Muối axit là một kiến thức hóa học quan trọng trong chương trình phổ thông nhưng vẫn còn nhiều em học sinh mơ hồ về khái niệm này. Vậy muối axit là gì? Muối axit là chất nào? Hãy tham khảo bài viết dưới đây để củng cố kiến thức nhé.
Tóm tắt
Muối axit là gì?
Muối axit là muối mà hidro của gốc axit vẫn còn khả năng phân li ra H+ tức là loại muối này có khả năng tạo ra dung dịch có tính axit. Hóa trị của gốc axit chính bằng số nguyên tử H đã được thay thế. Chẳng hạn như là: NaHSO4, NaHCO3, Na2HPO4… Ngược lại với muối axit đó là muối trung hòa tức là là muối mà anion gốc axit trong muối không còn có khả năng phân li ra ion H+.
Nếu anion của gốc axit còn hidro có tính axit thì gốc này lại tiếp tục phân li yếu ra ion H+.
Ví dụ như:
HCO3– => H+ + CO32-
NaHCO3 => Na+ + HCO3–
Muối axit hầu như là tan tốt trong nước. Ví dụ như – HSO3, – HCO3, – HS,…
Độ tan của một chất trong nước nghĩa là số gam chất đó hòa tan được trong 100g nước ở điều kiện nhiệt độ nhất định để tạo dung dịch bão hòa. Độ tan có kí hiệu là S.
Muối axit có thể kết tủa tức là quá trình hình thành một chất rắn từ dung dịch khi phản ứng hóa học xảy ra trong dung dịch đó.
Đôi khi sự hình thành kết tủa thể hiện sự có mặt của phản ứng hóa học. Kết tủa cũng có thể xuất hiện nếu hàm lượng hợp chất trong dung dịch vượt ngưỡng tan của nó (xuất hiện khi trộn các dung môi với nhau hoặc thay đổi nhiệt độ của chúng). Sự kết tủa có thể xảy ra khá nhanh từ dung dịch bão hòa.
Công thức hóa học của một muối axit gồm 2 phần: Kim loại và gốc axit.
Ví dụ: Muối Ba(HCO3)2 gồm có kim loại Ba và 2 gốc axit –HCO3.
Tính chất hóa học và các phản ứng của muối axit
Muối axit vừa có tính chất của muối lại vừa có tính chất của axit, do đó nó có khả năng tham gia phản ứng một cách đa dạng và có thể gây lúng túng cho các em học sinh khi xác định sản phẩm phản ứng.
Thường thì muối axit sẽ có các phản ứng sau:
– Phản ứng trung hòa tạo ra muối trung hòa và nước:
NaOH + NaHCO3 -> Na2CO3 + H2O
– Phản ứng với muối khác:
NaHSO4 + Na2CO3 -> NaHCO3 + Na2SO4
– Phản ứng giữa 2 muối axit với nhau:
NaHCO3 + NaHSO4 -> Na2SO4 + H2O + CO2
– Phản ứng giữa muối axit và dung dịch axit:
Na2HPO4 + H3PO4 -> 2NaH2PO4
– Phản ứng nhiệt phân muối axit ví dụ như đun nóng dung dịch muối bicacbonat:
Ca(HCO3)2 -> CO2 + CaCO3 + H2O
Cách điều chế muối axit
Thông thường thì muối axit được điều chế thông qua các phản ứng sau:
– Axit hoặc oxit axit tác dụng với bazơ tương ứng ở tỉ lệ thích hợp:
NaOH + H3PO4 -> NaH2PO4 + H20
Ca(OH)2 + 2CO2 -> Ca(HCO3)2
– Muối tác dụng với axit tương ứng với muối:
2Na3PO4 + H3PO4 -> 3Na2HPO4
CaCO3 + CO2 + H2O -> Ca(HCO3)2
– Muối tác dụng với axit có axit mới và muối mới:
NaHCO3 + H2SO4 -> H2O + NaHSO4 + CO2
– Muối axit tác dụng với bazo của kim loại trong muối tạo ra muối axit mới:
NaH2PO4 + NaOH -> Na2HPO4 + H2O
– Muối tác dụng với muối
NaHSO4 + Ba(HCO3)2 -> BaSO4 + NaHCO3 + H2O + CO2
Các loại muối axit thường gặp
Có rất nhiều loại muối axit nhưng tiêu biểu có thể kể tới đó là:
Muối hidro sunfat:
Phân li hoàn toàn trong nước tạo ra H+ và SO42- và các cation kim loại, có tính chất gần tương tự với H2SO4 loãng.
Muối hidrocacbonat:
Phân li ra HCO3– (ion lưỡng tính), dễ bị nhiệt phân tạo ra muối trung hòa.
Muối Photphat:
Gồm có 3 loại là HPO42-, PO43-, H2PO4–, các muối này có tính chất tương tự nhau.
Hi vọng những thông tin trên đây của Palada.vn sẽ giúp các bạn học sinh củng cố lại được kiến thức về muối axit là gì, tuy nhiên cách tốt nhất để có thể nhớ được kiến thức môn Hóa học đó là vận dụng vào những bài tập cũng như là trong cuộc sống hàng ngày. Chúc các em học thật tốt môn này và đạt kết quả cao trong những kỳ thi sắp tới.
