Chắc hẳn nhiều người không còn quá xa lạ với hai thuật ngữ dòng điện xoay chiều (AC) và dòng điện 1 chiều (DC) bởi 2 dòng điện này được sử dụng rất nhiều trong đời sống. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người chưa biết AC là gì? DC là gì?, nó được ứng dụng trong cuộc sống như thế nào và sự khác nhau của 2 dòng điện này ra sao. Bài viết hôm nay của Palada.vn sẽ giúp bạn giải đáp tất cả các vấn đề này.
Tóm tắt
Dòng điện một chiều (DC) là gì?
Dòng điện một chiều có tên tiếng Anh là Direct Current, được ký hiệu là DC. Hiểu một cách đơn giản thì dòng điện một chiều là dòng điện chạy theo một hướng cố định. Cường độ của nó có thể giảm hoặc tăng nhưng không thể thay đổi chiều.
Dòng điện một chiều
Vậy dòng điện một chiều thì tần số bằng bao nhiêu? Câu trả lời là dòng điện 1 chiều có tần số bằng 0. Do dòng điện này không đổi chiều, nó là một đường thẳng.
Chúng ta có thể bắt gặp điện một chiều trong các thiết bị như: sạc điện thoại, pin, bình ắc quy,… Đối với điện DC thì trên thiết bị chứa điện này sẽ có ký hiệu âm (-) và dương (+).
Đặc điểm của điện DC là:
- Cường độ dòng điện có thể tăng hoặc giảm nhưng không thể đổi chiều.
- Chiều dòng điện được quy ước là đi từ dương sang âm.
- Điện một chiều được tạo ra từ nguồn pin, năng lượng mặt trời, ắc quy.
Tác dụng của dòng điện một chiều:
- Tích tụ năng lượng trong pin khô hoặc pin sạc.
- Dùng để sạc thiết bị điện tử.
- Được dùng trong tấm pin năng lượng mặt trời.
Hiện nay, để đo dòng điện một chiều, chúng ta dùng ampe kìm. Và cách đo dòng điện 1 chiều bằng ampe kìm như sau.
Để đo được dòng điện, ta chỉ cần kẹp ampe kìm vào đoạn dây mà dòng điện chạy qua. Sau đó các thông số của dòng điện sẽ hiện lên.
Tuy nhiên, khi sử dụng ampe kìm, người dùng cần lưu ý: mắc chốt (+) của ampe kìm về phía cực dương của nguồn điện; điều chỉnh kim đúng vạch 0; không mắc trực tiếp 2 chốt của ampe kìm vào 2 cực của nguồn điện; đặt mắt đọc đúng vị trí.
Dòng điện xoay chiều (AC) là gì?
Còn dòng điện xoay chiều AC thì được viết tắt của từ Alternating Current. Có nghĩa là dòng điện có chiều và độ lớn biến đổi theo thời gian và có chu kỳ nhất định. Hiểu đơn giản thì chính là dòng điện xoay chiều trong mạch sẽ chạy theo một chiều và sau đó có thể chạy theo chiều ngược lại và nó cứ liên tục đổi chiều như vậy. Khi nói đến AC ta thường nhắc đến: chu kỳ và tần số.
Nguồn AC là gì?
Hiện nay, các thiết bị sử dụng điện xoay chiều AC đều là các thiết bị điện gia dụng như: Máy lạnh, máy giặt, tủ lạnh, tivi, bếp điện, bóng đèn huỳnh quang,..
Điện xoay chiều thường được ký hiệu là chữ AC hoặc dấu ngã (~).
Để có thể hoạt động, dòng điện này cần có động cơ. Vậy động cơ điện AC là gì? Động cơ điện AC là động cơ điện xoay chiều hoạt động với dòng điện xoay chiều. Nó gồm có hai phần chính là Stator và Rotor.
Phân biệt dòng điện một chiều và xoay chiều
Qua những nội dung trên, chắc hẳn bạn đọc cũng đã hiểu rõ dòng điện xoay chiều AC và dòng điện một chiều DC và thấy được sự khác biệt giữa chúng. Để hiểu rõ hơn về sự khác nhau của chúng, ta hãy cùng tìm hiểu thông qua bảng sau.
DC và AC là gì?
| Nội dung | Điện xoay chiều | Điện một chiều |
| Lượng năng lượng mang lại | An toàn khi di chuyển ở khoảng cách xa giữa các thành phố và có nhiều năng lượng | Không thể đi xa, nếu đi xa sẽ thất thoát năng lượng và tốn nhiều chi phí |
| Hướng của dòng điện | Đổi hướng liên tục | Theo một chiều cố định |
| Tần số | 50 Hz -60 Hz tùy vào chỉ tiêu của quốc gia | Tần số bằng 0 do không đổi chiều |
| Dòng điện | Cường độ dòng điện luôn thay đổi theo thời gian | Cường độ dòng điện không đổi |
| Dòng Electron | Electron đổi hướng liên tục: tiến và lùi | Electron di chuyển cố định theo một hướng |
| Nguồn tạo ra | Nguồn điện và máy phát điện xoay chiều | Máy cấp nguồn DC hoặc pin |
| Thông số thụ động | Trở kháng | Chỉ điện trở |
| Hệ số công suất | Nằm giữa 0 và 1 | Luôn luôn là 1 |
| Loại sóng | Hình sin, thang, vuông, tam giác | Tinh khiết và xung |
Cách đổi điện một chiều thành xoay chiều
Để biến đổi điện một chiều thành điện xoay chiều hoặc biến đổi điện xoay chiều thành một chiều người ta sử dụng máy biến tần hay còn được gọi là inverter.
Sử dụng inverter dể biến điện một chiều thành xoay chiều
Dòng điện một chiều sẽ truyền vào cuộn dây sơ cấp của máy biến áp hình tròn, thông qua một đĩa quay hình tròn với các kết nối phức tạp khác.
Khi đĩa quay, dòng điện một chiều liên tục chuyển hướng và được dẫn tới cuộn sơ cấp thông qua dây dẫn và máy biến áp sẽ nhận được dòng điện xoay chiều thay vì dòng điện một chiều như ban đầu.
Đây chính là bước chuyển tiếp quan trọng trong máy biến áp với cuộn dây thứ cấp có nhiều vòng dây hơn cuộn sơ cấp. Điều này là do số vòng dây quấn trong cuộn thứ cấp có nhiệm vụ làm tăng mức điện áp dòng điện AC tại đầu ra, khiến chúng lớn hơn so với mức điện áp của dòng điện AC tại đầu vào ban đầu. Không chỉ vậy, tốc độ quay của đĩa sẽ điều chỉnh tần sóng của dòng AC tại đầu ra.
Máy biến tần inverter hiện nay được ứng dụng nhiều trong ngành công nghiệp điện mặt trời. Thiết bị chuyển đổi dòng điện 1 chiều thành xoay chiều để hòa với lưới điện quốc gia, đồng thời cung cấp điện cho các tải tiêu thụ.
Vì sao điện xoay chiều được sử dụng rộng rãi hơn một chiều
Hiện nay, dòng điện xoay chiều được sử dụng phổ biến hơn dòng điện một chiều. Điều này là do điện xoay chiều có thể tăng hoặc giảm điện áp dễ dàng nhờ vào máy biến áp. Nhờ vậy nó giảm được hao phí khi truyền tải điện năng đi xa.
Thứ hai, khi lắp đặt các thiết bị điện xoay chiều dễ dàng hơn thiết bị điện một chiều vì không cần phải lắp đúng cực dương cực âm; chỉ cần đúng điện áp định mức là được.
Điện xoay chiều được sử dụng rộng rãi hơn một chiều
Thứ ba, máy phát điện xoay chiều có cấu tạo đơn giản hơn máy phát điện một chiều và khi cần người dùng vẫn có thể chuyển đổi điện xoay chiều thành dòng điện một chiều nhờ hệ thống mạch chỉnh lưu.
Trong thực tế hiện nay, để phát huy hiệu quả kinh tế, tạo ra từ trường mạnh và tiết kiệm dây dẫn thì người dùng sử dụng hệ thống điện xoay chiều 3 pha rất nhiều. Dòng điện xoay chiều 3 pha là gì?
Đây là dòng điện sử dụng trong gia đình, được lấy một pha của lưới điện 3 pha nên có một dây nóng và một dây trung hòa.
Trên đây là những thông tin khái quát nhất về điện một chiều và xoay chiều. hy vọng rằng, qua bài viết này bạn đọc đã hiểu rõ DC, AC là gì và biết cách phân biệt chúng để có thể sử dụng điện một cách hiệu quả nhất.
