Phú quý sinh lễ nghĩa – khi con người ta đã đầy đủ về vật chất thì ắt cuộc sống sẽ có sự thay đổi, chú ý đến nhiều yếu tố trong cuộc sống hơn. Vậy để hiểu hoàn cảnh ảnh hưởng đến con người như thế nào thì hãy tìm hiểu phú quý sinh lễ nghĩa là gì trong bài viết dưới đây.
Tóm tắt
“Phú quý sinh lễ nghĩa” là gì?
Trước hết, từ “phú quý” ở đây có thể được hiểu là sự giàu có và sang trọng, được thể hiện ra bên ngoài bằng tiền tài, vật chất. Trong khi đó “lễ nghĩa” là để chỉ những phép tắc, cách xử sự, quy định bắt buộc thực hiện theo trong xã hội.
Vậy thì cả câu phú quý sinh lễ nghĩa thể hiện quan điểm gì? Câu “Phú quý sinh lễ nghĩa” này chỉ việc khi con người bắt đầu giàu sang, được hưởng phú quý thì sinh ra “lễ nghĩa”. Tức khi con người ta có tiền, có của thì những lễ nghi, nghi thức không cần thiết bỗng dưng bắt đầu xuất hiện.
Đây có lẽ là quy luật tất yếu, bởi khi ta còn nghèo, cái đói cái khổ làm ta quên đi những nhu cầu khác. Khi chất lượng cuộc sống ngày được nâng cao thì con người mới có thể thực hiện những những hoạt động cầu kỳ, tốn kém hay những nghi lễ phức tạp hơn. “Lễ nghĩa” này có thể để thỏa mãn nhu cầu của bản thân mình nhưng cũng có thể để “phô trương” độ giàu có, vẻ hào nhoáng, hơn người.
Như vậy ý nghĩa câu thành ngữ phú quý sinh lễ nghĩa có thể hiểu theo hai cách. Một là khi đời sống vật chất đủ đầy thì con người sẽ chú trọng hơn đến đời sống tinh thần, đến lễ nghi để làm cho cuộc sống của mình trở nên phong phú hơn. Hai là chỉ những người khi có điều kiện thì đua đòi, bày vẽ ra những chuyện phiền phức, tốn kém để tỏ ra là mình hơn người.
Trên thực tế thì việc này đã diễn ra theo rất nhiều hình thức trong những năm gần đây khi đời sống của người dân trở nên khấm khá hơn. Những hành động “phú quý sinh lễ nghĩa” hiện nay có thể kể tới là việc tổ chức lễ sinh nhật hoành tráng, phô trương hay xếp hàng mua vàng, mua heo quay trong ngày Thần Tài từ tờ mờ sáng với mong muốn giàu sang…
Ý nghĩa của “Phú quý sinh lễ nghĩa, bần cùng sinh đạo tặc”
Phú quý sinh lễ nghĩa, bần cùng sinh đạo tặc là hai câu rất hay xuất hiện song hành cùng nhau. Có lẽ bởi vậy mà nhiều người lầm tưởng rằng hai câu thành ngữ này có chung một nội dung hay một ý nghĩa. Tuy nhiên, nếu “Phú quý sinh lễ nghĩa” thường chỉ nói đến những hành động thừa thãi, thích bày vẽ khoe khoang, thì “bần cùng sinh đạo tặc” lại mang nghĩa hoàn toàn khác.
Nếu như “Phú quý” là từ để nói về sự giàu có, thì “bần cùng” là từ trái nghĩa với nó dùng để chỉ sự nghèo khó, nghèo đến mức trở nên bần hàn, cùng đường lạc lối. “Đạo tặc” mang ý nghĩa chỉ kẻ trộm, kẻ chuyên cướp giật, ăn trộm tiền, hay những món đồ có giá trị vật chất cao.
“Bần cùng sinh đạo tặc” là để chỉ khi con người ta quá nghèo, ăn còn không đủ thì ắt sẽ sinh ra những thói xấu. Những hành vi ăn trộm, ăn cắp thường xảy ra khi người ta quá nghèo, quá đói, sự nghèo khổ sinh ra việc làm liều, làm điều dại dột.
Vật chất luôn có ảnh hưởng rất lớn đến con người. Sống trong hạnh phúc, đầy đủ về vật chất sẽ khiến con người được đạo đức, phẩm hạnh. Ngược lại, khó khăn và đói kém dễ đẩy người ta đi vào con đường bất chính.
Hiểu chính xác về “Phú quý sinh lễ nghĩa”
Ngày nay, xã hội và con người đang không ngừng phát triển, thay đổi. Tuy nhiên những giá trị của câu thành ngữ “Phú quý sinh lễ nghĩa” để lại dường như vẫn còn mãi.
Nhiều người vì để chứng minh sự giàu sang của mình, hay đơn giản là muốn có vẻ vượt mặt bạn bè, hàng xóm láng giềng mà không tiếc tiền xây nhà thật to, đi xe thật xịn, tổ chức những bữa tiệc xa hoa, trong khi thực chất phải đi vay nợ hàng tỷ đồng.
Chính những suy nghĩ cho rằng cần phải “phô trương”, phải chứng minh sự giàu có của mình cho người khác thấy khiến nhiều người tự làm ra cho mình những lễ nghĩa không cần thiết, những hành động vô bổ, phi lý, đôi khi là còn làm phiền người khác.
Ông cha ta từ xưa đã có câu “Sông sâu tĩnh lặng, lúa chín cúi đầu” để nói về những người càng giỏi, càng giàu thì họ lại càng khiêm tốn, giản dị. Bởi vậy chúng ta không nên quá thực dụng hay coi trọng những lễ nghĩa về bề ngoài mà bỏ qua đạo đức, cốt cách bên trong hay để vật chất tác động đến bản thân mình.
Qua bài viết giải thích phú quý sinh lễ nghĩa là gì ở trên thì hi vọng bạn đọc đã hiểu thêm về câu nói này cũng như là có cách nhìn nhận vấn đề đúng đắn hơn. Thay vì dùng vật chất để thể hiện mình có lễ nghĩa hơn người thì hãy sống có đạo đức, làm những việc có ích cho đời.
