Trong giáo lý nhà Phật, sân si được bắt nguồn từ tam độc (Tham – Sân – Si). Đây là những tính cách xấu mà con người nên tiết chế để có cuộc sống thanh thản hơn. Vậy trong cuộc sống hiện đại thì sân si là gì? Cách để bớt sân si khẩu nghiệp ra sao?
Khái niệm sân si
Sân si được biết đến như một tính rất xấu của con người trong cách đối nhân xử thế. Sân si chính xác là được ghép lại bởi hai từ:
“Sân” trong “sân hận” là từ chỉ bản tính nóng nảy, dễ mất bình tĩnh và dễ nảy sinh cảm giác căm hận với những thứ không vừa ý mình. Người có lòng “sân” thường sống khá ích kỷ, rất dễ nổi nóng và có tính thù hằn cao. Sau cơn nóng giận, người đó thường sẽ có ý định tìm cách trả thù người mình ghét.
“Si” trong “si mê” là từ chỉ sự mê muội, vô minh, không biết suy xét đúng sai mà chỉ làm mọi thứ theo cảm xúc, ham muốn của chính mình. Những người có bản tính “si” thường mang lối tư duy chậm, khá bảo thủ và rất khó để thuyết phục.
Vậy sân si có nghĩa là gì? Theo cách giải thích trên thì “sân si” nghĩa là sự nóng nảy, thù hằn, ganh ghét, đố kỵ, mê muội một cách mù quáng của ai đó. “Sân si” được dùng để miêu tả một người chỉ biết làm theo cảm xúc và ý thích bản thân mình theo cách thiếu lý trí.
Những người có bản tính sân si thường có xu hướng khó chịu khi nhìn thấy người khác hơn mình, thậm chí bằng mọi cách phải đoạt lấy những thứ mình muốn mà không màng đến hậu quả.
Sân, si thật ra không tự nhiên mà có mà nó thường xuất hiện từ nhiều lý do, nhưng phần lớn đều bắt nguồn từ tiền tài, danh vọng hay sắc dục.
Thông thường có 3 loại “sân” dễ nhìn thấy, đó là:
– Sân khi thấy quyền lợi, danh vọng của mình bị xâm phạm.
– Sân do thói tham lam địa vị, sắc dục, tiền tài.
– Sân do ganh ghét, đố kỵ với lợi ích, danh vọng, sắc dục của người khác.
Bên cạnh đó, “si” cũng có thể chia thành 3 loại, đó là:
– Khả năng nhận ra đạo lý không tốt.
– Khả năng nhận diện bản chất thật của sự việc không có.
– Khả năng nhận diện tâm, thân cũng không có.
Tóm tắt
Biểu hiện của người có tính sân si là gì?
Chắc hẳn khó có ai tránh được những giây phút sân si trong cuộc sống. Ít nhất một lần bạn cũng có những suy nghĩ sân si thoáng qua của người khác, vậy biểu hiện của người sân si soi mói là gì?
Bạn hãy theo dõi nội tâm để xem mình có phải là một người sân sinh hay không thông qua những biểu hiện dưới đây nhé:
Coi trọng cái tôi quá mức
Khi bạn đã có tính sân si thì bạn sẽ chỉ quan tâm tới mong muốn và cảm xúc của chính mình. Vì thế, khi nhận được một luồng quan điểm trái với ý kiến của mình, bạn liền cho rằng điều đó không đúng. Sau đó còn tìm mọi lý lẽ để bảo vệ cái tôi của mình.
Thích được khen, không thích nhận lời phê bình
Khi bạn nghe một lời phê bình, vì tính sân si nên bạn nghĩ rằng người khác cũng đang sân si mình. Nên thay vì dùng lý trí để suy xét thì bạn thường bị cảm xúc tiêu cực chi phối. Ngược lại khi được nghe những lời có cánh, bạn sẽ cảm thấy đắc ý và dễ ngủ quên trên chiến thắng.
Dễ nóng giận
Người có tính sân si hẳn là người rất dễ cảm thấy khó chịu, giận dữ, thậm chí là có xu hướng sử dụng vũ lực trước những sự việc mà họ cảm thấy không theo ý mình.
Thích soi mói người khác
Những người có bản tính sân si thường có xu hướng bới móc hay tìm kiếm những khuyết điểm của người khác nhằm buông lời chê bai nhằm thỏa mãn cơn giận dữ của bản thân.
Không nhận thua thiệt người khác
Vì có cái tôi quá cao nên những người có tính sân si thường không bao giờ chấp nhận thua người khác, lúc nào họ cũng giữ vững niềm tin rằng mình là nhất. Nếu xung quanh có người nào giỏi giang hơn họ, lúc ấy bản tính sân sinh liền trỗi dậy.
Về cơ bản, sân sinh là là một tính xấu cần phải loại trừ. Tính sân si sẽ khiến bạn lãng phí nhiều thời gian vào việc soi xét và công kích người khác thay vì tập trung phát triển bản thân.
Làm sao để bớt sân si bớt khẩu nghiệp?
Lúc nào cũng sân si với người khác đồng nghĩa là bạn đang bỏ rơi chính mình. Vì thế, con người nên học cách bớt sân si và tận dụng quỹ thời gian có hạn để có thể sống một cách ý nghĩa hơn.
Hãy áp dụng những nguyên tắc sau để không sân si trong cuộc sống:
Chuyện lớn hóa nhỏ
Thói sân si xuất phát từ hành vi soi mói xung quanh. Có những chuyện thật ra không đáng gì, chính vì bạn cứ bận tâm nên nội tâm cứ không yên.
Vì thế đừng chấp những chuyện nhỏ nhặt. Lúc này bạn có thể chuyện lớn sẽ hóa nhỏ, chuyện nhỏ hóa không có gì.
Trân trọng thứ mình có
Mọi sự bất hạnh của con người đều bắt nguồn từ những sự ao ước xa vời. Sân si cũng là một loại bất hạnh, khi bạn nghĩ rằng người khác không hề xứng đáng có được điều quý giá bằng bạn.
Chấp nhận sự khác biệt
Vấn đề lớn nhất của người có tính sân si là họ không thể chấp nhận những quan điểm khác mình, từ đó sinh ra những ý nghĩ soi xét không hay. Vì thế, nếu có tư duy mở thì bạn sẽ có thể học hỏi từ những điều khác biệt thay vì chỉ trích và phê bình.
Nghĩa của từ sân si với nhiều bạn trẻ
Ý nghĩa của từ sân si đã có sự thay đổi theo thời gian và trở thành một cụm từ được nhiều bạn trẻ sử dụng trên mạng xã hội hiện nay.
Sân si là một cụm từ trêu ghẹo lẫn nhau
Với sự cởi mở của thời đại mới, nghĩa của từ “sân si” đã không còn nghiêng về phê phán răn dạy nữa. Từ sân si được giới trẻ dùng như một cụm từ dùng để trêu ghẹo bạn bè khi họ có tính hay tỵ nạnh với người khác.
Nguyên nhân chủ yếu đó là các bạn trẻ không tìm hiểu kỹ nguồn gốc của từ này. Cho nên dùng nhiều thành quen, các bạn sẽ ngầm hiểu với nhau nghĩa của từ sân si gần giống với từ ganh tị hay ghen ăn tức ở. Hơn nữa dùng từ sân si có vẻ hay hơn và bao quát hơn những từ như ganh tị hay tị nạnh.
Sân si trên mạng xã hội
Hiện nay sân si trên mạng xã hội có thể được xem là một hội chứng mà người trẻ dễ mắc phải. Người thường gọi những người hay soi mói và phán xét cuộc sống của người khác trên mạng xã hội là sân si.
Những người sân si trên mạng xã hội thường nhanh chóng bác bỏ những hình ảnh tốt đẹp, hào nhoáng trên mạng xã hội của người khác bằng cách dùng lý lẽ của riêng mình, bất kể đúng sai. Họ thường chỉ trích, hoặc để lại những bình luận ác ý để thỏa mãn sự ghen tị.
Như vậy là chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu sân si là gì, ý nghĩa của sân si trong cuộc sống hiện nay cũng như cách để bớt sân si bớt khẩu nghiệp. Chúc các bạn áp dụng thành công và luôn tìm được sự an yên trong tâm hồn nhé.
