Biên độ nhiệt dùng để tính sự thay đổi của nhiệt độ theo ngày, tháng hay năm, giữa các mùa. Vậy biên độ nhiệt là gì? Cách tính biên độ nhiệt trung bình ngày, tháng năm như thế nào? Cùng Palada.vn tìm hiểu những thông tin về biên độ nhiệt qua bài viết dưới đây nhé.
Tóm tắt
Biên độ nhiệt là gì?
Biên độ nhiệt là khoảng cách chênh lệch giữa nhiệt độ cao nhất và thấp nhất trong cùng một khoảng thời gian nhất định (trong 1 ngày, 1 tháng hoặc 1 năm) của cùng một vùng địa lý.
Cách tính biên độ nhiệt trung bình năm
Theo như khái niệm biên độ nhiệt, cách tính biên độ nhiệt sẽ theo công thức tính biên độ nhiệt như sau:
A = Tmax – Tmin
Trong đó:
- A là biên độ nhiệt độ (0℃)
- Tmax là nhiệt độ cao nhất (0℃)
- Tmin là nhiệt độ thấp nhất (0℃)
Lưu ý: Nhiệt độ cao nhất và thấp nhất quan trắc được phải trong cùng một khoảng thời gian (ngày, tháng, hoặc năm).
Các loại biên độ nhiệt
Biên độ nhiệt được sử dụng phổ biến, được chia thành nhiều loại, cụ thể như sau:
- Biên độ nhiệt theo ngày: Đo và xác định khoảng nhiệt độ thay đổi trong 1 ngày. Thông thường, biên độ nhiệt theo ngày sẽ được dùng để dự báo thời tiết hàng ngày, giúp người chăn nuôi có thông số để chuẩn bị môi trường phù hợp. Nhiệt độ cao nhất trong ngày được xác định vào 13h – thời điểm trái đất hấp thụ nhiều bức xạ nhiệt mặt trời nhất. Thời điểm nhiệt độ thấp nhất thường là vào sáng sớm, khi mặt trời mọc.
- Biên độ nhiệt trung bình tháng: Giá trị trung bình của biên độ nhiệt được xác định bằng trung bình nhiệt độ cao nhất trừ trung bình nhiệt độ thấp nhất. Thông số biên độ trung bình tháng dùng để đánh giá sự biến đổi thời tiết giữa các tháng và mùa trong năm.
- Biên độ nhiệt trung bình năm: Xác định bằng giá trị nhiệt độ trung bình cao nhất của 12 tháng trừ nhiệt độ trung bình thấp nhất của 12 tháng. Đánh giá sự thay đổi của thời tiết giữa các năm, dự đoán sự thay đổi của khí hậu thông qua biên độ nhiệt trung bình năm.
- Biên độ nhiệt tuyệt đối: Là sự chênh lệch nhiệt độ cao nhất và thấp nhất trong cùng 1 khoảng thời gian. Giá trị biên độ nhiệt tuyệt đối có sự thay đổi phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, địa hình và vùng lục địa…
Yếu tố gây ảnh hưởng đến biên độ nhiệt
Có nhiều yếu tố gây ảnh hưởng đến sự thay đổi của biên độ nhiệt, cụ thể:
- Sự chênh lệch nhiệt giữa các mùa, thời điểm trong năm, do sự thay đổi nguồn bức xạ của mặt trời chiếu xuống trái đất.
- Sự chênh lệch biên độ nhiệt do sự khác biệt của địa hình, điều kiện môi trường khu vực. Ví dụ như vùng núi cao có chênh lệch nhiệt độ với đồng bằng. Khu vực nhiều cây xanh sẽ có nhiệt độ thấp hơn so với khu vực ít cây.
- Sự chênh lệch biên độ nhiệt do khu vực địa lý: Càng gần xích đạo thì biên độ nhiệt càng ổn định, không bị chênh nhiều. Khu vực xa xích đạo, các vĩ tuyến sẽ chênh lệch mức nhiệt cao. Khu vực miền núi có biên độ nhiệt cao hơn so với khu vực ven biển. Bởi khả năng điều hòa nhiệt của hơi nước. Khu vực sâu trong lục địa sẽ có biên độ nhiệt cao, mùa đông lạnh còn mùa hè nóng.
Ví dụ như:
- Ở các vùng khác nhau, do mỗi vùng chịu tác động khí hậu và địa hình khác nhau nên biên độ nhiệt sẽ thay đổi khác nhau.
- Ở vùng ven biển Bắc Bộ, chênh lệch nhiệt độ giữa tháng 2 & tháng 3 là nhỏ nhất, 4℃ (đây là mùa mưa ở miền Bắc, chênh lệch nhiệt độ không đáng kể), chênh lệch nhiệt độ lớn nhất là vào mùa mưa tháng 10 -11, 11 ℃
- Tây Nguyên có sự chênh lệch nhiệt độ lớn, nhiệt độ cao nhất là 16℃ vào mùa khô và 7℃ vào mùa mưa.
Trên đây là những thông tin giải thích về Biên độ nhiệt là gì? Cách tính biên độ nhiệt đúng nhất. Hy vọng với những thông tin mà bài viết vừa cung cấp sẽ giúp bạn giải nhanh và chính xác các bài tập tính biên độ nhiệt năm cũng như lý giải được sự chênh lệch nhiệt độ giữa các khu vực địa lý, địa hình và các mùa trong năm.
