Chủ thể trữ tình là một trong những yếu tố rất quan trọng trong các tác phẩm văn học, nghệ thuật, cũng như trong ca nhạc, phim ảnh,… Vậy chủ thể trữ tình là gì? Làm thế nào để xác định chủ thể trữ tình mời bạn đọc cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết sau đây!
Tóm tắt
Chủ thể trữ tình là gì? Đặc điểm của chủ thể trữ tình
Chủ thể trữ tình là cá nhân hay tác giả biểu đạt cảm xúc về tình yêu, về các trải nghiệm trong các tác phẩm nghệ thuật như văn học, thơ, nhạc, phim ảnh,… Theo đó các tác phẩm này sẽ tập trung vào sự đau khổ, mất mát, tình yêu không thành hay không được đáp lại.
Chủ thể trữ tình được liên kết với những trào lưu văn học và nghệ thuật từ thế kỷ 18 đến nay. Tác phẩm của chủ thể trữ tình mang tính chất biểu cảm, thường được sáng tác trong tâm trạng đầy cảm xúc như: Đau khổ, tuyệt vọng, đau buồn hoặc yêu đương.
Tác phẩm trữ tình có thể mang những đặc điểm chung như sử dụng những ngôn từ tình cảm, biểu đạt một tâm trạng sâu sắc, giúp thể hiện được những cảm xúc chân thành với những trải nghiệm tình yêu đầy phức tạp.
Các tác phẩm trữ tình giúp cho con người được thấu hiểu giúp con người thấu hiểu, đối diện với cảm xúc của họ, đồng thời giúp thấy được sự gắn kết với những người khác trong cộng đồng. Nhưng bên cạnh đó cũng có người cho rằng chủ thể trữ tình sẽ dẫn đến sự lãng mạn hóa tình yêu. Từ đó gây ra những tình huống không thực tế, gây ra nhiều đau khổ, cũng như khó khăn trong mối quan hệ tình cảm.
Cách thức thể hiện của các chủ thể trữ tình
- Chủ thể trữ tình trực tiếp:
Đây là chủ thể mà người viết trực tiếp thể hiện cảm xúc của mình với đối tượng mà mình trữ tình. Chủ thể trữ tình trực tiếp giúp cho người đọc có thể dễ dàng hiểu được cảm xúc, cũng như tình cảm mà tác giả muốn truyền tải.
- Chủ thể trữ tình ẩn:
Chủ thể trữ tình ẩn là gì? Chủ thể trữ tình ẩn là người viết không trực tiếp nhắc đến đối tượng thay vào đó là sử dụng các hình ảnh, từ ngữ hay những biểu hiện khác để có thể truyền tải tình cảm của mình.
Ví dụ như câu thơ sau đây: “Lá vàng rơi, gió thổi nhẹ nhàng; Nhớ tình em trong nỗi cô đơn này”, theo đó người viết không trực tiếp nhắc đến người yêu mình thay vào đó là dùng hình ảnh lá vàng rơi, gió thổi nhẹ nhàng nhằm biểu đạt tình cảm của mình. Tác dụng của chủ thể trữ tình ẩn giúp tạo ra không gian lãng mạn, bí ẩn, cho phép người đọc tưởng tượng, cảm nhận theo cách riêng của mình.
Ví dụ về chủ thể trữ tình
Có rất nhiều tác giả, nghệ sĩ được liên kết với chủ thể trữ tình, điển hình như:
– William Shakespeare: Với tác phẩm Romeo và Juliet đặc biệt nổi tiếng. Nội dung của tác phẩm kể về câu chuyện đầy bi thương của 2 nhân vật chính. Đây hiện là một trong những tác phẩm kinh điển về tình yêu trữ tình.
– John Keats: Ông là một trong những nhà thơ trữ tình nổi tiếng của Anh quốc, theo đó những tác phẩm của Keats thường tập trung vào chủ đề tình yêu và thiên nhiên. Điển hình như bài thơ “Bright Star” nói về sự trường tồn của tình yêu với thời gian.
– Adele: Cô là nữ ca sĩ nổi tiếng người Anh được biết đến với những ca khúc trữ tình đầy cảm xúc như “Someone Like You”, “Hello”. Mỗi bài hát đều chứa đựng những câu chuyện về tình yêu, sự đau khổ, trở thành biểu tượng của âm nhạc trữ tình hiện đại.
Phân loại chủ thể trữ tình
Chủ thể trữ tình được chia thành rất nhiều loại khác nhau, điển hình như một số loại phổ biến như sau:
– Trữ tình lãng mạn: Loại chủ thể trữ tình này đặc biệt phổ biến, thường dùng để biểu đạt tình yêu trong bối cảnh lãng mạn, đầy cảm xúc. Đó có thể là những câu chuyện tình yêu đầy hy vọng, hay cũng có thể là những câu chuyện đau khổ, tràn đầy nỗi buồn.
– Trữ tình cổ điển: Loại chủ thể trữ tình này khá phổ biến trong thời kỳ cổ điển, gồm những tác phẩm của các tác giả như William Shakespeare, Jane Austen. Trữ tình cổ điển thường tập trung vào mối quan hệ tình cảm phức tạp giữa các nhân vật với những yếu tố như tình yêu không thành, sự ghen tuông hay lòng đố kỵ.
– Trữ tình hiện đại: Thể loại trữ tình này thường phổ biến trong các tác phẩm văn học, âm nhạc, phim ảnh hiện đại. Thể loại này có phong cách biểu đạt mới mẻ với những cách diễn đạt tình yêu khác nhau, có thể là cảm động, đau khổ hoặc lãng mạn.
– Trữ tình đồng tính: Đây là loại chủ thể trữ tình miêu tả tình cảm của hai người cùng giới. Các tác phẩm chứa đựng những câu chuyện đầy cảm xúc, về tình yêu, sự đau khổ và hy vọng của cộng đồng LGBT.
Chủ thể trữ tình có thể có nhiều loại khác nhau, nhưng nhìn chung là đều tập trung vào những cảm xúc về tình yêu, cũng như những trải nghiệm của con người.
Cách xác định chủ thể trữ tình
Để nhận biết chủ thể trữ tình bạn có thể tìm kiếm những đặc điểm chung của các tác phẩm với những cách sau đây:
– Tìm kiếm đặc điểm chung trong tác phẩm: Tác phẩm trữ tình thường chứa đựng các ngôn từ tình cảm nhằm mô tả tình yêu đầy cảm xúc, cùng với nhiều trải nghiệm tình cảm khác nhau. Các tác phẩm trữ tình còn thường tập trung vào các đặc điểm chung của tình yêu như lòng trung thành, sự kiên nhẫn,…
– Xem xét bối cảnh văn hóa, lịch sử: Chủ thể trữ tình sẽ thường xuất hiện ở trong các tác phẩm nghệ thuật tại nhiều thời đại, văn hóa khác nhau. Nếu bạn đang xem một tác phẩm từ quá khứ thì hãy tìm hiểu văn hóa, xã hội trong thời kỳ đó để có thể hiểu rõ hơn về chủ thể trữ tình.
– Xem xét người sáng tác hay nhân vật chính: Nếu bạn đang xem về tác phẩm nào đó cụ thể thì hãy tìm hiểu xem người sáng tác hay nhân vật chính. Nếu như họ đã được nhắc đến trong những tác phẩm khác thì đây cũng có thể là dấu hiệu cho thấy tác phẩm này cũng thuộc chủ thể trữ tình.
– Xem xét phản hồi của người đọc, người xem: Nếu như người đọc, người xem đề cập đến tình yêu, cảm xúc trong tác phẩm thì đó là dấu hiệu cho thấy chúng thuộc chủ thể trữ tình.
Để có thể xác định được chủ thể trữ tình, bạn hãy tìm kiếm điểm chung trong tác phẩm, xem xét bối cảnh lịch sử, văn hóa, người sáng tác hay nhân vật chính và phản hồi của người đọc, khán giả.
Cảm xúc của chủ thể trữ tình là gì?
Cảm xúc của chủ thể trữ tình là những cảm xúc phức tạp, mạnh mẽ có liên quan về tình yêu, hy vọng, đau khổ,… Sau đây là một số cảm xúc chủ thể trữ tình thường trải qua khi biểu đạt về tình yêu trong những tác phẩm nghệ thuật:
– Tình yêu: Đây là cảm xúc quan trọng nhất của chủ thể trữ tình, giúp cảm nhận được tình yêu đích thực, mãnh liệt, thường sử dụng các từ ngữ tình cảm nhằm miêu tả tình yêu.
– Đau khổ: Đây là cảm xúc thường xuất hiện do tình yêu không được đáp lại, hay sự xa cách, mất mát trong tình yêu. Chủ thể trữ tình có thể cảm thấy đau khổ và rảo qua nhiều cảm xúc khác nhau.
– Hy vọng: Đây là cảm xúc đặc biệt quan trọng của chủ thể trữ tình, chúng xuất hiện khi họ tin vào tình yêu của mình sẽ đạt được kết quả tốt đẹp. Hy vọng là một yếu tố rất quan trọng đối với tác phẩm trữ tình, chúng đại diện cho sự lạc quan, cũng như niềm tin về tình yêu.
– Lòng trung thành: Đây là cảm xúc quan trọng của chủ thể trữ tình, xuất khi khi yêu và cam kết về mối quan hệ này. Lòng trung thành chính là sự kết nối tình cảm giữa 2 người.
Đây là những cảm xúc thường được miêu tả trong các tác phẩm nghệ thuật, là yếu tố đặc biệt quan trọng để giúp bạn xác định được chủ thể trữ tình.
Tác dụng chủ thể trữ tình
Đối với văn học, nghệ thuật cũng như đời sống chủ thể trữ tình có tác dụng quan trọng như sau:
– Giúp tạo nên những tác phẩm đầy cảm xúc, đặc biệt là các bài thơ, tiểu thuyết, bài hát. Nhờ đó giúp kết nối, gắn kết cảm xúc của người đọc và người nghe để tạo nên những trải nghiệm đầy ý nghĩa.
– Để con người hiểu thêm về tình yêu, cùng những trải nghiệm tình cảm: Chủ thể trữ tình đã giúp con người hiểu, đối mặt với những trải nghiệm đa dạng, phong phú của tình yêu, từ vui buồn, cho đến hy vọng rồi thất vọng,.. Từ đó mà con người có thể hiểu hơn về tình yêu.
– Tạo nên biểu tượng văn hóa: Chủ thể trữ tình giúp tạo nên nhiều biểu tượng với từ nhân vật trong truyện, đến phim ảnh, âm nhạc, tác phẩm văn học, có tác dụng kết nối mọi người với nhau thông qua các trải nghiệm cảm xúc chung.
– Giải tỏa cảm xúc: Chủ thể trữ tình còn có khả năng giúp giải tỏa các cảm xúc để thấu hiểu hơn về bản thân. Từ đó mà con người giải quyết được vấn đề tình cảm, tìm hiểu về bản thân mình để họ cảm thấy được sự thông cảm từ người khác.
Nhân vật trữ tình là gì? Ví dụ, cách xác định nhân vật trữ tình
Những chia sẻ trên đây đã giúp chúng ta trả lời được cho câu hỏi chủ thể trữ tình là gì, cũng như những tác dụng của chúng đối với nghệ thuật, văn học, cũng như đời sống con người. Chủ thể trữ tình giúp con người được kết nối với nhau bởi chính những trải nghiệm cảm xúc trong việc truyền đạt giá trị, nét đẹp tình yêu đến các thế hệ sau.
