Trong sinh học lớp 9, chúng ta đã được tìm hiểu về phép lai thuận nghịch. Đây được coi là phép lai mang đến sự đột phá vì giúp tạo ra cá thể mới khỏe mạnh và năng suất cao hơn. Vậy phép lai thuận nghịch là phép lai gì?
Tóm tắt
Phép lai thuận nghịch là gì?
Phép lai thuận nghịch là phép lai thay đổi vị trí bố mẹ (lúc thì dùng dạng này làm bố, lúc lại dùng dạng đó làm mẹ) để xác định vị trí của gen quy định tính trạng trong tế bào.
Ví dụ:
Lai thuận: Mẹ (AA) x Bố(aa)
Lai nghịch: Mẹ(aa) x Bố (AA)
Đặc điểm cơ bản của phép lai thuận nghịch
- Lai thuận giống với lai nghịch → gen nằm trên NST thường
- Lai thuận khác với lai nghịch, phân li tính trạng không xuất hiện đều ở cả 2 giới → gen nằm trên NST giới tính.
- Lai thuận khác với lai nghịch, đời con có kiểu hình giống mẹ → gen ngoài nhân (plasmid, ty thể, lạp thể).
Kết quả lai thuận nghịch khác nhau
Kết quả phép lai thuận nghịch khác nhau theo quy luật Menđen, đời con luôn biểu hiện kiểu hình giống với mẹ, là đặc điểm di truyền ngoài nhân.
Quy luật Menđen, do tương tác gen, hoán vị gen nên đời con có kiểu hình giống
bố hoặc mẹ, hay phân tính khác bố mẹ để tạo biến dị tổ hợp
Bài tập ví dụ phép lai thuận nghịch
Câu 1: Phép lai nào sau đây là phép lai thuận nghịch?
- Đực Aa x cái aa vs đực Aa x cái aa
- Đực AA x cái aa vs đực aa x cái AA
- Đực AA x cái aa vs đực AA x cái aa
- Đực Aa x cái Aa vs đực Aa x cái AA
Đáp án đúng: B
Câu 2: Phép lai thuận nghịch giúp xác định được:
- Vị trí của gen quy định tính trạng tế bào.
- Gen xác định là trội hay lặn
- Kiểu gen đồng hợp hay dị hợp
- Cả 3 ý trên
Đáp án đúng A. Vị trí của gen quy định tính trạng tế bào
Câu 3: Phép lai nào sau đây là phép lai thuận nghịch?
- ♂AA x ♀ aa +và ♂ aa x ♀ AA
- ♂AA x ♀ aa + ♂ Aa x ♀ Aa
- ♂AA x ♀ AA + ♂ aa x ♀ aa
- ♂AA x ♀ aa + ♂ Aa x ♀ aa
Trả lời: Đáp án đúng A. ♂AA x ♀ aa + ♂ aa x ♀ AA
Câu 4: Ý nghĩa nào sau đây không đúng về phép lai thuận nghịch?
- Phát hiện ra gen di truyền liên kết giới tính.
- Phát hiện gen di truyền ngoài nhân.
- Xác định các cặp bố mẹ phù hợp với phương pháp lai khác dòng tạo ưu thế lai.
- Kiểm tra kiểu gen có kiểu hình trội.
Đáp án D. Kiểm tra kiểu gen có kiểu hình trội.
Lai kinh tế là gì? Khái niệm, công thức lai kinh tế và cho ví dụ
Vậy là bài viết đã giải thích về phép lai thuận nghịch là gì, đặc điểm và kết quả của phép lai thuận nghịch. Có thể nói đây là một trong những phép lai hiện đại, được áp dụng phổ biến nhất hiện nay. Ở bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về phép lai phân tích cũng có tính ứng dụng cao hiện nay nhé!