Thủy ngân là một chất rất độc hại, để lại ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người. Vậy thủy ngân là gì? Tác hại và dấu hiệu nhận biết nhiễm độc thủy nhân là gì? Hãy cùng palada.vn tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nhé!
Tóm tắt
Thủy ngân là gì?
Thủy ngân là một nguyên tố hóa học thuộc vào nhóm kim loại có số hiệu nguyên tử 80. Ở điều kiện nhiệt độ thông thường, thủy ngân tồn tại ở dạng lỏng và có ký hiệu hóa học là Hg.
Trong tự nhiên, thủy ngân tồn tại theo nhiều hình thức khác nhau chẳng hạn như nguyên tố kim loại, dạng vô cơ và dạng hữu cơ. Tùy mỗi dạng cụ thể mà mức độ độc tính, sự ảnh hưởng của thủy ngân tới sức khỏe con người không giống nhau.
Thủy ngân được tìm thấy ở trong lớp vỏ của Trái Đất, được giải phóng ra ngoài môi trường bởi tác động của núi lửa phun trào, phong hóa đá và cả tác động của con người. Trong đó thì hoạt động sản xuất của con người là nguyên nhân chính khiến cho thủy ngân bị thải ra ngoài môi trường.
Đặc biệt có thể kể đến là do các nhà máy nhiệt điện, lò than, lò đốt than dân dụng để sưởi ấm nấu ăn, trung tâm công nghiệp, các lò đốt chất thải hay do hậu quả của việc khai thác thủy ngân, vàng, một số kim loại khác tràn lan.
Thủy ngân trong tự nhiên có thể vì tác động của vi khuẩn mà biến đổi thành dạng methylmercury, gây hiện tượng tích lũy sinh học trong cơ thể cá và các động vật giáp xác.
Bên cạnh đó nó cũng có thể gây tích lũy chất độc trong chuỗi thức ăn. Chẳng hạn như những con cá nhỏ bị nhiễm độc thủy ngân, cá lớn ăn những con cá nhỏ cũng sẽ bị nhiễm độc.
Tác hại của thủy ngân
Thủy ngân là một chất độc hại, gây hại rất nhiều cho cơ thể con người khi tiếp xúc. Thậm chí nó còn nguy hiểm cả tới tính mạng con người. Cụ thể những tác hại của thủy ngân như sau:
- Khi con người hít phải thủy ngân, nó sẽ gây độc rất nhanh qua đường hô hấp của con người. Sau đó theo máu đến tới gan, thận, lá lách,…và cả hệ thần kinh trung ương, gây tổn thương ở các bộ phận cơ thể con người.
- Ở những người lớn, nguyên tố thủy ngân có thể được thải qua phân và nước tiểu sau 60 ngày. Khi hít phải thủy ngân trong thời gian dài nó sẽ tích tụ trong cơ thể, cụ thể là tại não.
- Lúc này nó oxy hóa thành dạng ion, kết hợp cùng một số chất khác cản trở các hoạt động của enzyme và tế bào khiến các cơ quan nội tạng trong cơ thể bị tổn thương vĩnh viễn sau đó gây tử vong.
- Thủy ngân dạng hữu cơ thường xuất hiện trong những môi trường bị ô nhiễm, từ đó các loài động vật sinh sống trong môi trường đó chẳng hạn như cá, hải sản,…cũng bị nhiễm theo. Thủy ngân hữu cơ độc hơn so với thủy ngân vô cơ.
Thủy ngân hữu cơ dễ hấp thụ vào trong cơ thể thông qua đường hô hấp, qua da và qua đường tiêu hóa. Chỉ một lượng thủy ngân rất nhỏ khoảng 10μg thủy ngân hữu cơ đã đủ để gây hại tới hệ thần kinh và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của con người. Nếu như nuốt phải 10mg thủy ngân có thể khiến một người trưởng thành khỏe mạnh tử vong.
Dấu hiệu nhận biết bị nhiễm độc thủy ngân
Dấu hiệu nhận biết nhiễm độc thủy ngân như sau:
Đối với những người bị nhiễm độc thần kinh do thủy ngân
Thủy ngân khi vừa tiếp xúc với cơ thể, nó sẽ được hấp thụ vào trong máu và nhanh chóng phân bố tới hệ thần kinh, gan và não bộ của bạn.
Khi người bị nhiễm độc thần kinh do thủy ngân, sẽ có những dấu hiệu điển hình như đau nhói ở môi, tê môi, đau ở ngón tay, ngón chân (thường được gọi là chứng dị cảm).
Sau một thời gian bị phơi nhiễm, cơ thể sẽ có các triệu chứng nặng hơn như bị run rẩy, thay đổi tính cách, mất ngủ, mất trí nhớ, mất khả năng cân bằng vận động, sụt cân, đau đầu, căng thẳng.
Dấu hiệu ngộ độc do hít phải thủy ngân
Nếu hít phải thủy ngân, triệu chứng đầu tiên sẽ gặp phải là sốt, khó thở, ớn lạnh. Triệu chứng này thường xảy ra vài giờ sau khi hít phải.
Ngoài ra, cơ thể cũng xuất hiện các triệu chứng như đầu óc choáng váng, nôn ói, co giật, bị viêm ruột, viêm miệng. Thường những dấu hiệu này sẽ dần giảm đi sau 1 tuần. Tuy nhiên có những trường hợp nặng hơn và chuyển thành phù phổi cấp, suy hô hấp, thậm chí có trường hợp còn dẫn đến tử vong.
Nếu như có triệu chứng của ngộ độc thủy ngân, cần phải nhanh chóng đưa người bệnh ra khỏi nơi gây độc, bắt đầu cởi quần áo để xử lý. Nếu trên da người bệnh có dính thủy ngân cần rửa sạch da, mắt với nước rồi đưa đến bệnh viện.
Cần lưu ý ngộ độc mạn vì hít phải thủy ngân sẽ có 3 dấu hiệu chính, cơ bản là chảy nước miếng – run giật tay, rối loạn thần kinh và viêm lợi.
Có thể bạn quan tâm:
Muối axit là gì? Tính chất hóa học và các loại muối axit
M là gì trong hóa học? Công thức hóa học liên quan đến m và M
Những dấu hiệu ngộ độc do thức ăn chứa thủy ngân
Khi ăn phải thức ăn đã bị nhiễm thủy ngân (thường gặp phải nhất là cá biển) thì sau nhiều ngày cho đến vài tuần sau có thể sẽ có triệu chứng xuất hiện.
Các dấu hiệu đặc trưng nhất là suy nhược thần kinh, dị cảm, thất điều, loạn ngôn, thính giác bị giảm, có cảm giác run cơ, rối loạn tâm thần. Nếu không kịp thời xử lý người bệnh có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Trường hợp phụ nữ đang mang thai mà ăn đồ ăn bị nhiễm thủy ngân rất có thể bị sảy thai, đứa trẻ bị khuyết tật thần kinh, bại não hay não bộ chậm phát triển, các chi bị biến dạng.
Dấu hiệu bị ngộ độc do nuốt thủy ngân
Nuốt phải thủy ngân có thể xảy ra vì một số nguyên nhân như là nhiệt kế bị vỡ, vô tình nuốt phải. Nếu như nồng độ thủy ngân không cao chỉ tầm 0.01% thì hệ tiêu hóa có thể không xuất hiện tổn thương.
Nhưng nếu có những dấu hiệu đau bụng, buồn nôn, nôn ra máu, niêm mạc miệng thì chứng tỏ đã bị ngộ độc nặng. Nếu không kịp thời cứu chữa sẽ có thể diễn biến nặng hơn nữa gây hoạt tử ống thận cấp, suy thận, rối loạn nước, điện giải và có thể dẫn đến tử vong.
Trên đây là những kiến thức về thủy ngân mà palada.vn muốn chia sẻ đến cho các bạn. Mong rằng thông qua bài viết trên, các bạn đã hiểu rõ về những tác hại của thủy ngân, từ đó biết cách phòng tránh bảo vệ sức khỏe của bản thân khỏi thủy ngân.
