Sở hữu vẻ ngoài sặc sỡ và vô hại nhưng hải quỳ lại là một loài động vật ăn thịt vô cùng đáng sợ của biển cả. Cùng Palada.vn tìm hiểu hải quỳ là gì, hải quỳ sống ở đâu trong bài viết dưới đây nhé.
Tóm tắt
Giới thiệu về hải quỳ
Hải quỳ là gì?
Hải quỳ trong tiếng Anh là Anemone. Chúng là nhóm động vật săn mồi thuộc bộ Actiniaria. Vì có cấu tạo đặc biệt 1 nửa là động vật, 1 nửa là thực vật nên nó được đặt tên theo hải quỳ – đây là một loài thực vật có hoa đầy màu sắc trên mặt đất.
Hải quỳ được xếp vào ngành Cnidaria, lớp Anthozoa, phân lớp Hexacorallia. Lớp Anthozoa có chứa các polyp giúp hải quỳ có khả năng tiêu hoá con mồi lớn hơn nó gấp nhiều lần. Hải quỳ có quan hệ rất gần với các loài san hô, sứa, hydra và Ceriantharia.
Dù đa số hải quỳ không gây hại cho con người nhưng một số loài có lượng độc tính cao như Phyllodiscus semoni, Actinodendron arboreum, Stichodactyla vẫn có thể khiến con người bị thương nặng, thậm chí là tử vong.
Tuy nhiên, có một giống loài cộng sinh với hải quỳ vì chúng không bị ảnh hưởng bởi nọc độc của hải quỳ. Đó là cá hề. Cá hề thường làm tổ, đẻ trứng ở bề mặt miệng của hải quỳ để tránh gặp nguy hiểm bởi những kẻ săn mồi.
Cấu tạo của hải quỳ
Hải quỳ có cấu tạo rất thú vị. Nó có thân dạng ống có đường kính khoảng 1 đến 5cm, chiều dài khoảng 1.5 đến 10cm. Do có cơ chế “bơm hơi” nên hải quỳ có thể thay đổi được kích thước. Một số loài hải quỳ có kích thước tương đối lớn như Urticina columbiana và Stichodactyla mertensii có kích thước lên tới 1m.
Xung quanh miệng của hải quỳ là các xúc tu có hình túi có những tế bào có gai cnidocytes. Các tế bào này vừa dùng để phòng thủ, vừa dùng để tấn công các con mồi. Tại sao chúng có thể tấn công và phòng thủ? Có được điều này vì trong các tế bào cnidocytes có chứa các tuyến trùng chứa nọc độc. Chỉ cần một cú chạm, các tế bào trong cơ thể kẻ thù hoặc con mồi sẽ ngay lập tức bị phá vỡ từ đó khiến kẻ thù hoặc con mồi bị tê liệt.
Bên cạnh đó, dạ dày của hải quỳ rất lớn vì vậy dù con mồi có kích thước to tới đâu thì nó vẫn có thể nuốt trôi. Hải quỳ có cấu tạo của khoang ruột không hoàn chỉnh. Bởi lẽ chúng chỉ có lỗ mở duy nhất dùng để cắn nuốt con mồi kiêm xả chất thải ra bên ngoài. Miệng của chúng có hình dạng dẹt với rãnh ở 1 hoặc 2 đầu. Các rãnh này có chứa các siphonoglyph giúp di chuyển thức ăn được dễ dàng hơn đến khoang gastrovascular.
Không những vậy thì hải quỳ cũng có chân. Chúng có thể dùng chân bám chặt vào tảng đá. Tuy nhiên hải quỳ chỉ di chuyển khi bị tấn công hoặc môi trường sống thay đổi hoặc chỗ chúng đang bám vào quá khó kiếm thức ăn, còn thông thường hải quỳ có vẻ như chỉ ở yên một chỗ.
Hải quỳ sống ở đâu ?
Hải quỳ thích nghi được với nhiều môi trường tự nhiên sống, từ bùn lầy sâu của biển, đến xác tàu và những rạn sinh vật biển ngoài khơi. Một số chúng thậm chí còn gắn liền với những sinh vật sống khác.
Mối quan hệ giữa hải quỳ và các động/thực vật khác
Hải quỳ với ốc mượn hồn
Có một số loài hải quỳ thường bám trên thân của ốc mượn hồn hay còn được gọi là “cua ẩn sĩ”. Sự hợp tác này khiến cả 2 hai bên đều có lợi. Theo đó, khi các chú ốc này di chuyển thì hải quỳ được quá giang và kiếm thức ăn trên đường đi. Trong khi đó, các chú ốc lại được ngụy trang và bảo vệ bởi những xúc tu đầy chất độc của vị khách quá giang này.
Hải quỳ với cá hề
Như đã nói ở trên thì cá hề đặc biệt miễn dịch với các chất độc có trong các xúc tu của hải quỳ. Bởi vậy, xung quanh miệng của hải quỳ có thể là nơi trú ngụ của cá hề. Ngược lại, khi cá hề tha thức ăn về tổ, chính những thức ăn rơi vãi sẽ là nguồn dinh dưỡng để hải quỳ tồn tại.
Hải quỳ với tảo bẹ
Có một số loài hải quỳ thường bám trên thân các cây tảo bẹ để cộng sinh. Chúng ta có thể ngắm nhìn hiện tượng thú vị này tại bờ biển đảo Vancouver, Canada.
Hải quỳ và san hô
Hải quỳ và san hô đều sinh sản hình thức vô tính theo cách mọc chồi. San hô khác với hải quỳ ở chỗ khi chúng sinh sản mọc chồi, cơ thể con không tách rời ra mà vẫn dính với cơ thể mẹ, tạo nên một tập đoàn san hô có khoang ruột thông với nhau.
Hải quỳ và cua
Hải quỳ và cua
Có hiện tượng một số loài cua biển mang trên thân mình những con hải quỳ thể hiện mối quan hệ cộng sinh. Cua được trú ngự trong hải quỳ trốn tránh kẻ thù. Hải quỳ có thể di chuyển nhanh, kiếm được nhiều thức ăn hơn.
Hải quỳ cần được quản lý, bảo tồn
Theo thống kê của các nhà khoa học thì hiện nay có khoảng hơn 1.000 loài hải quỳ khác nhau. Chúng ăn tất cả các loài mỗi khi chúng bắt được, ngoại trừ có một loài có thể sống chung với hải quỳ chính là cá hề. Vì vậy, mọi người còn gọi cá hề bằng cái tên khác là cá hải quỳ.
Cá hề là loài ăn tạp. Chúng có thể ăn tất cả những thức ăn mà hải quỳ không thể tiêu hoá. Những xúc tu bị chết của hải quỳ cũng có thể là thức ăn của cá hề. Ngoài ra, cá hề còn bài tiết ra một lượng nitơ làm tăng lượng tạo đưa vào mô để hải quỳ tái sinh, đồng thời phát triển mô. Khi cá hề bơi xung quanh sẽ tạo ra nguồn oxy hòa tan cho hải quỳ.
Để trả ơn người bạn tốt này, hải quỳ cung cấp nơi ẩn nấp cho cá hề. Dù các xúc có nọc độc nhưng điều này hoàn toàn không được ứng dụng đối với cá hề. Bởi vậy, cá hề là loài duy nhất có thể sống cùng hải quỳ.
Cả hai loài này đều là những cá thể rất quyến rũ, nhiều màu sắc rực rỡ. Đặc biệt, chúng được gắn liền với các rạn san hô, thảm cỏ biển. Không những vậy, chúng còn là yếu tố góp phần khiến đại dương đẹp hơn, mang tính thẩm mỹ. Chính vậy, giá trị xuất nhập khẩu của hai loài khá cao.
Đó là lý do vì sao cá hề và hải quỳ hiện nay đang ngày bị suy giảm. Đặc biệt, các ngư dân còn sử dụng chất độc để khai thác hải quỳ và cá hề không chỉ là suy kiệt nguồn sinh vật có lợi mà còn khiến môi trường biển ô nhiễm, giết chết nhiều loài động vật biển khác cùng các rạn san hô. Trước thực trạng khai thác vô tội vạ như này, việc bảo tồn cá hề và hải quỳ là một điều cần thiết và đặt ra nhiều thách thức với các cơ quan chức năng.
Trên đây là một vài thông tin cơ bản về loài hải quỳ là gì, hải quỳ sống ở đâu. Với những thông tin này hy vọng các bạn đã có thể hiểu rõ hơn về loài động vật rất đẹp nhưng không kém phần nguy hiểm này. Hãy để lại bình luận bên dưới bài viết để chia sẻ ý kiến của mình với Palada.vn nhé.
