Mật mía là gì? 100+ Món ăn ngon nấu cùng mật mía

Mật mía là một gia vị đặc biệt không thể thiếu trong nhiều món ăn truyền thống của Việt Nam. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn mật mía là gì cùng một số món ngon từ nguyên liệu này, hãy cùng tham khảo nhé.

Mật mía là gì?

Mật mía là một chất lỏng được sản xuất từ nước mía sau khi chưng cất, còn gọi là kéo mật. Trạng thái của đường mật mía tương tự như mật ong, có dạng siro, màu vàng óng ánh và vị ngọt.

Mật mía
Mật mía

Sản xuất mật mía là một trong những ngành nghề truyền thống tại nhiều vùng nông thôn ở Việt Nam, nhất là từ khu vực trung du phía Bắc cho đến các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa. Đặc biệt mật mía nghệ an là đặc sản nổi tiếng được rất nhiều người ưa chuộng.

Trong chế biến món ăn cần đến vị ngọt như làm bánh, làm kẹo, nấu chè,… mật mía có thể được sử dụng thay cho đường trắng tinh luyện. Đây không chỉ là một loại đường thô có vị ngọt thanh giúp cho món ăn trở nên ngon, hấp dẫn hơn, mà nó còn mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Theo Đông y, mật mía còn có một số tác dụng như hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp và cả hệ tiêu hóa.

Cách nấu mật mía

Cách làm mật mía trải được qua 3 công đoạn chính:

Ép nước mía

Sau khi thu hoạch mía, người ta tiến hành bỏ lá, làm sạch và ép lấy nước. Trước đây, người dân thường tận dụng sức của trâu bò để vắt lấy nước mía.

Làm sạch mía được thu hoạch về
Làm sạch mía được thu hoạch về

Tuy nhiên, ngày nay người dân có xu hướng sử dụng máy ép để rút ngắn thời gian và cho năng suất ép nước mía cao hơn.

Chưng cất nước mía

Thời gian chưng cất nước mía diễn ra từ 10 đến 12 tiếng bằng cách đun nước mía trong một chảo gang trên ngọn lửa nhỏ.

Chưng cất nước mía
Chưng cất nước mía

Tùy theo bí quyết riêng mà người nấu có thể định lượng nước mía khác nhau và vớt bọt liên tục trong quá trình chưng cất để thu được mật mía có màu đẹp và thơm ngon nhất. Việc điều chỉnh lửa cũng rất quan trọng trong việc quyết định mật mía có đạt chất lượng tốt hay không.

Lóng mật mía

Đây là giai đoạn giúp mật mía có được độ trong và loại bỏ bớt những cặn bã. Thường thì người dân dùng một tấm vải lớn để tiến hành lóng mật.

Lóng mật lọc bỏ cặn
Lóng mật lọc bỏ cặn

Mật mía dùng để làm gì?

Sở hữu nhiều đặc tính tuyệt vời nên mật mía được sử dụng để chế biến nhiều món ăn và làm nước sốt chấm các loại bánh. Cụ thể:

Bánh gio mật mía
Bánh gio mật mía

Ở miền Bắc, người dân sử dụng mật mía trong một số loại bánh ngọt như bánh trùng (một loại biến thể của bánh trôi tại Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc), bánh chay, sủi dìn, thậm chí là cả bánh chưng. Ngoài ra mật mía cũng có thể dùng để chấm bánh gio.

Người dân khu vực Nghệ An, Hà Tĩnh dùng mật mía trong các món kho (thịt kho, cá kho), món ngọt (bánh khảo, bánh ngào, chè hạt sen,…) và làm nước chấm cho món xôi, sắn luộc,…

Ở miền Trung, mật mía thường được sử dụng trong các món bánh chưng, bánh gai và chè lam.

Ở miền Nam, người dân có thể dùng mật mía thay cho đường kính hay mật ong khi chế biến các món ăn.

Mật mía bán ở đâu?

Không quá khó để bạn có thể tìm mua mật mía Nghệ An trên thị trường, như ở chợ, siêu thị, cửa hàng thực phẩm và cả các trang mạng điện tử.

Mật mía Nghệ An
Mật mía Nghệ An

Hiện nay giá mật mía nghệ an khoảng từ 30 đến 50 nghìn đồng một lít tùy nơi bán.

Cách bảo quản mật mía cũng tương tự như với mật ong. Bạn nên chia nhỏ mật mía với lượng vừa phải, cho vào các hũ thủy tinh hoặc lọ sứ. Tránh dùng can nhựa đựng mật vì sẽ khiến cho mật mía dễ bị chua. Sau đó, bạn đặt mật mía ở những nơi thoáng mát, tránh ánh nắng chiếu trực tiếp hay đặt gần những khu vực nóng như bếp nấu ăn.

Ngoài ra, bạn cũng hạn chế dịch chuyển, lắc và khuấy chai đựng mật mía vì sẽ khiến cho mật mía dễ bị sủi bọt và nhanh hỏng. Thời gian bảo quản mật mía có thể lên đến 1 năm.

Cải cúc là gì? Tác dụng và các món ăn nấu từ rau cải cúc

Cù lẳng là gì? Gợi ý 4 món ăn chế biến nấu với Cù lẳng

Món ăn từ mật mía

Các món ăn từ mật mía kết tinh của các vị mặn – ngọt – đắng – cay như chính nét tảo tần và nồng đượm tình người của người dân xứ Nghệ. Dưới đây là một số món ăn ngon từ mật mía khá đơn giản mà các bạn có thể tham khảo.

Bắp bò kho mật mía

Bò kho mật mía
Bò kho mật mía

Chuẩn bị nguyên liệu

Thịt bắp bò hoặc bò gân.

Nước chè xanh hãm để rửa thịt bò giúp khử mùi

Gia vị: nước mắm, mật mía, gừng, tỏi, sả, hoa hồi, quế, ớt bột, ớt tươi, hạt tiêu, dầu điều, hành khô.

Cách làm

Lá chè rửa sạch, vò và om cùng nước sôi để lấy nước ngâm thịt bò. Tinh chất từ nước chè sẽ giúp khử mùi hôi của thịt bò rất tốt. Sau đó, thấm thịt thật khô.

Ướp thịt bò với các gia vị ở trên. Bọc kín để tủ lạnh tối thiểu 2 giờ, tốt nhất để qua đêm thì kho sẽ ngon hơn. Món này chúng ta cần phải kho 2 lần.

Kho lần 1 giúp gân bò co lại: Cho thịt bò cùng toàn bộ nước sốt mật mía vào nồi, bật bếp đun lửa to. Khi nước sôi, hạ nhỏ lửa liu riu. Trở thịt để thật thấm đều gia vị. Sau 15 phút, tắt bếp và để nguội để tiếp tục kho lần 2.

Kho lần 2 giúp ngấm sâu và rút gia vị vào thịt săn chắc, đậm đà: Bật bếp, đun sôi. Lúc này nước từ tiết ra nhiều, hạ nhỏ lửa đun liu riu. Thỉnh thoảng lật trở để gia vị được thấm đều các mặt. Sau khoảng 45 phút nước sốt mật mía sánh lại, bao phủ quanh thịt. Tắt bếp, để nguội. Khi thịt nguội, để vào hộp và cho vào tủ lạnh dùng dần.

Khi ăn, thái thịt thành lát mỏng, rưới thêm phần nước sốt sánh lên trên vô cùng hấp dẫn. Thịt bò kho có màu vàng nâu, có vị mặn, ngọt, cay hài hòa, thơm mùi gừng, mật mía. Món này dùng để nhậu, ăn cùng bánh chưng, xôi hay cơm nóng đều rất ngon, rất phù hợp để làm trong dịp Tết Nguyên đán.

Cá kho mật mía

Thịt cá nục săn chắc, đẫm trong nước sốt keo lại vị mặn ngọt cay thật là đưa cơm trong ngày nắng.

Cá kho mật mía
Cá kho mật mía

Nguyên liệu

Cá nục.

Gia vị: mật mía, ớt khô, hành tăm, lá chè, gừng, nước mắm, hạt nêm, hạt tiêu, mỡ/dầu ăn.

Cách làm

Cá nục làm sạch, cắt khúc vừa ăn, rửa sạch, để cho ráo nước. Cho cá vào chiên sơ các mặt để kho cá không bị nát.

Lót dưới đáy nồi 1 lớp lá chè xanh và gừng thái lát rồi lần lượt xếp các khúc cá lên trên. Ướp cá với gia vị đã chuẩn bị trong 30 phút cho ngấm gia vị rồi đem kho.

Kho lửa lần 1: Thêm nước nóng và kho lửa lớn trong 5 phút. Sau đó, cho thêm mật mía vào, hạ nhỏ lửa và kho nhỏ lửa trong 30 phút, tắt bếp, để nguội.

Kho lửa lần 2: Bật bếp kho cá lửa thật liu riu cho tới khi nước kho sánh keo lại, cá săn chắc đậm vị. Rắc thêm hạt tiêu, tắt bếp.

Thành phẩm: Cá màu nâu đỏ đẹp mắt, thịt cá săn chắc, vị mặn ngọt cay quyện lại đậm vị hấp dẫn, ăn nóng với cơm thì không còn gì bằng.

Bánh ngào mật mía

Bánh ngào là món tráng miệng được làm từ bột nếp và mật mía có độ dẻo, vị ngọt thanh vô cùng ngon. Đây là một đặc sản của người Nghệ An mà ai nếm thử cũng sẽ yêu thích.

Bánh ngào mật mía
Bánh ngào mật mía

Nguyên liệu

200g bột nếp

200ml mật mía

70g gừng

Vừng trắng rang

Gia vị: muối, dầu ăn

Cách làm

Dùng 200g bột nếp, cho thêm 5 muỗng canh muối, 1 muỗng canh dầu ăn và cho 120ml nước sôi từ từ vào bột, vừa cho nước vừa khuấy đều. Tiếp tục nhào bột đến khi bột không dính tay. Sau khi nhào xong thì phủ lên bột 1 lớp túi nilon và cho bột nghỉ khoảng 10 phút.

Gừng mua về rửa sạch và cạo sạch vỏ. Chuẩn bị một chút nước muối loãng và cắt gừng thành sợi mỏng, cắt xong thì cho ngay vào nước muối để gừng giảm vị hăng. Ngâm gừng trong nước muối khoảng 10 phút thì vớt ra, rửa lại để ráo.

Bạn rải một ít bột nếp xuống bàn, lấy bột ra và nhào lại để bột dẻo. Bạn chia bột ra thành những phần vừa nhỏ, tạo hình cho bánh ngào. Bạn có thể nặn hình viên tròn hoặc là hình thuôn dài tùy theo ý thích.

Cho khoảng 1 lít nước vào nồi, nấu cho nước sôi thì cho từng viên bánh ngào vào luộc. Để bánh không dính nồi, bạn hãy thường xuyên khuấy đều bánh và điều chỉnh mức lửa vừa.

Khi bánh nổi lên trên là bánh chín, để bánh trong nồi khoảng 1 – 2 phút nữa thì vớt ra và cho vào nước lạnh để bánh không dính vào nhau.

Cho vào 500ml nước, 200ml mật mía và phần gừng thái sợi vào nấu. Nấu đến khi hỗn hợp sôi thì bắt đầu giảm lửa vừa và nấu thêm khoảng 2 phút nữa. Sau đó cho phần bánh vào nấu tiếp khoảng 5 phút thì tắt bếp. Lưu ý thường xuyên vớt bọt để nước mật được trong.

Múc bánh ngào và nước mật mía ra bát, trang trí thêm vài sợi gừng cắt nhỏ và mè trắng đã rang lên. Bánh dẻo dẻo, nước mật mía thì ngọt thanh, thêm mùi thơm của gừng và mè trắng khiến ai ăn cũng mê.

Trên đây là những thông tin cơ bản về món mật mía mà Palada.vn muốn giới thiệu. Hi vọng với nội dung vừa rồi, các bạn đã có thêm những gợi ý về món ăn cuối tuần cho gia đình mình. Chúc các bạn áp dụng thành công và có những bữa cơm vui vẻ bên người thân.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *