Chúng ta thường nghe đến từ sám hối, nhưng không phải bất kỳ ai cũng hiểu được trọn vẹn ý nghĩa của sám hối là gì cùng cách thực hiện sám hối đúng Pháp. Hãy cùng chúng mình khám phá để biết ăn năn sám hối là gì và cách sám hối cũng như ý nghĩa của việc này nhé.
Tóm tắt
Khái niệm về sám hối
Trong Kinh Pháp Bảo Đàn có nói: “Sám giả Sám kỳ tiền khiên” và “Hối giả hối Kỳ hậu quá”, nghĩa là: Ăn năn lỗi trước và chừa bỏ lỗi sau. Vậy Sám hối đúng nghĩa theo Chánh Pháp là việc một người nhận biết được lỗi đã gây tạo, có thái độ ăn năn sửa lỗi và hứa sẽ không làm những điều này về sau.
Sám hối theo nghĩa thông thường đơn giản là xin lỗi. Xét về mặt xã hội, xin lỗi là một hành vi đạo đức của một con người, khi họ đã gây ra những lỗi lầm và muốn được những người bị tổn thương tha thứ. Xin lỗi là một hành động được cha mẹ, nhà trường dạy dỗ khi chúng ta còn rất nhỏ và đó là điều cần thiết trong cuộc sống. Các bậc Thánh hiền xưa cũng đã dạy rằng: “Nếu mắc lỗi lầm thì phải công khai nhận lỗi đó, rồi tìm ra biện pháp và quyết tâm sửa chữa nó. Thái độ đối với lỗi lầm như thế là thước đo của một người chân chính, trung thực đáng để cho mọi người tin cậy và kính trọng”.
Thế nhưng con người ta lại thường rất e dè trước lời xin lỗi, lý do là bị gắn chặt bởi chấp thủ và chấp ngã. Chấp thủ chính là việc gì cũng cho mình là đúng còn người khác sai. Đó còn được gọi là tính bảo thủ. Chấp ngã là đề cao quá mức cái tôi của mình, dù đã biết lỗi nhưng không thể nhận lỗi vì sợ làm mất giá trị của bản thân, sợ bị người khác coi thường. Vì thế nên đối những người này, hai từ xin lỗi thường vô cùng nặng nề và không được sử dụng đến.
Nhân sinh quan là gì? Ảnh hưởng nhân sinh quan Phật giáo đến người Việt
Lợi ích của việc ăn năn sám hối là gì?
Nếu người Phật tử biết sám hối nghĩa là còn biết sửa đổi. Người đó có tiến bộ trên con đường tu tập thì sẽ đạt được những lợi ích thiết thực trong hiện tại cũng như tương lai.
Đức Phật đã dạy trong kinh Trường A Hàm: “Những ai biết sửa đổi lỗi lầm thì người đó sẽ có tiến bộ trong giáo pháp của Như Lai”. Ngài cũng khẳng định: “Người có lỗi mà không biết sửa đổi, diệt trừ nơi tự tâm, thì lỗi ấy sẽ đến thân, tựa như nước chảy về biển, dần dần thành sâu rộng”. Qua đó chúng ta rút ra được những lợi ích của việc sám hối như sau:
– Mọi hành động trong đời sống này không bị sa vào lầm lỡ vì chúng ta đã có ý chí cương quyết nhận ra lỗi lầm.
– Phẩm giá của một con người được nâng cao, các hạnh lành càng ngày càng phát triển, vì chúng không tạo nhân xấu trong hiện tại.
– Thân tâm luôn luôn được nhẹ nhàng vì không lo âu sầu muộn.
Ý nghĩa sám hối trong đạo Phật
Đức Phật đã nói “Ý dẫn đầu các pháp” cho nên “Tội từ tâm sanh, tội từ tâm diệt”. Chúng ta thấy, ý thức của mình chính là sợi dây kéo những hành động, lời nói sai lầm. Cũng có nghĩa là những tội lỗi đều là do thân, khẩu, ý mà gây tạo. Bởi chúng ta là người phàm luôn bị chi phối bởi nghiệp lực và sống trong sự vô minh tâm tối cho nên luôn có những ý nghĩ và hành động sai trái, dễ gây tổn thương cho mọi người xung quanh. Không những trẻ con gây nên lỗi lầm mà chính người lớn cũng thường mắc phải những lỗi lầm không ít.
Tuy nhiên, đạo Phật còn có cách nhìn xa hơn là những tội nghiệp chúng ta gây tạo thường không phải từ đời này mà nhiều kiếp trong quá khứ nên chúng ta luôn mãi luân hồi trong sanh tử trả lại những tội nghiệp đã tạo lấy theo quy luật nhân quả. Do đó, là một người có đạo đức nói chung, là người Phật tử hiểu đạo nói riêng, ăn năn sám hối là điều tất nhiên phải thực hiện. Sám hối có những ý nghĩa như sau:
– Chuyển hóa nghiệp lực và tiêu trừ tội lỗi. Điều này mang đến cho cuộc sống ngày càng thăng hoa, tiến bộ hơn và cũng đem lại cho cuộc sống những lợi ích không thể phủ nhận.
– Diệt trừ những tính xấu ngăn chặn những tội lỗi mới phát sinh trong tương lai.
– Đem lại hạnh phúc an vui cho cuộc sống hiện tại. Đây cũng là điều kiện căn bản để đi đến chỗ giải thoát. Những người gây nên tội lỗi thường cảm thấy không yên ổn trong cuộc sống bởi lương tâm ray dứt hoặc sau đó gặp nhiều chuyện không may xảy ra. Vì thế, chỉ cần ăn năn sám hối một cách thành tâm sẽ làm cho tâm hồn chúng ta được nhẹ nhàng thanh thản.
Sám hối thế nào cho đúng Pháp?
Người đời thường có những hình thức sám hối bằng tư tưởng tà kiến như: lấy máu động vật tạ tội với thần linh, đem lễ vật cúng tế xin tha tội, tra tấn bản thân bằng đòn roi… Nhưng đạo Phật thì không như vậy. Sám hối đúng Pháp trên tinh thần quán xét lại tội lỗi mình đã gây tạo, thành tâm ăn năn, tự mình cải thiện không lặp lại hành động đó. Đây mới chính là ý nghĩa việc sám hối của đạo Phật.
Bồ Tát đã nói trong kinh Hoa Nghiêm Đức Phổ Hiền: “Nếu tội của chúng sinh mà có hình tướng, thì tất cả hư không cũng không thể nào chứa hết”. Bởi tội từ tâm mà sinh ra, không mang hình tướng nên chúng ta phải diệt tội từ trong tâm. Có nghĩa là phải dùng tâm thành kính để hối lỗi.
Đạo Phật lấy ngày 14 Âm lịch và 30 Âm lịch là ngày Sám hối. Khi đó các Phật tử hội tụ đến chùa đọc kinh, lạy Hồng Danh 108 Đức Phật. Đây là hình thức của nghi thức ăn năn sám hối đúng pháp. Tuy nhiên, không có nghĩa là cứ đọc kinh và lạy xong thì tội nghiệp tiêu trừ hẳn. Đây chỉ là phương tiện thông qua kinh kệ giúp mọi người thức tỉnh lại những sai lầm của mình, biết ăn năn hối lỗi.
Lạy Phật là để nhớ công hạnh của chư Phật mà noi theo. Chính vì nhận thức được lỗi sai và có hành động sửa lỗi nên chính mỗi người mới tự diệt trừ những nghiệp xấu đã gây tạo trong đời sống hàng ngày và quá khứ.
Các hình thức cầu an sám hối trong đạo Phật
Trong đạo Phật có một số hình thức sám hối sau:
Tác pháp sám hối
Kinh sám hối là gì? Khi một người có lỗi lầm, cần phải lập đàn tràng, thỉnh các vị cao Tăng thanh tịnh đến chứng minh, chú nguyện. Điều chủ yếu là chính mình phải thành thật bày tỏ tất cả tội lỗi một cách thành khẩn. Chí tâm ăn năn, thề nguyện không tái phạm. Nhờ sự thành tâm này cùng sự chú nguyện của chư Tăng, khi giới thể được thanh tịnh tức là hết tội.
Hồng danh sám hối
Hình thức lạy sám hối là gì? Tổng cộng gồm 108 lạy, để ám chỉ 108 phiền não. Hồng Danh của chư Phật có công đức nên Ngài Bất Động pháp sư đã soạn thành nghi thức cầu an sám hối mà hầu hết hiện nay các chùa đều thực hành.
Thủ tướng sám hối
Là một pháp cầu an sám hối thuộc về quán tưởng ở bậc cao và khó hơn pháp trước, dành cho người ta hành có trình độ cao hoặc ở những chỗ không có Tăng. Trước tiên cần phải đến trước tượng Phật thành tâm lễ bái, cung kính, trình bày những tội lỗi đã phạm vả nguyện cầu an sám hối, chừa bỏ. Cứ làm như vậy đến khi nào thấy được hảo tướng như là Hào quang, Phật hay Bồ Tát đến xoa đầu thì mới có kết quả.
Vô danh sám hối
Đây là một phương pháp siêu việt rất khó chỉ có bậc thượng căn mới có thể hành trì.
Ngoài ra còn rất nhiều cách cầu an sám hối phổ biến như : Lạy Ngũ Bách Danh, lạy Kinh Vạn Phật, lạy kinh Lương Hoàng Sám… Tùy từng tình huống mà áp dụng cho có kết quả trọn vẹn.
Vậy là vừa rồi Palada.vn đã cùng các bạn tìm hiểu sám hối là gì, cách sám hối và ý nghĩa của việc sám hối. Mong rằng các bạn sẽ sớm tìm lại được bình yên trong tâm hồn, thành tâm sám hối những lỗi lầm đã qua.
