Trong mỗi con người đều tồn tại những loại cảm xúc khác nhau có thể ảnh hưởng đến sự tương tác hoặc lối sống của mỗi người. Việc nắm được các loại cảm xúc là gì sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc điều chỉnh và quản lý chúng. Hãy cùng Palada.vn tìm hiểu cảm xúc của con người là gì và đặc điểm của chúng trong bài viết dưới đây nhé.
Tóm tắt
Cảm xúc là gì?
Cảm xúc là phản ứng của con người đối với những yếu tố ngoại cảnh tác động vào. Hiểu theo một cách khác thì đây là một tình trạng xuất hiện khi có một thứ gì đó tác động vào bạn hoặc môi trường của bạn, từ đó não bộ bắt đầu diễn giải, phân tích nó.
Nếu yếu tố tác động được đánh giá là nguy hiểm hay một mối đe dọa thì bộ não sẽ kích thích hoạt động tiết ra các loại hormone gây căng thẳng, chẳng hạn như cortisol, adrenaline. Điều này sẽ làm cho con người hình thành các cảm giác tiêu cực như lo lắng, sợ hãi, tức giận, bồn chồn.
Ngược lại, nếu não bộ diễn giải sự việc mang tính có lợi, bổ ích thì nó sẽ giúp giải phóng các loại hormone tạo cảm giác hạnh phúc như serotonin, dopamine, oxytocin,… Lúc này bạn sẽ cảm thấy tinh thần hưng phấn, thích thú, nhiều năng lượng và cảm nhận được sự hạnh phúc.
Những đặc điểm nổi bật trong cảm xúc của con người là gì?
Đặc điểm tiêu biểu nhất của cảm xúc con người đó chính là những trạng thái tâm lý bên trong luôn có các biểu hiện bên ngoài. Cụ thể là chúng biểu hiện qua từng nét mặt, cử chỉ, hành động, tư thế, động tác.
Ngoài ra, nó còn bao gồm cả các phản ứng có liên quan đến sự thay đổi trong hoạt động của hệ hô hấp, tim mạch, tuyến nội tiết,…
Ví dụ như khi con người đối diện với những tình huống gây sợ hãi và lo lắng thì mặt có thể đỏ bừng, ra nhiều mồ hôi, run rẩy, các cơ trở nên co cứng. Khi cảm thấy hạnh phúc, vui sướng cơ mặt sẽ giãn ra, các hoạt động tay chân thoải mái và linh hoạt hơn, giọng nói lớn hơn, các cử chỉ cũng tự tin hơn.
8 cảm xúc cơ bản của con người
Theo đánh giá của các nhà khoa học thì dưới đây là 8 loại cảm xúc cơ bản và thường gặp nhất ở hầu hết mỗi con người.
1. Buồn bã
Buồn bã được xem là một trạng thái cảm xúc của con người trong nhất thời bởi sự đặc trưng là cảm giác thất vọng, chán nản, bi quan và mất hứng thú đối với cuộc sống ngay tại thời điểm đó.
Tùy vào sự kiện tác động vào mà nỗi buồn này có thể chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn. Có một vài trường hợp sự buồn bã sẽ dai dẳng và trở nên nghiêm trọng, nhiều khả năng dẫn đến trầm cảm.
2. Ngạc nhiên
Cảm xúc ngạc nhiên thường sẽ diễn ra trong khoảng thời gian ngắn và được biểu hiện đặc trưng bởi các phản ứng sinh lý như giật mình, mở to mắt,…
Cảm xúc ngạc nhiên
Đối với cảm xúc ngạc nhiên thì nó có thể mang tính chất tích cực, tiêu cực tùy vào sự việc xảy ra. Khi bất ngờ, giật mình thì cơ thể có khả năng sản sinh ra hormone adrenaline để giúp cơ thể đối phó hoặc chọn cách bỏ trốn.
Theo kết quả của một cuộc nghiên cứu, mọi người có xu hướng quan tâm đến các sự kiện, tình huống xảy ra đột ngột. Đây cũng chính là nguyên nhân vì sao những tin giật gân luôn có xu hướng nổi trội, nhận được nhiều sự chú ý của cộng đồng.
3. Hạnh phúc
Hạnh phúc là một trạng thái cảm xúc mang tính tích cực giúp cho bạn cảm thấy dễ chịu, thoải mái. Biểu hiện đặc trưng của loại cảm xúc này đó chính là cảm giác thỏa mãn, hài lòng, phấn khích.
Bắt đầu từ những năm 1960, đã có rất nhiều nghiên cứu tìm hiểu về hạnh phúc. Trong rất nhiều môn học cũng đã đề cập đến trạng thái cảm xúc này, chẳng hạn như có một phân ngành của tâm lý học đó chính là tâm lý học tích cực.
Mọi người đều cho rằng, sức khỏe và hạnh phúc có sự liên kết khá là chặt chẽ với nhau. Nếu có thể giữ được cảm xúc hạnh phúc hàng ngày sẽ giúp bạn gia tăng tuổi thọ, kéo dài thanh xuân, tăng sự thỏa mãn trong hôn nhân và cuộc sống.
4. Khinh bỉ
Nếu xét trong 8 loại cảm xúc cơ bản của con người thì khinh bỉ chính là loại cảm xúc không được đánh giá cao. Đây là trạng thái thể hiện sự chê bai, miệt thị người khác một cách tiêu cực. Biểu hiện đặc trưng dễ nhận biết khi một người có cảm xúc khinh bỉ đó chính là nhếch một bên mép, liếc mắt.
Đây là một loại cảm xúc tiêu cực nên nếu bạn cứ duy trì trạng thái này sẽ làm ảnh hưởng đến những sinh hoạt đời sống. Nó còn gây ra các hậu quả tồi tệ xoay quanh nhiều mối quan hệ cần có sự tôn trọng.
5. Ghê tởm
Ghê tởm là một loại cảm xúc khá phổ biến được biểu hiện bằng nhiều hình thức khác nhau. Chẳng hạn như tránh né, cảm thấy buồn nôn và kèm theo một số biểu hiện trên khuôn mặt như nhăn mũi, cong môi,…
Cảm giác ghê tởm này có thể xuất hiện trong nhiều tình huống, các yếu tố như mùi vị, hình ảnh nào đó cũng có thể khiến cho một người cảm thấy ghê sợ. Một số người cũng có thể trải qua cảm xúc ghê tởm khi họ phải chứng kiến người khác thực hiện các hành vi vô đạo đức.
6. Sợ hãi
Sợ hãi là một cảm xúc mạnh mẽ, nó đóng một vai trò quan trọng ảnh hưởng đến sự sống còn của con người. Khi bạn đối mặt với những tình huống đe dọa, có sự nguy hiểm và nó khiến bạn cảm thấy sợ hãi thì bạn sẽ trải qua phản ứng căng thẳng cấp tính.
Cảm xúc sợ hãi được biểu hiện bởi các đặc điểm như mắt mở to, cố gắng chối bỏ hoặc che giấu các tình huống đe dọa, tim đập nhanh, thở gấp, ra mồ hôi,… Mỗi người sẽ có những cách cảm nhận và trải nghiệm nỗi sợ riêng biệt.
7. Giận dữ
Giận dữ có thể xuất hiện như một loại cảm xúc mạnh mẽ với đặc trưng là trạng thái kích động, cảm giác thù địch, thất vọng đối với một tình huống, đối tượng nào đó.
Trong cuộc sống xuất hiện một mối đe dọa nào đó sẽ khiến cho chúng ta cảm giác tức giận, sẵn sàng chiến đầu với những thách thức để bảo vệ bản thân hoặc những người thân bên cạnh.
Thường thì sự giận dữ sẽ được biểu hiện qua các đặc trưng như cau có, trừng mắt, nói chuyện cọc cằn, la hét, đỏ mặt, ra nhiều mồ hôi hoặc thậm chí có một số hành vi quá khích như ném đồ vật, đấm, đá,…
Đa phần thì cảm xúc giận dữ sẽ mang tính chất tiêu cực nhưng cũng có vài trường hợp mang tính xây dựng giúp bạn làm rõ các nhu cầu của bản thân mình về các mối quan hệ hoặc thôi thúc bạn thực hiện các hành động nhằm giải quyết vấn đề triệt để.
8. Đau khổ
Đau khổ được xem là một trong các dạng cảm xúc cơ bản của con người và là sự biểu hiện cao nhất của trạng thái buồn bã. Cảm xúc này tuy không thường xuyên xuất hiện nhưng khi bạn đối mặt và gánh chịu một cú sốc lớn về tinh thần thì chúng mới bắt đầu hình thành và biểu hiện ở mức độ nghiêm trọng.
Cảm giác an toàn là gì? Cách tạo cảm giác an toàn cho người ấy
Nội tâm là gì? Người nội tâm là người thế nào? Có tốt không?
Mối quan hệ mở là gì? Mối quan hệ mở trong giới trẻ hiện nay
Bài viết trên đây đã giúp cho bạn đọc biết thêm về cảm xúc là gì cùng 8 loại cảm xúc cơ bản của con người thường gặp nhất. Chúc các bạn có thể nhận ra và phát huy tốt những cảm xúc tích cực trong cuộc sống.
