Quá trình sinh trưởng của động vật tồn tại hai hình thức biến thái là biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn. Vậy chính xác, biến thái là gì? Biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn là gì? Bài viết ngày hôm nay, Palada.vn sẽ giúp bạn tìm hiểu về các hình thức biến thái ở động vật nhé.
Tóm tắt
Biến thái là gì?
Biến thái nằm trong quá trình sinh trưởng và phát triển ở động vật (là quá trình gia tăng khối lượng và kích thước của cơ thể do sự tăng số lượng và kích thước tế bào.)
Biến thái là sự thay đổi đột ngột về đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lí của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ trứng.
Các kiểu sinh trưởng ở động vật
– Sinh trưởng và phát triển của động vật không qua biến thái.
– Sinh trưởng và phát triển ở động vật qua biến thái, gồm:
+ Sinh trưởng và phát triển qua hình thức biến thái hoàn toàn.
+ Sinh trưởng và phát triển qua hình thức biến thái không hoàn toàn.
Biến thái không hoàn toàn là gì?
Biến thái không hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng gần giống với con trưởng thành về hình dạng, cấu tạo và sinh lý. Đồng thời, ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác để biến đổi thành con trưởng thành. Trong biến thái không hoàn toàn được chia làm 3 giai đoạn gồm giai đoạn trứng, giai đoạn hạch và giai đoạn trưởng thành.
Phát triển qua biến thái không hoàn toàn thường gặp ở một số loài côn trùng như: gián, châu chấu, cào cào,…
Ví dụ quá trình phát triển qua biến thái không hoàn toàn của châu chấu:
Giai đoạn phôi
+ Diễn ra trong trứng.
+ Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo ra phôi, các tế bào của phôi phân hóa tiếp để tạo thành các cơ quan của ấu trùng (ấu trùng nở ra từ trứng).
Giai đoạn hậu phôi
+ Ấu trùng → nhiều lần lột xác → châu chấu trưởng thành.
+ Ấu trùng và con trưởng thành có cấu tạo cơ thể và chức năng sinh lí gần giống nhau.
Biến thái hoàn toàn là gì?
Biến thái hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng có sự khác biệt về hình dạng và cấu tạo với con trưởng thành. Đồng thời, ấu trùng cũng cần phải trải qua nhiều lần lột xác và giai đoạn nhộng để biến đổi thành con trưởng thành.
Với biến thái hoàn toàn thì vòng đời của con vật bao gồm 4 giai đoạn khác nhau là giai đoạn trứng, ấu trùng, nhộng và giai đoạn trưởng thành.
Biến thái hoàn toàn có ở đa số loài côn trùng (ruồi, ong, bướm,…), các loài lưỡng cư…
Ví dụ quá trình phát triển qua biến thái hoàn toàn của bướm:
Giai đoạn phôi
+ Diễn ra trong trứng.
+ Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo ra phôi, các tế bào của phôi phân hóa thành các cơ quan của con sâu bướm (sâu bướm nở ra từ trứng).
Giai đoạn hậu phôi
Sâu bướm → nhộng → con bướm non → con bướm trưởng thành → trứng → con sâu bướm.
Phân biệt biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn
Giống nhau biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn
- Biến thái không hoàn toàn và biến thái hoàn toàn là 2 dạng biến thái của côn trùng.
- Cả hai loại đều có cùng chung giai đoạn như trứng và trưởng thành.
- Ngoài ra, cả hai thuật ngữ này đều liên quan đến vòng đời của côn trùng.
Khác nhau biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn
| Sinh trưởng và phát triển với biến thái hoàn toàn | Sinh trưởng và phát triển với biến thái không hoàn toàn |
| + Ấu trùng (nòng nọc ở ếch nhái, sâu ở côn trùng) có hình dạng và cấu tạo rất khác biệt với con trưởng thành. | + Ấu trùng có đặc điểm hình dạng, cấu tạo và sinh lí gần giống với con trưởng thành. |
| + Ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác và qua giai đoạn trung gian (giai đoạn nhộng ở côn trùng) để trưởng thành | + Ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác để trưởng thành. |
| + Vòng đời trải qua 4 giai đoạn: trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành
+ Kiểu phát triển này có ở đa số các loài côn trùng (ruồi, ong, bướm…) và lưỡng cư. |
+ Vòng đời trải qua 3 giai đoạn: trứng, nhộng và trưởng thành
+ Kiểu phát triển này xuất hiện ở một số loài côn trùng như gián, châu chấu, cào cào,… |
Ý nghĩa của sự biến thái đối với quá trình phát triển của sinh vật
Biến thái có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sinh vật trong sự sống vì chúng tạo ra sự thích nghi cao với môi trường sống trong từng giai đoạn phát triển.
Ngành ruột khoang là gì? Đặc điểm chung của ngành ruột khoang
Hiện tượng khuếch tán là gì? Phân biệt khuếch tán và thẩm thấu
Mong rằng những nội dung có trong bài viết đã giúp bạn đọc hiểu được biến thái là gì? Biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn là gì và khác nhau ở điểm gì. Hãy thử tìm kiếm trong tự nhiên xem có những loài côn trùng nào khác phát triển theo kiểu biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn nhé.
