạnh.
Nguồn gốc của thủy quyển
Thủy quyển có nguồn gốc từ quá trình hình thành và tiến hóa của Trái Đất. Ban đầu, khi Trái Đất mới hình thành, nước tồn tại dưới dạng hơi do nhiệt độ cao. Khi hành tinh nguội dần, nước chuyển sang trạng thái lỏng, hình thành các đại dương. Nước cũng bị đóng băng, tạo ra các hình thái như thác nước và núi tuyết. Một phần nước vẫn tồn tại dưới dạng hơi trong không khí, tạo thành đám mây.
Qua các quá trình tuần hoàn và biến đổi, tỷ lệ giữa nước đá, nước lỏng và nước hơi thay đổi theo thời gian và khí hậu. Sự thay đổi này đã ảnh hưởng đến đặc điểm môi trường trong một khoảng thời gian dài.
Diện tích bề mặt bị nước chiếm đóng cũng thay đổi do các yếu tố trên cạn. Ngoài những thay đổi về tính chất vật lý và hóa học của nước, sự tiến hóa sinh học cũng tác động đáng kể đến thủy quyển. Sự phát triển của vi khuẩn và thay đổi sinh học của chất hữu cơ cũng gây ra sự biến đổi trong hệ thống nước.
Hoạt động của con người có ảnh hưởng lớn nhất đến chu kỳ nước, bởi sự tăng nhiệt toàn cầu đã làm tăng nhiệt độ, gây ra sự biến đổi về chu kỳ nước, quá trình thủy phân, ô nhiễm và trạng thái vật lý. Thủy quyển đã thay đổi và tiến hóa theo thời gian kể từ khi nước ngưng tụ hành tinh lạnh dần.
Các thành phần của thủy quyển
Thủy quyển bao gồm những thành phần nào? Thủy quyển bao gồm đại dương, biển, hồ, sông, nước ngầm và tuyết. Tổng khối lượng của thủy quyển ước tính khoảng 1,39 tỷ km3.
Trong đó, đại dương chiếm 97,4% khối lượng tổng thể, băng tuyết trên núi cao ở hai cực địa chiếm 1,98%, nước ngầm chiếm 0,6%, phần còn lại 0,02% bao gồm ao, hồ, sông, tuyết và hơi nước.
Ranh giới trên của thủy quyển được xác định là bề mặt của các đại dương, ao, hồ. Tuy nhiên, ranh giới dưới của thủy quyển phức tạp hơn, bao gồm đáy đại dương với độ sâu hàng chục km, các tầng nước ngầm với độ sâu từ vài chục mét đến hàng chục centimet và các vùng ngập nước.
Theo diện tích, thủy quyển chiếm khoảng 70,8% bề mặt Trái Đất, tương đương với 361 triệu km2, có độ sâu trung bình khoảng 3.800 m. Sự phân bố của thủy quyển không đồng đều trên bề mặt Trái Đất, với tỷ lệ ở bán cầu Bắc là 60,7% và ở bán cầu Nam là 80,9%.
Đại dương là thành phần quan trọng nhất của thủy quyển, bao gồm Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương và Đại Tây Dương. Trong đại dương, còn có các vùng nhỏ hơn bao gồm biển Nam Trung Hoa, biển Đông, biển Ban Tích và biển Bắc.
Tuy nhiên, có một số biển không có liên quan trực tiếp đến đại dương như biển Caspi và biển Aral, được gọi là biển hồ. Một số vịnh cũng là một phần nhỏ của đại dương hoặc biển, như vịnh Bắc Bộ và vịnh Thái Lan.
Thạch quyển là gì? Khái niệm, vai trò, cấu trúc của thạch quyển
Biến đổi khí hậu là gì? Nguyên nhân và hậu quả biến đổi khí hậu
Vai trò của thủy quyển
Dưới đây là một số vai trò chính của thủy quyển:
Hỗ trợ sự sống: Thủy quyển cung cấp môi trường sống cho một loạt các sinh vật, bao gồm cả động vật và thực vật. Nó là nơi sinh sống cho các hệ sinh thái biển, đại dương, sông ngòi, đóng vai trò quan trọng trong chu trình thực phẩm và quá trình hô hấp.
Điều hoà khí hậu: Thủy quyển có khả năng hấp thụ, giải tỏa nhiệt, giúp điều hoà khí hậu toàn cầu. Nó hấp thụ nhiệt từ mặt trời, giữ nhiệt độ môi trường ổn định, ảnh hưởng đến sự phân bố nhiệt độ và lưu thông không khí trên Trái Đất.
Quyền lợi kinh tế: Thủy quyển mang lại nhiều lợi ích kinh tế quan trọng. Nó cung cấp nguồn thực phẩm từ đánh bắt hải sản và nuôi trồng thủy sản. Nó cũng là một nguồn tài nguyên quan trọng cho công nghiệp khai thác dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, khoáng sản và cả nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, năng lượng mặt trời.
Giao thông: Thủy quyển là một trong những con đường giao thông chính, cho phép vận chuyển hàng hóa qua biển. Nó cung cấp một phạm vi rộng lớn cho thương mại quốc tế, giao thương giữa các quốc gia.
Văn hóa và giải trí: Thủy quyển có giá trị văn hóa và giải trí lớn. Nó là một nguồn cảm hứng cho nghệ thuật, văn hóa, cung cấp cơ hội cho các hoạt động giải trí như du lịch biển, thể thao dưới nước.
Bảo vệ môi trường: Thủy quyển đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường và duy trì sự cân bằng sinh thái. Nó hấp thụ các chất ô nhiễm và chất lượng nước, giúp loại bỏ các chất độc hại. Nó cũng cung cấp các khu vực địa lý đa dạng, như rạn san hô, cánh đồng cỏ biển, khu bảo tồn, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đa dạng sinh học.
Trên đây là khái niệm thủy quyển là gì cùng vai trò và các thành phần của thủy quyển. Có thể thấy rằng thủy quyển đóng vai trò không thể thay thế trong sự tồn tại và phát triển của con người cũng như là toàn bộ hệ sinh thái của Trái Đất. Quý độc giả hãy chung tay bảo vệ thủy quyển và tiếp tục đón đọc những nội dung bổ ích khác trên Palada.vn nhé.
