Môi trường sống của sinh vật tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự sinh trưởng, phát triển của chúng. Khả năng thích nghi của mỗi loài sinh vật là khác nhau. Hãy cùng Palada.vn tìm hiểu xem thế nào là môi trường sống của sinh vật, các loại môi trường sống của sinh vật thông qua những ví dụ cụ thể nhé.
Tóm tắt
Khái niệm môi trường sống của sinh vật là gì?
Môi trường sống của sinh vật là toàn bộ không gian bao quanh sinh vật mà ở đó các các yếu tố cấu tạo nên môi trường tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật. Tùy vào mỗi loài sinh vật mà chúng sẽ thích nghi với các môi trường sống khác nhau.
Ví dụ về môi trường sống của sinh vật gồm những gì:
- Loài cá sống trong môi trường nước, chúng có vảy và có thể bơi trong nước
- Chim sống trên không, có cánh và có thể bay trên cao
- Cây xanh là nơi ở của các vi sinh vật nấm và ký khí
- Ruột người và động vật là môi trường sống lý tưởng của các loại giun, sán
Có mấy loại môi trường sống của sinh vật?
Môi trường nước
Trong môi trường nước được chia thành các loại nước khác nhau như: nước ngọt, nước lợ, nước mặn…
Ví dụ:
Cá rô phi, Cá chép, Cá trắm sống trong nước ngọt.
Cá chim, cá thu, cá ngừ sống trong nước mặn.
Môi trường trong đất
Trong lòng đất thường có các loại sỏi, đá, cát,…Tùy vào đặc tính của từng loài mà chúng sẽ sống trong các loại đất phù hợp. Có sinh vật thích nghi với đất ẩm nhưng có những sinh vật lại thích nghi với đất có độ ẩm thấp.
Ví dụ:
Giun sống trong lòng đất
Tê Tê có thể bơi trong cát
Dúi sống trong lòng đất.
Môi trường trên cạn
Bao gồm các môi trường đồng bằng, đồi núi, bầu khí quyển của trái đất,… Đây là môi trường có nhiều sinh vật và con người cùng chung sống trong môi trường này.
Môi trường sinh vật
Sinh vật chính là môi trường sống của các sinh vật khác.
Ví dụ:
Các loại cây xanh chính là môi trường sống của khí
Lông chó là môi trường sống của các loại bọ
Gian sán sống ký sinh trong ruột người và động vật
Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường sống của sinh vật
Các yếu tố sinh thái bao gồm con người, nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, lượng mưa,…tác động và chi phối lẫn nhau, tác động lên cơ thể sinh vật vào cùng một thời điểm.
- Ánh sáng là nhân tố quan trọng chi phối trực tiếp hoặc gián tiếp đến đời sống của các sinh vật trên trái đất. Nó ảnh hưởng đến hình thái và các hoạt động sinh lý của thực vật. Ngoài ra, ánh sáng còn giúp động vật và con người định hướng trong không gian để săn mồi, trốn kẻ thù và di cư,..
- Nhiệt độ ảnh hưởng đến sự phân bố các loài sinh vật, như vùng nhiệt đới có độ đa dạng sinh vật cao hơn so với vùng hàn đới và ôn đới. Đa số các loài sống trong nhiệt độ khoảng 0 – 50 độ C.
- Độ ẩm cũng là một yếu tố quan trọng, giúp điều hòa thân nhiệt, hỗ trợ quá trình bài tiết ở động vật và quang hợp ở thực vật.
Sự tác động của các yếu tố sinh học sẽ phụ thuộc vào:
- Bản chất của nhiệt độ
- Cường độ mạnh yếu
- Liều lượng nhiều ít
- Tác động liên tục, gián đoạn hay dao động
- Thời gian tác động dài ngắn
Vai trò của môi trường sống là gì?
Môi trường sống có các vai trò quan trọng như sau:
- Là không gian, nơi sống của con người & các loài sinh vật
- Cung cấp nguồn tài nguyên thiên nhiên cần cho cuộc sống và sản xuất của con người
- Là nơi chứa đựng các loại rác thải mà con người tạo ra trong cuộc sống và hoạt động sản xuất
- Lưu trữ & cung cấp thông tin cho con người
- Là nơi giảm nhẹ các tác động có hại của thiên nhiên đến con người và các loài sinh vật trên Trái Đất.
Cấp độ tổ chức trong môi trường sống của sinh vật
Có 4 cấp độ tổ chức cơ bản trong môi trường sinh vật gồm có: sinh vật, quần thể, quần xã và hệ sinh thái.
- Sinh vật: Các loài sinh vật sống trong môi trường đều là sinh vật, ví dụ như thực vật, nấm, động vật hay vi sinh vật.
- Quần thể: Là nhóm các cá thể cùng loài sống trong một khu vực cụ thể, ví dụ như vẹt đuôi dài, khỉ đuôi dài và khỉ mũ là quần thể sinh vật sống trong rừng Amazon.
- Quần xã: Được tạo thành từ tất cả các quần thể sinh vật có tương tác với nhau, chúng có thể cạnh tranh thức ăn hoặc loài này có thể săn loài kia để làm nguồn thức ăn. Các loài trong cùng cộng động có thể giúp ích cho sự tồn tại của các loài khác.
Ví dụ: Trong rừng xanh, khỉ ăn mật hoa, khi nó uống mật hoa, phấn hoa sẽ bám vào lông trên mặt nó. Khi khỉ uống mật hoa của bông hoa khác nó sẽ truyền phấn hoa trên mặt khỉ sang bông hoa và hỗ trợ cho quá trình thụ phấn của hoa.
Cần làm gì để bảo vệ môi trường sống?
Hiện nay, môi trường đất, nước và không khí đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, đe dọa đến đời sống của con người và sinh vật. Vì vậy, chúng ta cần ngay lập tức có những biện pháp bảo vệ môi trường sống và cân bằng lại hệ sinh thái, ví dụ như:
- Tiết kiệm điện nước.
- Tuyên truyền, khuyến khích mọi người dùng bóng đèn tiết kiệm năng lượng.
- Nói không với các loại túi nilon, chai nhựa, cốc nhựa dùng một lần.
- Thu gom, xử lý và phân loại rác thải kịp thời, đúng quy định
- Giữ gìn cây xanh, lên án các trường hợp không biết giữ gìn và bảo vệ cây xanh khu vực công cộng.
Hiện nay, Trái Đất đang nóng lên, môi trường đang dần bị con người tàn phá nặng nề kèm theo đó khí hậu ngày càng khắc nghiệt, mưa lũ, bão, động đất thất thường dẫn đến ô nhiễm môi trường nước, suy thoái đất,…Hy vọng rằng, môi trường sống của sinh vật là gì từ đó có những hành động tốt trong việc bảo vệ và giữ xanh Trái Đất.
