Bài tập về hiện tượng khuếch tán là một dạng bài phổ biến trong chương trình phổ thông. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu hiện tượng khuếch tán là gì cùng một vài ví dụ về hiện tượng khuếch tán để làm bài tập tốt hơn nhé.
Tóm tắt
Hiện tượng khuếch tán là gì?
Hiện tượng khuếch tán trong sinh học là khi các phân tử di chuyển theo gradient nồng độ, tức là di chuyển từ những nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.
Ví dụ về hiện tượng khuếch tán là khi nhỏ một giọt thuốc nhuộm vào trong nước, các phân tử thuốc nhuộm sẽ bị khuếch tán dần ra khắp cốc nước và sau một thời gian thì toàn bộ nước trong cốc sẽ chuyển thành màu xanh dù không cần ai tác động vào.
Trong thực tế hiện tượng khuếch tán xảy ra khi nào?
Sự khuếch tán là một quá trình tự nhiên, tự nó xảy ra mà không cần khuấy hay lắc các dung dịch.
Vậy thì hiện tượng khuếch tán xảy ra với chất nào? Nhiều người không biết rằng hiện tượng khuếch tán có thể xảy ra cả trong chất khí, chất lỏng và chất rắn. Tuy nhiên so với chất lỏng và chất khí thì hiện tượng khuếch tán xảy ra trong chất rắn vô cùng chậm, cần phải có một thời gian dài mới có thể quan sát được hiện tượng này.
Phân loại các hiện tượng khuếch tán
Hiện tượng khuếch tán mang ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như sinh học, vật lý hay hóa học,… Hiện tượng này có thể được chia làm 2 loại đó là:
Hiện tượng khuếch tán đơn giản: Đây là quá trình trong đó di chuyển qua các màng bán thấm hoặc trong dung dịch mà không có bất kỳ sự trợ giúp nào từ các protein vận chuyển. Ví dụ như vi khuẩn được cung cấp các chất dinh dưỡng nhỏ, nước, oxy vào tế bào chất thông qua sự khuếch tán đơn giản.
Hiện tượng khuếch tán có điều kiện: Đây là sự di chuyển thụ động của các phân tử qua màng tế bào từ vùng có nồng độ cao tới vùng có nồng độ thấp hơn nhờ phân tử mang chất. Có hai kiểu khuếch tán có điều kiện:
– Thẩm tách: Là sự khuếch tán của các chất tan thông qua một màng thấm có chọn lọc. Màng thấm có chọn lọc là màng chỉ cho phép một số ion và phân tử cụ thể đi qua, cản trở những sự chuyển động của các màng khác.
– Thẩm thấu: Là sự di chuyển của các phân tử trong dung môi từ vùng có nồng độ thấp hơn đến vùng có nồng độ cao hơn qua một màng bán thấm. Vì nước là dung môi trong mọi sinh vật nên chúng ta định nghĩa thẩm thấu là sự khuếch tán của nước qua màng thấm có chọn lọc.
Khúc xạ ánh sáng là gì? Nguyên nhân hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Sự khác biệt giữa hai hiện tượng thẩm thấu và khuếch tán
Sự khác biệt cơ bản giữa thẩm thấu và khuếch tán đó là thẩm thấu là sự di chuyển của dung môi từ vùng có nồng độ cao hơn sang vùng có nồng độ thấp hơn thông qua một màng bán định nhằm duy trì trạng thái cân bằng.
Khuếch tán có thể được mô tả là sự chuyển động của các phân tử từ vùng có nồng độ cao hơn sang vùng có nồng độ thấp hơn, nhưng không phải qua màng bán kết.
Cả hai loại này đều là những ví dụ về vận chuyển thụ động. Đó là quá trình tự nhiên xảy ra bên trong cơ thể, do đó thúc đẩy sự chuyển động của các phân tử mà không yêu cầu năng lượng. Chuyển động có thể thông qua nồng độ cao hơn đến nơi nồng độ thấp hơn hoặc từ nồng độ thấp hơn đến nồng độ cao hơn. Sự khác biệt về nồng độ của các hạt gọi là gradient nồng độ .
Vừa rồi chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về hiện tượng khuếch tán là gì, ví dụ về hiện tượng khuếch tán cùng cách phân loại hiện tượng. Nếu còn gì chưa rõ về vấn đề này, hãy để lại bình luận bên dưới cho Palada.vn nhé.
