Thanh toán điện tử ngày càng trở nên phổ biến và đang dần thay thế cho tiền mặt. Vậy thanh toán điện tử là gì? Các lợi ích và rủi ro trong thanh toán điện tử là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về hình thức thanh toán này nhé!
Tóm tắt
Thanh toán điện tử là gì?
Thanh toán điện tử hay còn gọi là thanh toán trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt. Đây là mô hình thanh toán được tiến hành trên mạng Internet; cho phép người dùng có thể thực hiện các hành động như thanh toán hóa đơn, nạp tiền, chuyển tiền,… nhanh chóng.
Theo báo cáo thống kê, thực trạng thanh toán điện tử ở Việt Nam ngày càng tăng trưởng mạnh. Nguyên nhân một phần là do tác động của dịch bệnh Covid-19 nên hình thức thanh toán này được dùng nhằm hạn chế tiếp xúc giữa người với người. Bên cạnh đó, còn có rất nhiều nguyên nhân thúc đẩy thanh toán điện tử tại Việt Nam ngày càng mở rộng như:
- Quy mô thị trường thanh toán ngày càng phát triển
- Số lượng người dùng điện thoại thông minh tăng cao
- Chi phí Internet di động khá rẻ. Các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán trực tuyến đã triển khai nhiều chương trình hấp dẫn để kích cầu như miễn phí giao dịch thanh toán, tung ra các deal giảm giá khi thanh toán điện tử,…
- Sự nỗ lực của Chính Phủ trong công tác thúc đẩy thanh toán kỹ thuật số
- Mua bán online trực tuyến được chiếm thị phần lớn. Các sàn tung ra nhiều ưu đãi hấp dẫn khi khách hàng thanh toán online.
Các ưu điểm và rủi ro trong thanh toán điện tử
Ưu điểm khi thanh toán điện tử
- Nhanh chóng, tiện lợi, tiết kiệm nhiều thời gian, công sức, giúp tối ưu hóa hoạt động thanh toán
- Hạn chế các rủi ro khi dùng tiền mặt như giả nhầm tiền, rơi tiền, tiền giả, quên không mang tiền,…
- Dễ dàng tra cứu, theo dõi và kiểm soát các giao dịch thanh toán, giúp người dùng quản lý chi tiêu hiệu quả hơn.
- Chuyên nghiệp hóa kinh doanh, giúp doanh nghiệp tạo dựng nhiều trải nghiệm thú vị cho khách hàng khi mua hàng. Đồng thời, giúp nâng cao lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Những rủi ro trong thanh toán điện tử
Ứng dụng thanh toán điện tử trong các giao dịch ngày càng phổ biến. Hình thức này được nhiều cửa hàng, điểm bán lựa chọn nhằm tạo sự tiện lợi và mang đến trải nghiệm mua sắm thú vị cho khách hàng. Tuy nhiên, thanh toán không dùng tiền mặt cũng tồn tại một số điểm hạn chế như:
- Hệ thống đường truyền kém ổn định khiến giao dịch bị gián đoạn hoặc gặp sự cố đã trừ tiền nhưng phía người lại báo lỗi khiến khách hàng cảm thấy khó chịu. Một số trường hợp, người dùng còn bị mất oan tiền.
- Hệ thống thanh toán điện tử có thể bị tấn công nếu người dùng không bảo mật tốt hoặc không tuân thủ theo các quy định bảo mật.
- Lộ thông tin cá nhân do hệ thống bảo mật kém, tải các tệp tin lạ trên mạng,….
- Tình trạng chuyển nhầm số tiền, nhầm số tài khoản,… cũng có thể gặp phải khi người dùng thực hiện thanh toán điện tử.
Các hình thức thanh toán điện tử phổ biến
Mô hình thanh toán điện tử ở Việt Nam ngày càng đa dạng với nhiều hình thức như:
Thanh toán bằng thẻ
Đây là hình thức thanh toán điện tử phổ biến nhất, chiếm đến 90% tổng số các giao dịch không cần dùng tiền mặt. Người dùng có thể dùng thẻ để thanh toán hóa đơn khi mua hàng tại siêu thị, trung tâm thương mại, kể cả website mua hàng trực tuyến nếu website chấp nhận tiêu dùng bằng thẻ đó.
Tại thị trường Việt Nam đang phổ biến 2 loại thẻ, đó là:
- Thẻ tín dụng/ ghi nợ quốc tế: Do các ngân hàng trong nước liên kết với các tổ chức như ICB, Visa, American Express, Master,… phát hành.
- Thẻ ghi nợ nội địa: Do các ngân hàng nội địa phát hành. Đúng như tên gọi, loại thẻ này chỉ được sử dụng cho các giao dịch trong nước.
Thanh toán bằng ví điện tử
Ví điện tử là tài khoản online, cho phép người dùng có thể nhận tiền, chuyển tiền, nạp tiền điện thoại và thực hiện thanh toán hóa đơn trực tuyến như: tiền điện nước, mua thẻ điện thoại, cước viễn thông, bảo hiểm, mua hàng online từ các trang thương mại điện tử,….
Để sử dụng hình thức thanh toán bằng ví điện tử, người dùng cần có thiết bị di động thông minh, tích hợp ví điện tử và liên kết với tài khoản ngân hàng. Tại Việt Nam đang có rất nhiều ví điện tử được phát hành và được Nhà Nước cấp phép hoạt động như Momo, Shopee Pay, Zalo Pay, Viettel Money,…
Cổng thanh toán điện tử
Hiểu đơn giản, cổng thanh toán điện tử là dịch vụ cho phép khách hàng giao dịch tại website thương mại điện tử. Chúng cung cấp hệ thống kết nối an toàn giữa tài khoản khách hàng với tài khoản website bán hàng.
Ví dụ, bạn muốn nộp thuế hải quan điện tử thì có thể truy cập vào cổng thanh toán điện tử và thông quan 24/7 tại website https://epayment.customs.gov.vn/epaymentportal/. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm nhiều thời gian, chi phí và chủ động hơn trong việc nộp thuế.
Dùng điện thoại thông minh
Đây cũng là hình thức thanh toán điện tử phổ biến tại Việt Nam. Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh kết nối Internet, người dùng có thể dễ dàng thực hiện giao dịch thanh toán với 2 lựa chọn sau:
- Mobile Banking: Khi đi mua sắm, người dùng có thể thanh toán hóa đơn bằng điện thoại thông qua dịch vụ Mobile Banking do ngân hàng phát hành.
- QR Code: Thanh toán qua QR Code ngày càng nổi bật và được nhiều cửa hàng, đơn vị áp dụng. Chỉ với một lần quét, bạn có thể thanh toán thành công cho đơn hàng của mình mà không phải sử dụng tiền mặt hay lo sợ lộ thông tin cá nhân tại điểm thanh toán.
Một số lưu ý để thanh toán điện tử an toàn
Để đảm bảo tính an toàn khi thực hiện các giao dịch thanh toán trực tuyến, chúng ta cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản sau:
- Kiểm tra tính chính thống của website cung cấp dịch vụ thanh toán. Nếu không phải là website của ngân hàng hoặc phát hiện điều bất thường thì tuyệt đối không đăng nhập.
- Giữ bảo mật thông tin tài khoản ngân hàng (số tài khoản, tên đăng nhập, mật khẩu,…) và thông tin cá nhân (họ tên, giấy tờ cá nhân, ngày sinh, địa chỉ,…)
- Đặt mật khẩu có tính bảo mật cao cho các cổng thanh toán như ví điện tử, Internet Banking,… Nên đổi mật khẩu định kỳ.
- Đăng ký SMS để chủ động theo dõi số dư. Nếu phát hiện các giao dịch hoặc đăng nhập bất thường thì chủ động báo ngân hàng khóa để khóa tài khoản.
- Sử dụng mã OTP khi thực hiện lệnh chuyển tiền hay thanh toán hóa đơn,…
- Cảnh giác khi liên kết tài khoản ngân hàng với các hình thức thanh toán trực tuyến trên sàn thương mại điện tử,….
Xem thêm:
Trên đây là bài viết chia sẻ về khái niệm thanh toán điện tử là gì và một số thông tin liên quan. Mong rằng qua bài viết này sẽ mang đến nguồn thông tin hữu ích, giúp bạn đọc hạn chế tối đa các rủi ro khi thực hiện thanh toán điện tử.
