Hẳn không ít lần các bạn đã từng được nghe về thuật ngữ hiệu ứng domino. Hiện tượng domino này xuất hiện khá phổ biến trong cuộc sống, ở mọi lĩnh vực và ngành nghề khác nhau. Nó đem đến mặt tích cực nhưng cũng gây ra không ít ảnh hưởng tiêu cực. Vậy hiệu ứng Domino là gì? Ảnh hưởng của nó đến đời sống con người ra sao?
Tóm tắt
Hiệu ứng Domino là gì?
Hiệu ứng Domino là việc thay đổi hành vi, thói quen nào đó của con người cũng gây ra tác động và làm thay đổi những hành vi thói quen khác có liên quan. Hiệu ứng khẳng định rằng khi ta thay đổi một hành vi bất kỳ nào đó thì nó sẽ kích hoạt một chuỗi các phản ứng khác, tạo ra một sự chuyển đổi hệ thống các hành vi liên quan.
Domino chính là một phản ứng chuỗi xảy ra khi có sự thay đổi nhỏ tại điểm gốc có thể gây ra những điều thay đổi tương tự tại các điểm lân cận. Từ đó, lan tỏa ra các điểm xa hơn và tạo thành chuỗi thay đổi tuyến tính
Nguyên nhân xuất hiện hiệu ứng Domino
Vì hành vi của con người luôn gắn liền với cuộc sống
Mối quan hệ mật thiết giữa hành vi của con người với cuộc sống là điều hiển nhiên, khi mà chỉ riêng môi trường sống thôi cũng đã tác động đến hành vi của con người, trong khi cuộc sống lại bao gồm rất nhiều thứ như các mối quan hệ xã hội, các khía cạnh công việc, gia đình. Chúng có mối liên hệ và ảnh hưởng vô cùng lớn đến chính cuộc sống và hành vi của con người, cho dù bạn có sự tính toán như thế nào.
Vì con người có xu hướng theo đuổi mục tiêu mà bản thân đề ra
Những nguyên lý về sự tuân thủ và nhất quán trong hành vi con người đã được hiệu ứng Domino “tận dụng” triệt để. Nghĩa là khi một người đề ra mục tiêu nào đó mà họ cần phải đạt được, thì mọi xu hướng hành vi của người đó đều hướng đến mục tiêu đề ra ban đầu
Ví dụ như nếu bạn đặt ra mục tiêu rằng “mình phải giảm cân”, thì ngay từ khi bắt đầu tập luyện, bạn đã gắn hành vi và suy nghĩ của mình vào mục tiêu đó. Đến ngày thứ 2, thứ 3… dần dần, việc tập luyện trở thành thói quen, bạn sẽ thực hiện nó một cách thoải mái, không gượng ép và mất dần sự lười nhác trong luyện tập so với những ngày trước đó.
Hiệu ứng domino có những quy tắc nào?
Hiệu ứng Domino không phải là một hiện tượng vốn có mà bạn hoàn toàn có thể tự mình tạo ra hiệu ứng Domino. Từ những thói quen nhỏ sẽ kích hoạt một chuỗi các thói quen khác nhau được hình thành. Vì vậy để có thể áp dụng được hiệu ứng Domino bạn cần phải hiểu rõ được 3 quy tắc cơ bản sau:
Thực hiện hành động liên tục hàng ngày
Quy tắc cơ bản nhất buộc phải có của hiệu ứng Domino chính là việc bạn cần thực hiện hành vi liên tục trong nhiều ngày. Việc làm này giúp bạn tạo ra được thói quen hàng ngày, dần dẫn tới hành vi và con người của bạn. Nó giúp bạn tạo ra được hiệu ứng Domino cho riêng mình.
Duy trì thói quen và chuyển sang những hành động khác
Trong quá trình duy trì thói quen đó thì việc bạn chuyển sang hành động tiếp theo chắc chắn sẽ có thêm nhiều động lực hơn. Hoạt động trước giống như một đòn bẩy để giúp hành động về sau có hiệu quả hơn.
Chia nhỏ các công việc để dễ kiểm soát
Khi thực hiện những trải nghiệm mới, bạn nên chia nhỏ chúng ra để mang lại hiệu quả tốt nhất. Điều này giúp bạn có thể kiểm soát mọi việc được tốt hơn và hạn chế tối đa sự cố xảy ra trong quá trình thực hiện.
Domino trong các lĩnh vực
Có thể nói, hiệu ứng Domino hiện nay xuất hiện ở trong nhiều lĩnh vực và ngành nghề của cuộc sống. Chúng đã trở thành cơ sở để có thể phân tích và đánh giá nhiều sự việc.
Hiệu ứng Domino trong kinh doanh
Một trong những lĩnh vực, ngành nghề mà hiệu ứng Domino đang có sức ảnh hưởng chính là kinh doanh. Bạn có thể thấy rằng, các hoạt động trong kinh doanh sẽ được tiến hành dựa trên những nguyên tắc, chiến lược rõ ràng từ trước đó. Hiệu ứng Domino xuất hiện trong kinh doanh bởi những lý do sau:
- Mọi hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh, chiến lược, định hướng hay những kế hoạch đều gắn liền với những lợi ích nhất định. Chúng sẽ có mối quan hệ tác động và ảnh hưởng đến nhau.
- Trong lĩnh vực kinh doanh, bất cứ người kinh doanh nào cũng đều có một xu hướng chính là theo đuổi một mục tiêu cũng như tuân thủ và thực hiện chúng một cách nhất quán.
Mọi hành vi, hoạt động trong kinh doanh đều được vận hành và tạo thành chuỗi như hiệu ứng Domino. Theo đó nếu bạn có kế hoạch và chiến lược tốt thì chắc chắn hiệu quả công việc sẽ cao và sớm gặt hái thành quả. Và dĩ nhiên, sự chuẩn bị không tốt sẽ gây ra thiếu sót và chắc chắn không thể có được kết quả tốt.
Hiệu ứng Domino trong thị trường chứng khoán
Một trong những hiệu ứng Domino thường gặp nhất trong lĩnh vực chứng khoán là tình trạng margin call.
Ví dụ như sự kiện ông Trịnh Văn Quyết bị phong tỏa tài khoản chứng khoán, huỷ các giao dịch đã khớp lệnh bán chui cổ phiếu của ông. Tuy nhiên, sự kiện này đã kéo theo hàng loạt sự kiện khác xảy đến như:
Trịnh Văn Quyết bán chui cổ phiếu => Sở giao dịch phong tỏa toàn bộ tài khoản chứng khoán, hủy các giao dịch trước đó => Các mã cổ phiếu liên quan đến tập đoàn FLC nằm sàn, không có thanh khoản => Tỷ lệ ký quỹ tài khoản của hàng loạt nhà đầu tư giảm => Tài khoản bị margin call => Công ty chứng khoán buộc nạp thêm tiền hoặc thanh lý cổ phiếu => Cổ phiếu trong họ Q-Index không bán được => Phải bán tháo các cổ phiếu khác cùng danh mục => Các cổ phiếu khác bị giảm hàng loạt => Chỉ số VNIndex giảm theo…
Hiệu ứng Domino trong đầu tư ngoại hối
Trong đầu tư ngoại hối, nếu có một cặp tiền tệ đi cùng nhau. Ban đầu chỉ có một loại tiền tệ nổi bật thì loại còn lại đang trong trạng thái không hoạt động chắc chắn sẽ dần hoạt động mạnh mẽ. Có thể nói, phản ứng dây chuyền của trong giao dịch forex được thể hiện rất rõ.
Ví như nếu FED ra quyết định giảm mua tài sản => Dòng tiền dịch chuyển từ Vàng sang USD => Giá Vàng giảm => Tỷ giá Vàng so với USD giảm theo => XAU/USD giảm => Đặt lệnh Short đối với cặp tiền tệ này =>…
Hiệu ứng Domino trong tài chính cá nhân
Hiệu ứng domino gây ra ảnh hưởng không nhỏ đến mảng tài chính cá nhân. Nó vẫn đang diễn ra nhưng có thể là bạn đang mắc phải nhưng không nhận ra.
Ví dụ, bình thường, bạn chỉ dùng Wifi ở nhà, không đăng ký 4G => Nhưng ra đường vì có việc cần dùng gấp nên bạn đăng ký gói 50.000đ/tháng => Các nhà mạng được mặc định sẽ gia hạn khi hết hạn nếu bạn không huỷ => Bạn quên huỷ gia hạn => Kỳ sau bạn lại bị chỉ trừ tiền => Sau đó lại quên => Mỗi năm bạn lại tốn 600.000 đồng => …
Đây có thể coi là một trong những ảnh hưởng tiêu cực từ hiệu ứng domino trong đầu tư tài chính, bên cạnh đó, Hiệu ứng domino còn gây ra không ít các ảnh hưởng tiêu cực khác
Ảnh hưởng tiêu cực từ hiệu ứng domino
Trong thời gian gần đây, các phương tiện truyền thông, mạng xã hội liên tục đưa tin về những vụ việc tự tử đau lòng. Đối tượng thực hiện hành vi này ở mọi lứa tuổi, từ những em nhỏ, học sinh đến những người trưởng thành, đã có gia đình,…Áp lực tinh thần đến từ học tập, công việc kéo dài là “con dao vô hình” với độ sát thương lớn, để lại vô cùng nhiều hậu quả khủng khiếp.
Nguyên nhân là do con người đang dành quá nhiều thời gian để sử dụng mạng Internet, tiếp xúc quá nhiều với những tin tức tiêu cực khiến những người có tinh thần chưa đủ vững vàng hoặc đang gặp những bế tắc trong cuộc sống dễ bắt chước theo các hành vi tiêu cực mà họ đọc được trên mạng. Liên tục xuất hiện những trường hợp tự tử, làm điều dại dột vì áp lực. Đây gọi là hiệu ứng domino tự tự.
Ảnh hưởng tiêu cực từ hiệu ứng này đang trở thành hồi chuông cảnh tỉnh đối với những người thực hiện công tác kiểm duyệt nội dung, cần khắt khe hơn và loại bỏ những thông tin tiêu cực gây ảnh hưởng không tốt đến tâm lý người dùng mạng xã hội. Bên cạnh đó, chính người sử dụng mạng xã hội cũng cần chọn lọc thông tin, rèn luyện bản lĩnh, tinh thần vững vàng hơn để tránh mắc vào hiệu ứng domino từ những hành vi tiêu cực trên internet.
>>> Hiệu ứng nhà kính là gì? Nguyên nhân, hậu quả, giải pháp?
Có thể nói, hiệu ứng Domino đã trở thành một hiệu ứng xuất hiện phổ biến. Và dù ít hay nhiều, nó cũng đem đến các ảnh hưởng đối với cuộc sống của mỗi chúng ta. Hãy nhận biết những mặt tích cực mà hiệu ứng domino đem lại để mang đến hiệu quả cao hơn trong công việc, đem đến những điều tích cực trong cuộc sống của chúng ta.
