Ngày rằm tháng 7 hằng năm là một trong những dịp lễ quan trọng nhất của người Việt. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu được rằm tháng 7 là ngày gì cũng như nguồn gốc và ý nghĩa thực sự của ngày lễ này.
Tóm tắt
Rằm tháng 7 là ngày gì?
Theo tín ngưỡng dân gian Việt Nam, rằm tháng 7 được gọi là ngày xá tội vong nhân. Đây là ngày mở cửa địa ngục, ân xá cho vong nhân nên dân gian thường tổ chức lễ cúng Cô Hồn cho các cô hồn không nhà cửa, không thân nhân trên Dương thế, để các vong hồn này có cơ hội được xá tội, được siêu sinh về cõi an lành.
Tham khảo: Tháng cô hồn là gì? Những điều TUYỆT ĐỐI nên tránh
Rằm tháng 7 còn được gọi là lễ Vu Lan, là ngày con cái báo đáp công ơn sinh thành của cha mẹ, tìm về cội nguồn. Ngày này còn là ngày Tết Trung Nguyên ở Trung Quốc. Rằm tháng 7 2021 là ngày 15 tháng 7 âm lịch, tức ngày 22 tháng 8 dương lịch.
Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày rằm tháng 7
Ngày rằm tháng 7 (lễ Vu Lan) bắt nguồn từ sự tích Đức Mục Kiền Liên cứu mẹ khỏi kiếp ngạ quỷ nơi địa ngục. Tương truyền, mẹ của Mục Kiền Liên, bà Thanh Đề, là một người rất tham lam, độc ác và không tin vào Tam Bảo. Thường ngày, bà nấu phung phí đồ ăn và làm vương vãi khắp nơi, không quý trọng lương thực. Thế nhưng con trai bà, cậu bé Mục Kiền Liên, lại là một người có tính cách trái ngược hoàn toàn với mẹ. Với bản tính hiền lành, chịu thương chịu khó, cậu luôn nhặt lại những hạt cơm của mẹ làm rơi, rửa sạch và ăn lại. Cậu cũng được mọi người xung quanh yêu mến và khen ngợi hết lời.
Sau khi mẹ qua đời, cậu đã xin xuất gia và trở thành đệ tử của Đức Phật. Khi có được phép thuật, cậu đã dùng tuệ nhãn để tìm mẹ khắp nơi và vô tình bắt gặp mẹ nơi địa ngục. Bà Thanh Đề giờ tóc tai rối xù, thân hình gầy còm chỉ còn da bọc xương, úp mặt xuống đất không thể ngẩng đầu lên. Quá đau xót, ông bật khóc và dâng một bát cơm cho mẹ ăn đỡ đói. Thế nhưng, khi bà vừa đưa cơm đến miệng thì cơm đã biến thành lửa đỏ. Đau lòng và bất lực trước thảm cảnh của mẹ, Mục Kiền Liên đã quay về tìm sự giúp đỡ của Đức Phật.
Ngài đã chỉ cho cậu cách cứu mẹ là cứ đến ngày 15 tháng 7 âm lịch hằng năm (ngày Tự Tứ của chư tăng), cậu phải mời tất cả nhà sư và sửa soạn làm lễ cúng Tam Bảo để cầu phước. Từ đó trở đi, ngày rằm tháng Bảy trở thành ngày tri ân, báo hiếu trong Phật giáo.
Ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan chính là để bày tỏ lòng hiếu thảo, đền đáp và tưởng nhớ công ơn của cha mẹ, ông bà tổ tiên đã đưa chúng ta đến với kiếp người, không chỉ trong kiếp này mà còn trong nhiều kiếp trước nữa. Đây là truyền thống “uống nước nhớ nguồn” tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Ý nghĩa của bông hồng cài trên ngực áo
Nghi thức “bông hồng cài áo” là để tưởng nhớ những người mẹ đã tạ thế và tôn vinh những người mẹ còn lại trên thế gian này. Các Phật tử mang hai giỏ hoa hồng bên người, một giỏ màu đỏ và một giỏ màu trắng để cài lên áo những người đến dự lễ.
Hoa hồng là biểu tượng cho sự cao quý và tình yêu bất diệt. Nếu ai còn đầy đủ cha mẹ thì cài hoa hồng đỏ, ai không còn cha mẹ thì cài hoa trắng và ai chỉ còn cha hoặc mẹ thì cài hoa màu nhạt hơn.
Những việc rằm tháng 7 – Lễ Vu Lan nên làm
Quan tâm, hỏi han cha mẹ thường xuyên
Cuộc sống, công việc và học tập bận rộn và nhiều mối quan hệ xã hội khiến chúng ta có ít thời gian để ở bên quan tâm, chăm sóc cho cha mẹ. Trong ngày này, hãy cố gắng dành thời gian về nhà sum họp, ăn một bữa cơm với cha mẹ hoặc gọi điện hỏi thăm sức khỏe, cuộc sống sinh hoạt, đó sẽ là món quà vô giá và ý nghĩa thực sự dành cho đấng sinh thành.
Chuẩn bị mâm cơm tươm tất
Trong ngày này, bạn nên chuẩn bị mâm cúng chay dâng lên Thần Phật, gia tiên và đọc bài cúng rằm tháng 7 thành tâm để tỏ lòng thành kính, biết ơn. Tùy theo điều kiện và hoàn cảnh từng gia đình mà chỉ cần sửa soạn mâm cỗ đơn giản như xôi, giò, bánh chưng… là được.
Ăn chay, niệm Phật, cầu an cho tổ tiên, ông bà, cha mẹ
Ăn chay sẽ giúp tâm hồn thanh tịnh, trở về đúng với bản ngã nguyên sơ. Do đó, bạn hãy ăn chay và thành tâm đọc kinh Vu lan báo hiếu để cầu nguyện cho những người đã khuất được bình yên nơi chín suối và cầu phước lành, bình an cho cha mẹ còn trên đời.
Ngoài ra, bạn cũng nên:
- Đến chùa chiền thắp hương cầu nguyện và nghe thuyết giảng giáo lý.
- Tham dự lễ Vu Lan và cài hoa lên ngực áo để tri ân, báo hiếu, tưởng nhớ công ơn của đấng sinh thành.
- Làm nhiều việc thiện, tích đức, thả phóng sinh.
Vì sao nên cúng Rằm tháng 7 trước ngày 15 Âm lịch?
Theo truyền thuyết thì cửa địa ngục sẽ được mở ra đến ngày 14, các vong linh được tha tội và trở về trần gian, bạn nên làm lễ cúng đồ ăn bố thí cho họ.
Đối với các tháng khác trong năm thì cúng rằm sẽ tổ chức đúng ngày 15 âm lịch hằng tháng. Tuy nhiên, rằm tháng 7 thường không cúng đúng ngày 15 mà thường bắt đầu từ ngày 2 đến ngày 14, bất kể ngày tốt, ngày xấu. Vì đây là khoảng thời gian Diêm Vương mở Quỷ Môn Quan cho các vong hồn về trần gian thọ hưởng lễ vật của người dân cúng tế.
Còn ngày 15 đã là ngày giới hạn nên các vong linh sẽ rất khó trở về và nhận được đồ cúng. Dân gian thường có thói quen cúng Rằm tháng 7 trước ngày 15 là vì lẽ đó.
Trên đây là tổng hợp những thông tin thú vị về ngày Rằm tháng 7 âm lịch, lễ Vu Lan báo hiếu. Cuộc đời vô thường, không ai biết trước ngày mai sẽ ra sao cho nên hãy trân trọng từng phút giây được ở bên cạnh cha mẹ, người thân. Hãy cố gắng hiếu thảo với cha mẹ, hiếu kính với ông bà và biến mỗi ngày đều là ngày lễ Vu Lan.
