Chúng ta thường được nghe lời khuyên rằng:“Hãy sống bớt sân si đi cho cuộc đời bớt khổ!” Tuy nhiên, không phải ai cũng thực sự hiểu rõ hàm ý của sân si là gì, hãy đọc bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về cụm từ này nhé!
Tóm tắt
Sân si là gì?
Sân si là một khái niệm có nguồn gốc từ đạo Phật, hay còn được gọi đầy đủ là tham – sân – si.
Tham khảo: Rich kid là gì? Tìm hiểu thế giới của Rich kid Việt Nam
- “Sân” có nghĩa là sự tức giận, dễ nổi nóng thậm chí có thể nảy sinh thù hận khi không đạt được thứ mình muốn hoặc khi không vừa lòng với điều gì.
- “Si” có nghĩa là si mê, u muội, hoàn toàn dựa trên cảm tính, không cần biết đúng sai, tốt xấu, lợi hại… Họ thường làm ra những việc gây hại cho người khác và rước tai ương cho bản thân. Họ cũng rất bảo thủ, cố chấp và khó thuyết phục.
- “Tham” có nghĩa là lòng tham, ham muốn về vật chất, tiền tài, danh vọng, sắc đẹp…
Những người có tính tham sân si thường hay ganh tị với những gì mà người khác đang có và tìm mọi cách, mọi thủ đoạn để đạt được điều mình muốn.
Sân si trong tiếng Anh cũng được chia thành 2 khái niệm:
- “Sân” trong tiếng Anh là: Hatred, để chỉ sự căm ghét, tức giận, phẫn nộ khi bản thân bị coi thường, xúc phạm hoặc không đạt được thành công như người khác.
- “Si” trong tiếng Anh là: Ignorance, để chỉ sự ngu dốt, thiển cận, thiếu đầu óc, không phân biệt đúng sai đồng thời rất bảo thủ, cố chấp trong suy nghĩ.
Ý nghĩa của Tham – Sân – Si trong Phật Giáo
Trong Phật giáo, sân và si thường đi kèm với lòng tham (tham tài vật, sắc dục, danh vọng). Lòng tham là khởi nguồn của mọi bản tính xấu xa của con người, họ ghen ghét, đố kị, luôn cho mình là Nhất, ích kỷ và phiến diện.
Người có si ắt sẽ có sân và tham, tâm mất tự chủ, trong đầu chỉ nghĩ đến hại người, kéo theo hại cả mình, luôn đau khổ, ưu sầu và tâm thần không yên ổn. Chỉ khi thoát khỏi “tham, sân, si” thì tâm mới được an lành, giải phóng, khổ đau sẽ tự tan biến.
Ba thứ này là nguồn cơn gây nên phiền não cho đời người, tạo nghiệp quả xấu cho tương lai. Ngoài ra, sân si còn nằm trong lục dục của con người là : Tham, Sân, Si, Mạn, Nghi, Ác Kiến. Chính vì vậy, Đức Phật chủ trương khuyến khích con người phải tự mình tiêu diệt Tham – Sân – Si nếu muốn tu hành đắc đạo.
Sân si trên Facebook là gì?
Thời gian qua, từ “sân si” thường được giới trẻ ưa dùng trên các mạng xã hội, đặc biệt là Facebook để trêu đùa hoặc phê phán lẫn nhau. Sân si dùng để chỉ loại người thích để ý, soi mói đến chuyện của người khác hoặc phát ngôn không đúng sự thật, đặt điều, dựng chuyện về một vấn đề mình không hiểu. Nói đơn giản thì họ chính là kẻ “thích chõ mõm vào chuyện của người khác”.
Dù cách sử dụng từ sân si không hoàn toàn đúng với nghĩa gốc nhưng trong bất cứ hoàn cảnh nào thì đây cũng không phải là một đức tính tốt.
Lý do những kẻ sân si xuất hiện ngày càng nhiều trên mạng xã hội là:
- Có thể tự do trình bày quan điểm, tranh luận mà không phải chịu trách nhiệm về lời nói, hành động của mình
- Đề cao cái tôi cá nhân và thích được nhiều người biết đến
- Người nổi tiếng, nghệ sĩ, người thành công đều là đối tượng sân si của cư dân mạng
- Mục đích của người sân si là muốn trở thành người thắng cuộc
- Người sân si thích hóng hớt, soi mói và theo dõi chuyện riêng, đời tư cá nhân của người khác
Làm thế nào để bớt sân si trong cuộc sống
Sân si không phải là một đức tính tốt, vì vậy, chúng ta nên bớt sân si cho đời bớt khổ đau bằng cách:
- Luôn nhắc nhở bản thân rằng sân si là một cảm xúc tiêu cực, là “con rắn độc” gặm nhấm và bào mòn trái tim, khối óc của bản thân; khiến những người xung quanh bạn phải chịu bất hạnh.
- Mỗi người “là một, là riêng, là thứ Nhất” mà không ai khác có thể thay thế trên cuộc đời. Bên cạnh đó, mỗi người đều có sở trường, sở đoản, ưu và nhược điểm riêng, hãy biết cách tự hào và thỏa mãn về sự cố gắng, thành công của mình.
- Học cách tôn trọng người khác, tránh cái nhìn phiến diện, không nên chỉ nhìn vào điểm tốt hoặc điểm xấu của mỗi người như “thầy bói xem voi”.
- Đặt sự chú ý vào công việc của mình, ngưng so sánh bản thân với người khác, chỉ cần bạn của ngày hôm nay tốt hơn bạn của ngày hôm qua là được. Đừng chỉ nhìn vào kết quả mà hãy học cách trân trọng, ghi nhận nỗ lực, cố gắng của bản thân trong cả quá trình.
Bài viết trên đây đã đưa ra lời giải về sân si là gì. Thực tế đã chứng minh, sân si chỉ khiến cuộc đời chúng ta thêm đau khổ, muộn phiền, mãi chìm đắm trong bất hạnh. Để tâm hồn luôn thanh thản, nhẹ nhàng và tận hưởng trọn vẹn niềm vui, hạnh phúc của bản thân, bạn nên bớt sân si với đời, với người mới là châm ngôn cuộc đời nên hướng tới.
