Lốc xoáy dù diễn ra trong thời gian ngắn và trên địa bàn hẹp, nhưng chúng có thể gây thiệt hại lớn cho nơi mà nó qua. Dưới đây sẽ là giải thích lốc xoáy là gì và nguyên nhân, ảnh hưởng của lốc xoáy đối với cuộc sống.
Tóm tắt
Lốc xoáy là gì?
Lốc xoáy phát triển từ một cơn dông, thường là từ ổ dông rất mạnh hay siêu mạnh. Ở đâu có dông dữ dội thì ở đó có thể có lốc xoáy, song cũng may là hiện tượng này rất hiếm. Cũng có khi nó sinh ra từ một dải gió giật mạnh hoặc từ một cơn bão.
Theo nghiên cứu, khi không khí ở lớp bên trên lạnh đè lên lớp không khí nóng ở phía dưới thì không khí nóng sẽ bị cưỡng bức chuyển động lên rất mạnh. Nhưng khi lốc xoáy xảy ra trên mặt nước thì thường lại không xuất hiện đối lưu và cũng không thấy sự khác biệt nhiệt độ giữa các lớp.
Lốc xoáy ở Việt Nam thường xảy ra vào khoảng tháng 3 đến tháng 5, bởi đây là thời điểm giao mùa. Hiện tượng giông, lốc có thể xảy ra ở bất cứ đâu, vì vào thời điểm giao mùa nhiệt độ giữa các địa phương mang tính bất đồng cao.
Ví dụ như có thể vùng này 33 đến 34 độ C nhưng vùng kia chỉ có hơn 20 độ C. Sự khác biệt giữa các vùng mang tính địa phương cùng hệ thống thời tiết mà nó có mây đối lưu phát triển do đó dễ gây ra lốc xoáy.
Lốc xoáy được hình thành thế nào?
Lốc xoáy hay vòi rồng sẽ có hình dạng là ống hút, hình phễu hoặc hình xoáy. Những ống hút khổng lồ này có khả năng cuốn sạch mọi thứ trên đường đi mà chúng gặp.
Tuy nhiên, phần lớn hiện tượng lốc xoáy được hình thành từ một dạng mây giông, đặc biệt là mây giông tích điện. Một đám mây giông có thể kéo dài khoảng vài giờ, xoáy tròn trong vùng có đường kính từ 10 đến 16 km, di chuyển đến hàng trăm dặm và sinh ra vô số ống hút khổng lồ. Nguồn gốc của chúng chính là vùng khí hậu có luồng khí nóng đi lên cùng với đó là luồng khí lạnh đi xuống.
Đầu tiên là quá trình tương tác giữa cơn giông có chiều đi lên trên và gió. Sự tương tác sẽ làm cho tầng khí nóng ở dưới di chuyển lên trên, xoay tròn trong không trung. Tiếp đó là sự phát triển của dòng khí lạnh được di chuyển theo hướng đi xuống mặt đất ở phía bên kia của cơn bão. Vận tốc của dòng khí đi xuống có thể đạt lớn hơn 160km/h.
Mỗi trận lốc xoáy có thể kéo dài từ vài giây cho tới hơn 1 giờ. Hầu hết các trận lốc xoáy kéo dài chưa đến 10 phút.
Ảnh hưởng của lốc xoáy
Ảnh hưởng do lốc xoáy gây ra là rất nghiêm trọng cho những địa phương nơi nó đi qua. Càng xảy ra nhiều lốc xoáy và nhất là lốc xoáy ở cấp mạnh thì thiệt hại về người cũng như về cơ sở hạ tầng là càng lớn.
Các con số thống kê cho thấy Mỹ là quốc gia chịu nhiều trận lốc xoáy nhất trong một năm. Con số trung bình ở nước này là khoảng 800 cơn lốc xoáy hoạt động trong một năm, làm cho ít nhất 50 người chết. Số lốc xoáy cấp F5 (cấp lớn nhất) chiếm 0,1% tổng số.
Australia xếp thứ hai về số lượng lốc xoáy trong một năm. Một số nước khác cũng thường xuất hiện lốc xoáy đó là Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Anh và Đức. Do di chuyển với tốc độ rất nhanh lại cùng với gió xoáy nên lốc xoáy dường như phá hủy hết mọi thứ trên đường đi của nó.
Với những cơn lốc xoáy nhỏ thì nó sẽ phá hủy các biển hiệu giao thông, những căn nhà có cấu trúc không vững. Những trận lốc mạnh thì có thể cuốn bay cả chiếc ô tô. Những căn nhà kiên cố thậm chí là những cây cầu cũng có khả năng bị phá hủy. Đương nhiên là lốc xoáy có thể cuốn theo cả con người, con vật trên đường đi.
Lũ quét là gì? Lũ ống là gì? Xảy ra ở đâu, vào thời gian nào?
Áp thấp nhiệt đới là gì? Nguyên nhân và ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới
Một số hiện tượng lốc xoáy đặc biệt
Ngoài hiện tượng lốc xoáy thông thường thì có một số hiện tượng lốc xoáy đặc biệt như sau:
Lốc xoáy lửa
Vòi rồng lửa hay là lốc xoáy lửa là một hiện tượng tự nhiên thường xảy ra nhưng rất hiếm gặp hay là được ghi nhận lại.
Một ngọn lửa trong một điều kiện nhất định tùy thuộc vào nhiệt độ không khí và sự đối lưu sẽ tạo ra được một sự đối lưu dạng xoáy theo chiều thẳng đứng giống như vòi rồng. Ngọn lửa bị cuốn và bốc lên cao trong dòng lốc xoáy đó có thể là các ngọn lửa xung quanh ngọn lửa đã tạo ra nó, hay chính là ngọn lửa đã tạo ra sự đối lưu này.
Lốc xoáy nước
Trên dòng sông ở xung quanh các cọc gỗ hay mỏm đá nhô lên khỏi mặt nước cũng có thể xuất hiện lốc xoáy. Đó là vì dòng nước sau khi bị các vật cản ngăn lại chỉ có thể đi vòng ra hai bên.
Khi đến mặt sau vật cản, ở nơi đó nước sông chảy chậm, ảnh hưởng đến sự chảy qua của dòng nước, nó lao vào số nước đã ngăn cản sức chảy khiến chúng chạy vòng tạo thành lốc xoáy.
Trên đây là những giải thích cơ bản về lốc xoáy là gì, nguyên nhân hình thành và ảnh hưởng của lốc xoáy đến cuộc sống. Nếu muốn biết thêm thông tin gì về chủ đề này, các bạn hãy để lại bình luận bên dưới cho chúng mình nhé.
