Tiêu cự và khẩu độ, ISO là ba thuật ngữ cơ bản và phổ biến nhất trong nhiếp ảnh. Nếu bạn là người mới bắt đầu thì trước tiên hãy cùng tìm hiểu về khái niệm tiêu cự là gì trong bài viết sau đây nhé!
Tóm tắt
Tiêu cự là gì
Tiêu cự (tiếng Anh là focal length) là khoảng cách đo được từ tâm ống kính đến cảm biến máy ảnh, thể hiện mức độ phóng đại mà ống kính đạt được. Độ dài tiêu cự được hiển thị bằng một con số thể hiện phạm vi cảnh chụp của máy ảnh. Các bạn thích chụp ảnh bằng smartphone cũng nên chú ý đến tiêu cự camera điện thoại của mình để biết cách chụp được các tấm hình đẹp.
Độ dài càng nhỏ thì góc nhìn càng rộng và hiển thị được nhiều cảnh hơn. Ngược lại, độ dài càng lớn thì góc nhìn càng hẹp và hiển thị được ít cảnh hơn. Ví dụ, nếu tiêu cự ống kính là 40mm thì bạn có thể nhìn thấy cả một cánh rừng ở phía xa. Tuy nhiên, nếu tiêu cự là 400mm thì bạn chỉ nhìn thấy một số cây cối trong rừng thôi.
Các loại tiêu cự máy ảnh
Tiêu cự camera máy ảnh hay còn được gọi là tiêu cự ống kính. Hiện nay trên thị trường có 2 loại ống kính phổ biến nhất là:
- Ống kính cố định Prime: chỉ có một tiêu cự, tức là độ dài tiêu cự của ống kính không thể thay đổi. Do đó, loại ống kính này thường có giá rẻ hơn ống kính zoom.
- Ống kính zoom: có nhiều tiêu cự, giúp người chụp có thể dễ dàng điều chỉnh độ dài tiêu cự theo ý muốn. Vì vậy, giá ống kính zoom thường khá cao.
Phân loại tiêu cự máy ảnh theo góc chụp:
- Ống kính góc cực rộng (ống kính mắt cá): Tiêu cự từ 8 – 24mm
Góc quan sát rất rộng nhưng hình ảnh bị biến dạng nhiều.
- Ống kính góc rộng – tiêu chuẩn: Tiêu cự từ 24 – 35mm
Độ dài tiêu cự nhỏ, góc quan sát rộng và lấy được nhiều nét. Hình ảnh bị biến dạng ít hơn ống kính góc cực rộng.
- Ống kính tiêu chuẩn: Tiêu cự từ 35 – 70mm
Tiêu cự này hợp chụp chân dung, phong cảnh và được sử dụng phổ biến nhất do khả năng hiển thị hình ảnh tương tự với mắt người và dễ điều chỉnh theo độ sâu trường ảnh.
Loại ống kính này giữ vị trí trung bình giữa ống kính góc rộng và tele. Bạn không thể thu được hình ảnh với góc nhìn ấn tượng như ống góc rộng và không loại bỏ hết hậu cảnh như ống tele.
- Ống kính Telephoto: Tiêu cự từ 70 – 300mm trở lên
Thường dùng để chụp ảnh xa với hiệu ứng tiêu cự ấn tượng, tương tự như kính thiên văn vậy!
Ảnh hưởng của tiêu cự đối với việc chụp ảnh
Tiêu cự và khoảng cách chụp
Cách tính tiêu cự: độ dài của tiêu cự bằng khoảng cách tiêu cự. Tiêu cự ngắn (nhỏ) thì góc nhìn rộng, tiêu cự dài (lớn) thì góc nhìn hẹp.
Phối cảnh: Khoảng cách giữa người chụp và chủ thể. Khi chụp góc kính rộng, tiêu cự ngắn, người chụp nên đứng gần chủ thể để kích thước chủ thể lớn, còn vật ở xa có kích thước nhỏ hơn.
Khoảng cách chụp hợp lý: Khoảng cách chụp quyết định về hình ảnh hiển thị. Nếu khoảng cách quá gần thì hậu cảnh bị nhòe đi, chủ thể to và rõ ràng hơn, phạm vi chụp hẹp hơn. Ngược lại, nếu khoảng cách quá xa thì phạm vi chụp rộng, hậu cảnh rõ nét, chủ thể nhỏ hơn.
Độ sâu trường ảnh
Độ sâu trường ảnh là vùng rõ nét của hình ảnh. Ví dụ, nếu bạn sử dụng ống kính tele thì độ sâu trường ảnh lớn, vật thể ở xa sẽ rõ nét hơn, tuy nhiên sẽ không thấy được hậu cảnh. Nhất là khi bạn chọn độ dài tiêu cự lớn và khẩu động rộng, hậu cảnh sẽ bị đẩy ra khỏi vùng lấy nét.
Góc nhìn
Tiêu cự ảnh hưởng đến góc nhìn và tỉ lệ hình ảnh. Nếu độ dài tiêu cự nhỏ thì góc nhìn rộng, tỉ lệ hình ảnh lớn và ngược lại, độ dài tiêu cự lớn sẽ thu hẹp góc nhìn, phóng to hình ảnh chi tiết hơn.
Độ rung
Để tránh ảnh chụp bị mờ do rung lắc, bạn thường phải sử dụng chân máy. Tuy nhiên, với những người có kỹ thuật tốt và dùng ống kính tiêu cự lớn thì hình ảnh sẽ sắc nét hơn rất nhiều.
Cách chọn ống kính có tiêu cự thích hợp
Thông thường, các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp hay lựa chọn ống kính với tiêu cự theo chủ đề chụp ảnh.
- Chụp ảnh du lịch
Bạn nên lựa chọn ống kính zoom tiêu chuẩn để tính linh hoạt trong mọi góc nhìn, mọi khung hình.
- Chụp ảnh thể thao
Ống kính tele là sự lựa chọn lý tưởng nhất để bắt được nhiều khoảnh khắc thú vị trong các trận đấu thể thao.
- Chụp ảnh phong cảnh
Bạn có thể lựa chọn giữa ống kính góc rộng hoặc ống kính tiêu chuẩn.
- Chụp ảnh chân dung
Ống kính tiêu chuẩn sẽ làm tốt nhiệm vụ này nhất.
- Chụp ảnh macro
Bạn nên sử dụng ống kính tele có tiêu cự từ 200mm trở lên để ghi lại được các chi tiết một cách tinh tế nhất.
- Chụp ảnh kiến trúc
Ống kính góc rộng tiêu chuẩn sẽ tạo ra độ sâu trường ảnh tốt, thích hợp chụp toàn bộ không gian kiến trúc rõ nét nhất.
- Chụp ảnh đường phố
Đối với chủ đề này, bạn chỉ cần sử dụng loại ống kính tiêu chuẩn là được. Tuy nhiên, nếu bạn muốn phá cách một chút thì đừng ngại thử thêm một ống kính zoom tiêu chuẩn nữa.
- Chụp ảnh động vật hoang dã
Thông thường, các nhiếp ảnh gia sẽ chọn ống kính tele để bắt được những khoảnh khắc, chi tiết tự nhiên mà không ảnh hưởng đến hoạt động của các loài vật này.
Trên đây là tổng hợp những kiến thức cơ bản về tiêu cự. Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã biết cách ứng dụng và chụp được thật nhiều bức ảnh nghệ thuật của riêng mình.
