Cầm kỳ thi họa là gì, nguồn gốc và ý nghĩa của cầm kỳ thi họa là gì mà lại được nhiều người nhắc đến và sử dụng phổ biến trong đời sống ngày nay như thế? Không phải ai cũng tự tin trả lời được được hết những câu hỏi này. Vậy hãy theo dõi bài viết dưới đây cùng palada.vn để xem câu thành ngữ này có gì thú vị nhé!
Tóm tắt
Cầm kỳ thi họa là gì?
Cầm kỳ thi họa là một câu thành ngữ thường dùng để chỉ một người tinh thông mọi thứ, trong đó chơi đàn, chơi cờ, viết chữ làm thơ và cả vẽ tranh đều thông thạo và tài giỏi. Ngay từ ngày xưa, cầm kỳ thi họa đã được xem như là một tiêu chuẩn để từ đó có thể đánh giá được một người có tài giỏi, có dày công luyện tập hay không.
Nguồn gốc của cầm kỳ thi họa
Cầm kỳ thi họa là thành ngữ gốc Hán với tên tiếng Hán là 琴棋诗画, phiên âm là /qín qí shi hùa/. Qua một thời gian phát triển và sử dụng, ông cha ta đã biến đổi một chút so với thành ngữ ban đầu. Cụ thể, tên ban đầu của thành ngữ này không phải 诗 /shi/ mà là 书/shu/ có nghĩa là thư (thư pháp).
Khác với người Hán, người Việt Nam sử dụng bảng chữ cái Latin. Do đó ông cha ta đã thay chữ “thư” thành chữ “thi” có nghĩa là làm thơ để dễ hiểu và phù hợp hơn với văn hóa người Việt. Đồng thời, điều này cũng nói lên cho ta thấy được rằng nghệ thuật thơ Việt Nam trước nay luôn được đề cao.
Đó chính là nguồn gốc và quá trình cầm kỳ thi họa khi vào Việt Nam. Còn về nguồn gốc đầu tiên của cầm kỳ thi họa là ở Trung Quốc, khi được Tôn Quang Hiến thời nhà Tống ghi trong cuốn Bắc mộng tỏa ngôn. Với sự phát triển nổi tiếng của tác phẩm, ngày càng có nhiều người biết đến câu 4 chữ này hơn và dần dần nó trở thành một thành ngữ cố định chỉ những người tài hoa, đa tài.
Công dung ngôn hạnh là gì? Người phụ nữ công dung ngôn hạnh xưa và nay
Ý nghĩa của cầm kỳ thi họa
Có thể dễ dàng thấy được câu thành ngữ cầm kỳ thi họa được tạo nên bởi 4 yếu tố chính cầm, kỳ, thi, họa. Để hiểu được ý nghĩa của cầm kỳ thi họa chúng ta cần phải hiểu được ý nghĩa của 4 yếu tố này.
Cầm
Cầm với ý nghĩa chỉ một người giỏi đánh đàn. Như chúng ta vẫn biết âm nhạc sinh ra như một điều đặc biệt trong cuộc sống con người. Âm nhạc đem đến cho chúng ta một tâm hồn thư thái, giúp con người trở nên lạc quan và yêu đời hơn. Đối với nhiều người âm nhạc như một liều thuốc cứu chữa tâm hồn họ vậy. Không phải là chữa bệnh về thể xác, nhưng âm nhạc đem đến sự chữa lành trong tâm hồn.
Hiểu được tầm quan trọng này của âm nhạc mà người xưa đã đưa “cầm” vào trong thành ngữ với ý nghĩa đặc biệt, đề cao tầm quan trọng của âm nhạc trong cuộc sống con người. Một người đánh đàn hay phải là một người có tâm hồn trong sáng, đánh lên những tiếng đàn, khúc nhạc đi vào lòng người, chạm đến trái tim của người khác.
Nếu bạn đã từng xem qua các bộ phim cổ trang Trung Quốc ngày xưa, không khó để tìm ra những cảnh quay có hình ảnh mỹ nữ, mỹ nam gắn liền với chiếc đàn, gảy nên âm nhạc du dương đưa ta như vào giới tiên cảnh.
“Chẳng ngôn ngữ nào êm dịu và trầm lắng bằng ngôn ngữ của thi ca
Chẳng âm điệu nào thiết tha cho bằng cung thanh trầm của khúc nhạc”
Kỳ
Kỳ có ý nghĩa nói về một người đánh cờ giỏi. Như chúng ta được biết, để chơi được cờ giỏi cần phải là người tư duy logic cao, thông minh và nhanh nhạy. Đặc biệt một yếu tố không thể thiếu của người chơi cờ giỏi đó chính là điềm tĩnh và kiên trì.
Có người đã từng nói “Đời như một bàn cờ”. Trong một một trận cờ, luôn có những nước đi bất ngờ, quan trọng là chúng ta có đủ sắc bén, bản lĩnh và nhanh nhạy để xử lý hay không. Việc chúng ta liên tục suy nghĩ những nước cờ cũng sẽ giúp não bộ được hoạt động thường xuyên, linh hoạt hơn.
Bên cạnh đó thì lúc chơi cờ cũng là lúc mà trí não còn người thoát khỏi những lo toan thường nhật để đi vào một thế giới khác thoải mái thanh thản hơn.
Từ đó có thể thấy một người chơi cờ giỏi thường là một người có cách suy nghĩ thông minh, logic và tĩnh tâm trong cuộc sống.
Thi, họa
Như đã giải thích ở trên, “thi” được hiểu theo nghĩa tiếng Việt đó chính là thơ. Mà thi luôn đi với họa. Có nghĩa là thơ luôn có tranh “Trong thơ có một bức tranh, trong một bức tranh có một bài thơ”
“Họa” có nghĩa là vẽ tranh. Tranh chính là một công cụ để truyền đạt ý tưởng của người nghệ sĩ. Tranh có thể chia thành rất nhiều đề tài khác nhau như người vật, phong cảnh, hoa chim các loại,…
Nếu ngày xưa tranh thường chỉ được vẽ bằng bút lông, mực, thuốc màu và vẽ trên giấy, thì ngày nay lại có rất nhiều các loại tranh làm từ nhiều vật liệu khác nhau ra đời. Nhưng nhìn chung thì chúng cũng sẽ mang cùng một ý nghĩa đó là truyền tải chân thực nhất tâm tình, ý tưởng của người nghệ sĩ thông qua những bức họa.
“ Thơ” là một nghệ thuật văn hóa đã có từ rất lâu đời nay. Trong bất kỳ thời đại nào hay quốc gia nào thì tinh hoa nghệ thuật luôn nằm trong một sự tổng hòa giữa hình thể và tinh thần. Nếu như hữu hình mà vô thần thì sẽ mất đi linh hồn của nó. Nhưng nếu như vô hình mà hữu thần thì nghệ thuật lại khó có thể truyền tải đến cho con người một cách chính xác nhất. Do đó thơ ra đời như để truyền tải tâm ý, tâm tình của nhà thơ thông qua từng câu chữ, từ đó truyền tải đến người xem, người nghe.
Tóm lại, chúng ta có thể thấy được sự liên quan qua lại lẫn nhau giữa thi và họa ở chỗ mặc dù về hình thức truyền tải khác nhau nhưng chúng đều dùng để truyền tải tâm ý người nghệ sĩ một cách hoàn hảo và sống động nhất.
Qua 4 yếu tố trên, có thể thấy được rằng chỉ những người có tài năng nhất định, có sự hiểu biết tinh thông được trau dồi qua khoảng thời gian dài mới xứng với danh xưng “Cầm kỳ thi họa”. Cũng chính vì thế mà cho đến ngày nay người ta vẫn sử dụng thành ngữ phổ biến này để ngợi khen và tôn vinh với những người nhiều tài năng, có sự hiểu biết rộng với nhiều lĩnh vực khác nhau.
Từ Hán Việt là gì? Một số từ Hán Việt hay sử dụng phổ biến hiện nay
Cách sử dụng câu thành ngữ cầm kỳ thi họa
Sử dụng thành ngữ cầm kỳ thi họa có thể áp dụng trong các trường hợp đối với những người tài giỏi, thông thạo nhiều thứ, đa tài.
Ví dụ:
– Anh ấy thật là một người giỏi giang, cầm kỳ thi họa không gì là không biết.
– Cầm kỳ thi họa có thể cô ấy không biết, nhưng nấu ăn thì miễn chê.
Qua bài viết, hy vọng các bạn đã nắm được cầm kỳ thi họa là gì và những ý nghĩa nguồn gốc của cầm kỳ thi họa, từ đó giúp các bạn hiểu được nhiều nét văn hóa hay qua câu thành ngữ này.
