Chơi “vape” đã và đang trở thành trào lưu của giới trẻ trên toàn thế giới, đi kèm những lời quảng cáo “có cánh” từ các hãng sản xuất như một phương pháp thay thế cho thuốc lá truyền thống. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn vape là gì để đánh giá chính xác lợi ích cũng như tác hại của nó trong bài viết dưới đây nhé!
Tóm tắt
Vape là gì?
Vape hay vaping là từ dùng để chỉ hành động hít hơi nước có hương vị và có tác dụng kích thích. Để vape, người ta sử dụng một thiết bị gọi là vaporizer hoạt động theo nguyên lý dùng nhiệt độ cao để tạo ra các luồng hơi nước từ dung dịch lỏng gọi là tinh dầu vape.
Vape mang đến trải nghiệm, cảm giác tương tự thuốc lá truyền thống nhưng lại khắc phục được các khuyết điểm, tác hại với sức khỏe con người, độ an toàn cao hơn nên được giới trẻ khá ưa chuộng và sử dụng phổ biến.
Hiện nay, từ “vape” được dùng chung cho hành động vape và thiết bị vaporizer.
Một số thuật ngữ chuyên ngành liên quan đến Vape
Tinh dầu Vape (E-juice hay E-liquid)
Đây là một loại dung dịch sử dụng cho thiết bị Vape với thành phần chính gồm: vegetable glycerin, nicotine (có hoặc không), propylene glycol, hương liệu…
Thuốc lá điện tử (Electronic cigarettes hay E-cig)
Đây là một dạng mô phỏng chức năng và tác dụng của thuốc lá truyền thống. Người dùng hít một luồng hơi nước có hương vị và cảm giác tương tự như thuốc lá truyền thống thông qua một thiết bị hoạt động bằng pin.
Shisha điện tử (Electronic Hookah hay E-hookah)
Đây là một dạng mô phỏng chức năng và tác dụng của shisha truyền thống, được hút bằng một thiết bị hoạt động bằng pin, bên trong chứa tinh dầu, bốc lên hơi nước.
Tinh dầu shisha
Là một loại dung dịch dùng cho shisha điện tử, bao gồm các thành phần chính là: nicotine, vegetable glycol, propylene glycol…
Bypass Vape
Chế độ bypass của vape dùng để khóa thiết bị, tránh trường hợp máy tự đốt khi để trong túi quần hoặc không sử dụng.
CBD Vape
Là tinh dầu có thành phần tương tự tinh dầu thuốc lá điện tử nhưng đã thay thế nicotine bằng CBD. CBD là một loại cannabinoid tự nhiên có trong cây gai dầu và cần sa, có tác dụng thư giãn, giảm căng thẳng, đau đớn, mang lại cảm giác êm dịu, hưng phấn và không gây nghiện.
Nguồn gốc của vape
Vape có nguồn gốc từ thời Ai Cập cổ đại với kỹ thuật sử dụng đá nóng để đốt thảo mộc.
Người đầu tiên nghĩ ra ý tưởng về thuốc lá điện tử là Joseph Robinson năm 1927. Tuy nhiên phải đến năm 1963, Herbert Gilbert mới có bằng sáng chế về thuốc lá điện tử. Tuy nhiên thời điểm đó, thuốc lá truyền thống vẫn chiếm ngôi vị độc tôn và vape bị rơi vào quên lãng.
Cho đến giữa những năm 2000, nhà nghiên cứu y tế Trung Quốc là Hon Lik đã đưa thuốc lá điện tử lên một tầm cao mới.
Động lực để Hon Lik phát minh ra thuốc lá điện tử đến từ việc cha ông qua đời vì ung thư phổi do hút thuốc lá. Ông đã biến sự căm ghét thành đam mê và sau nhiều lần thử nghiệm đã đạt được thành công. Năm 2006, ông chủ Ruyan Group đã giúp Hon Lik giới thiệu phát minh này ra thế giới. Vape xuất hiện ở Mỹ vào năm 2007 và nhanh chóng trở thành một xu hướng phổ biến trên toàn cầu.
Cấu tạo của vape
Thiết bị Vape hay Vaporizer gồm 7 bộ phận:
Pin (Battery)
Pin cung cấp năng lượng để vận hành bình hơi thông qua pin AA hay pin sạc qua cổng USB trên thân vape. Bạn chỉ cần nhấn một nút (thủ công) hoặc hít vào (tự động) để kích hoạt pin và đèn LED hiển thị.
Thân vape (Vape Box hay Vape Pen)
Thân vape được thiết kế với nhiều kiểu dáng khác nhau, cầm vừa tay. Bộ phận này chứa các công tắc kích hoạt, bộ xử lý điện tử và pin. Trong đó, bộ xử lý điện tử là quan trọng nhất, là trung tâm điều khiển hoạt động của vape.
Buồng chứa tinh dầu (Cartridge)
Đây là nơi chứa tinh dầu vape.
Buồng đốt (Atomizer)
Buồng đốt chuyển điện năng thành nhiệt năng để làm nóng tinh dầu và bốc hơi, tạo ra khói hơi nước.
Sợi đốt (Coil vape)
Là sợi dây làm bằng kim loại gồm nhiều vòng xoắn ở trong buồng đốt. Ở giữa sợi đốt là bông cotton có tác dụng thấm tinh dầu. Khi dòng điện chạy qua làm nóng sợi đốt và đốt bông cotton để tạo khói.
Thiết bị kết nối pin (Cartomizer)
Đây là thiết bị kết nối giữa buồng đốt và buồng chứa tinh dầu, kết nối trực tiếp với pin và làm nóng nước ép điện tử cho đến khi đạt đến nhiệt độ hoàn hảo, tạo ra hơi nước như bộ phun.
Tinh dầu Vape (E-juice hoặc E-liquid)
Thành phần bao gồm nước, hương trái cây hoặc hương vị khác và nicotin. Lượng nicotine trong tinh dầu phụ thuộc vào nơi sản xuất và nhu cầu sử dụng của khách hàng.
Sự khác nhau của vape và thuốc lá truyền thống
Cấu tạo
- Thuốc lá truyền thống chỉ là thuốc lá phơi khô, cắt sợi, quấn thành ống tròn nhỏ, dài khoảng 12cm và đường kính không quá 10mm. Với thuốc lá được sản xuất công nghiệp thì có thêm đầu lọc thuốc lá để lọc khói và nicotin.
- Vape có cấu tạo hiện đại, phức tạp hơn với 7 bộ phận có chức năng và cơ chế hoạt động riêng.
Cơ chế hoạt động
- Thuốc lá truyền thống được đốt cháy trực tiếp, khi hút luồng khói sẽ đi vào miệng rồi thở ra qua miệng hoặc mũi. Nicotin xộc thẳng vào cơ thể người hút, thấm sâu vào thần kinh và các tế bào.
- Vape lại có cơ chế hoạt động phức tạp hơn để giảm lượng nicotin tấn công vào cơ thể. Pin tạo nhiệt để đốt nóng sợi đốt, làm bay hơi tinh dầu (có chứa nicotin) trong buồng chứa. Khi hút, tinh dầu từ buồng chứa vào máy phun được làm nóng, tạo thành hơi khói để hít vào. Lượng nicotine trong tinh dầu sẽ nhẹ hơn khi chúng ta đốt trực tiếp thuốc lá (có hàm lượng nicotine rất cao).
Khói thuốc
- Khói thuốc lá truyền thống có chứa rất nhiều chất độc hại, gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm như ung thư.
- Vape cũng tạo ra khói thuốc, nhưng tinh dầu trong vape sẽ an toàn nếu sử dụng các hương liệu trái cây.
Do đó, chúng ta có thể thấy được rằng vape ít độc hại hơn thuốc lá truyền thống nếu không sử dụng tinh dầu chứa nicotin.
Ưu điểm của Vape so với thuốc lá truyền thống
Độ thỏa mãn cao
Dù không sử dụng thuốc lá nhưng Vape vẫn mang đến sự thỏa mãn tối đa cho người hút. Vì trong tinh dầu có chứa nicotine, hàm lượng càng cao thì làn khói càng dày, độ thơm ngon càng lớn.
Tuy nhiên, không nên tăng hàm lượng nicotine vì có thể gây nghiện. Nếu bạn muốn vape liều mạnh thì nên sử dụng nicotine muối có nồng độ cao nhưng vẫn an toàn với sức khỏe.
Không gây mùi khó chịu
Vape không gây mùi hôi trên răng miệng hoặc quần áo như thuốc lá truyền thống, thay vào đó là hương tinh dầu thơm tho, dễ chịu.
Tiện lợi
Các loại vape tương đối nhỏ gọn, thiết kế tối giản, có thể đặt vừa trong túi quần, túi áo. So với bao thuốc lá truyền thống thì vape nhỏ gọn và sang trọng hơn nhiều.
Khói thuốc thân thiện với môi trường
Khói thuốc của Vape chỉ là hơi nước bốc lên từ quá trình làm nóng tinh dầu, rất dễ tan và không độc hại với sức khỏe. Hút vape làm giảm nguy cơ ô nhiễm môi trường, có thể hút tại nơi công cộng mà không sợ ảnh hưởng đến những người xung quanh.
Dễ sử dụng
Vape dễ dàng sử dụng với các phím bấm được tích hợp sẵn trên thiết bị.
Tác hại của vape là gì?
Hút vape gây nghiện
Nhiều người sử dụng vape để cai thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, vape không thể thay thế thuốc lá vì nếu sử dụng thường xuyên sẽ tạo thành thói quen khó bỏ, gây nghiện.
Bên cạnh đó, vape thông thường khó có thể “đủ đô” và không “phê” với giới trẻ. Do đó, nhiều bạn đã bỏ thêm một lượng nicotin vào tinh dầu vape để tìm cảm giác sảng khoái.
Ngoài ra, một số người còn lấy vape làm bình phong để che đậy việc hút thuốc lá vì cho rằng vape không có nicotine nên không gây nghiện. Thực tế, nếu sử dụng tinh dầu nicotine thì chẳng khác gì hút thuốc cả.
Hút vape gây ung thư
Lượng nicotine trong vape tuy là một phần nhỏ nhưng cũng tác động đến cơ thể như gây nghiện, cản trở chức năng của hệ miễn dịch. Nhất là khi tinh dầu vape có chứa nicotin thì nguy cơ ung thư sẽ cao hơn nhiều.
Hút vape gây bệnh đường hô hấp
Dù vape sử dụng ít thành phần hóa chất nhưng propylene glycol, vegetable glycerin, chất tạo hương vị trong tinh dầu vẫn gây nguy hại cho cơ thể. Hút vape gây nóng cổ, ho, viêm họng và ảnh hưởng đến hệ hô hấp của người sử dụng.
Hút vape gây vàng răng, hôi miệng
Khi hút vape thì khói thuốc sẽ đi vào khoang miệng, gây hôi miệng, vàng răng và gây ho. Nguyên nhân là do việc sử dụng nicotin hoặc một số hương vị khác trong quá trình hút.
Nguy cơ gây thương tích từ hút vape
Hút vape có nguy cơ gây thương tích, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng người sử dụng vì thuốc lá điện tử dễ bị nổ.
Trên đây là tổng hợp thông tin cần biết về vape. Phong trào hút vape ngày càng phổ biến nhưng không thể phủ nhận những tác hại, nguy cơ của thuốc lá điện tử. Bạn nên có cái nhìn đúng đắn và lựa chọn phù hợp, tốt nhất hãy luôn nói không với bất kì loại thuốc lá nào!
