Bản năng là một khái niệm được sử dụng thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết bản năng là gì. Vậy thì hãy khám phá bản năng của con người là gì cũng như một số bản năng thường thấy nhất trong bài viết dưới đây nhé.
Tóm tắt
Bản năng là gì?
Bản năng là từ dùng để chỉ những gì bẩm sinh, vốn có mà không cần bất kỳ sự học tập, rèn luyện nào mới có thể hình thành. Bản năng có ở cả người và các loài động vật khác.
Chỉ khi gặp những tình huống nhất định thì hành động theo bản năng đó mới thực sự được bộc lộ. Vì vậy, đôi khi con người cũng không tự điều chỉnh được những hành động bộc phát của mình. Những bản năng này sẽ góp phần quan trọng vào quá trình phát triển của con người.
Bản năng giúp chúng ta ngay từ khi mới sinh ra: đói biết khóc để được cho ăn, cho uống. Lớn hơn một chút, bản năng sẽ giúp con người tìm thức ăn, nước uống để sống. Ở tuổi trưởng thành, bản năng giúp con người sinh sản duy trì nòi giống…
Sự khác biệt giữa khái niệm bản năng và thói quen
Mặc dù đã có một khái niệm cụ thể về bản năng nhưng nhiều người vẫn hay nhầm lẫn giữa hai khái niệm này là bản năng và thói quen. Vì vậy chúng tôi sẽ giúp bạn phân biệt bản năng và thói quen khác nhau như thế nào.
Bản năng là thứ có từ khi sinh ra, không cần học tập hay rèn luyện để hình thành. Ngược lại, thói quen được hình thành là do môi trường sống, tính cách, sở thích,… Thói quen cần phải học và thực hành nhiều mới tạo nên.
Ví dụ, tìm nước khi khát là một bản năng của con người. Tuy nhiên, việc uống đủ 2 lít nước mỗi ngày hay là nóng thì đi uống bia lại là thói quen. Thói quen này được hình thành do mọi người được các phương tiện truyền thông nói rằng mỗi người cần uống 2 lít nước mỗi ngày để có sức khỏe tốt, vì được quảng cáo rằng thức uống này giải khát rất tốt. Từ đó nhiều người hình thành thói quen uống đủ 2 lít nước mỗi ngày hoặc đi uống bia khi trời nóng.
Bản năng là ngủ, rồi thức, thói quen là rèn luyện một giờ đi ngủ khoa học, đúng giờ như 10 giờ tối đi ngủ, 6 giờ sáng dậy để đảm bảo sức khỏe và đáp ứng thời gian làm việc, học tập trong ngày.
Một số bản năng của con người là gì?
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng con người cũng có rất nhiều bản năng tự nhiên. Trong số đó thì bản năng rõ ràng nhất là:
Bản năng làm cha mẹ
Bản năng làm cha mẹ có thể trỗi dậy ngay khi đứa con đầu lòng của họ xuất hiện.
Bản năng này mách bảo họ phải yêu thương, che chở và chăm sóc đứa con của mình một cách toàn diện nhất để đứa trẻ đó được lớn lên trong một môi trường tốt nhất.
Bản năng sinh tồn
Sinh tồn là bản năng giúp con người duy trì được sự sống. Đây được coi là một trong những bản năng quan trọng nhất. Nó cũng là động lực giúp con người đứng dậy sau những vấp ngã, khó khăn, từ đó hoàn thiện bản thân mỗi ngày. Nếu một người không có bản năng sinh tồn có thể chết dần chết mòn nếu chẳng may có biến cố trong cuộc sống như bệnh tật, thất nghiệp…
Bản năng t.ì.nh d.ụ.c
Mặc dù văn hóa phương Đông thường ngại nói về vấn đề này nhưng đây cũng là bản năng của con người. Đây là một bản năng cơ bản, khi con người lớn lên, các nhu cầu sẽ tự nảy sinh.
Đây là loại bản năng có vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày, bởi nó sẽ giúp sinh sản để duy trì nòi giống. Ngay cả khi không được dạy dỗ thì con người vẫn có thể thực hiện thành công bản năng vốn có này. Tuy vậy, nhiều người do quá sống theo bản năng mà đã làm những điều trái với đạo đức.
Bản năng giao tiếp
Có thể bạn chưa biết rằng giao tiếp là một bản năng hoàn toàn tự nhiên. Khi con người gặp nhau, bản năng trò chuyện, chia sẻ với những người xung quanh sẽ được kích hoạt. Bản năng này giúp con người xích lại gần nhau hơn và cùng nhau xây dựng một cộng đồng chung.
Tất nhiên, bản năng này không quyết định việc một người giao tiếp tốt hay không. Điều đó sẽ phụ thuộc vào quá trình phát triển, môi trường sống hay học tập mỗi ngày để hình thành.
Bản năng tự vệ
Tự vệ là bản năng tự nhiên của con người. Điều này sẽ thể hiện rõ nhất khi bạn bất ngờ gặp những tình huống nguy hiểm cận kề, xâm phạm đến an toàn bản thân. Nó giúp con người vượt qua những hiểm nguy mà đôi khi những kinh nghiệm trước đó không giúp được gì.
Điều đó không có nghĩa là bạn chỉ cần sống bản năng mà bỏ qua các bài học về cách xử lý tình huống. Vì đôi khi cả bản năng và kiến thức được trang bị sẽ giúp bạn đưa ra quyết định tốt hơn là chỉ sử dụng những bản năng đơn thuần.
Bản lĩnh là gì? Làm sao trở thành một người bản lĩnh?
Ý chí, nghị lực là gì? Biểu hiện, cách rèn luyện ý chí nghị lực
Bản năng đố kỵ
Bản năng đố kỵ luôn tiềm ẩn bên trong mỗi người, chỉ cần được kích hoạt, nó sẽ bộc phát ra ngoài.
Tuy nhiên, nếu không gặp phải những tình huống oái oăm hoặc không được rèn luyện trong môi trường tốt thì bản năng này sẽ phần nào bị kìm hãm và tiết chế. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến việc xây dựng các mối quan hệ xã hội.
Bản năng bắt chước
Khi thấy cái gì mới, cái gì tốt, con người thường theo bản năng sẽ có xu hướng học hỏi, bắt chước để ngày một tốt hơn. Đây là một bản năng rất quý giá của con người.
Bản năng tò mò
Tính tò mò, khám phá cái mới của con người rất cao, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Bản năng này nếu được phát huy đúng cách sẽ giúp chúng ta trở nên tài giỏi và phát triển hơn.
Bản năng này giống như con dao hai lưỡi, có thể khiến chúng ta trở nên tốt hơn nếu tò mò học hỏi những điều bổ ích, nhưng cũng có thể khiến chúng ta trở nên khó ưa trong mắt người khác.
Bản năng đua đòi
Bản năng đua đòi phát sinh khi bạn thấy người khác có những thứ mà bạn không có, nhưng lại rất muốn sở hữu chúng. Lúc này, tùy vào môi trường sống và cách giáo dục và tính cách mà bản năng này có được bộc lộ rõ ràng hay không.
Bản năng bầy đàn
Con người cũng có bản năng bầy đàn giống như các loài động vật khác. Tức là ngay từ khi sinh ra thì bản năng đã giúp chúng ta có xu hướng chung sống với nhau trong một cộng đồng để cùng nhau hỗ trợ và phát triển.
Như vậy vừa rồi chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu bản năng là gì và một số bản năng của con người. Ngoài ra, con người vẫn còn rất nhiều bản năng khác mà không phải ai cũng nhận ra. Hy vọng rằng bạn sẽ học cách sử dụng bản năng của mình để có thể làm những điều tích cực mỗi ngày.
