Trong cuộc sống đôi khi chúng ta vẫn bắt gặp thành ngữ ngưu tầm ngưu mã tầm mã với một ý nghĩa không được đẹp lắm. Vậy ngưu tầm ngưu mã tầm mã là gì? Tại sao lại có thành ngữ này? Câu trả lời có ngay trong bài viết dưới đây của chúng mình, cùng khám phá nào.
Tóm tắt
Ngưu tầm ngưu mã tầm mã là gì?
“Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã” là một thành ngữ với từ Hán Việt khá quen thuộc trong giao tiếp. Xét nghĩa từng thành phần, ta có thể thấy: ngưu chính là “trâu”, mã là “ngựa”, tầm chính là “tìm”. Ghép lại sẽ là “trâu tìm đến trâu, ngựa tìm đến ngựa”. Chuyện này cũng khá dễ hiểu. Vì thông thường, mọi loài vật sẽ sống theo bầy đàn, có thói quen đi cùng nhau để dễ kiếm ăn và tự vệ khi gặp loài khác.
Thế nhưng trong cuộc sống hiện tại, nghĩa chung của thành ngữ “Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã” này lại lệch theo hướng xấu khác. Nó hàm chỉ “kẻ xấu thì thường hay tìm đến những kẻ xấu khác, để cùng mưu đồ làm những việc xấu”.
Công dung ngôn hạnh là gì? Người phụ nữ công dung ngôn hạnh xưa và nay
Trong tiếng Anh cũng có một câu mang ý nghĩa tương tự “ngưu tầm ngưu mã tầm mã” đó là “Birds of a feather flock together” dịch nôm na là chim lông kết đàn. Tức là người có điểm chung, có điểm giống về sở thích, lý tưởng thì thường gắn bó với nhau.
Amazing good job là gì? Tại sao amazing good job trở nên viral?
Nguồn gốc của cụm từ “ngưu tầm ngưu mã tầm mã”
Nhưng tại sao thành ngữ này lại chỉ biểu hiện ý nghĩa xấu như vậy? Vì nếu chỉ đơn thuần là “trâu tìm trâu, ngựa tìm ngựa” thì câu chuyện thật đơn giản: loài nào đi tìm loài ấy.
Như vậy chúng ta cần xuất phát từ nguồn gốc của từ này. Theo sách Tả truyện, được coi là tác phẩm của Tả Khâu Minh (viết trong khoảng năm 722 đến năm 468 trước công nguyên), có chép lại một truyện về danh tướng Ngô Khởi.
Ông này là đệ tử của Khúc Ban – một học trò cưng của Khổng Tử. Trong một lần tham gia chinh chiến, con ngựa của Ngô Khởi không may bị tuột dây, chạy lạc vào một bầy trâu rừng. Thấy kẻ lạ, bầy trâu bèn xúm lại húc con ngựa kia tơi bời. Phải khó khăn lắm ngựa mới thoát khỏi vòng vây, may mắn chạy được đến một đàn ngựa trên thảo nguyên. Vậy là không chỉ thoát chết, chú ngựa còn được một bác tiều phu đem về nhà chăm sóc và cuối cùng tìm lại được chủ tướng Ngô Khởi.
Về xuất xứ của câu nói là như vậy. Có thể thấy là ý nghĩa của câu mang một nửa ý tốt và một nửa ý xấu. Nhưng với người Việt Nam, trâu ngựa vốn được coi là loài vật thân phận thấp hèn, thể hiện ở câu “làm thân trâu ngựa cho loài khuyển dương” và hay có những hành vi độc ác như “đầu trâu mặt ngựa”. Có lẽ chính vì lẽ đó mà câu thành ngữ “Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã” mang một nét nghĩa tiêu cực, chỉ hành động a dua, đua đòi theo của những kẻ xấu.
Cụm từ có ý nghĩa tương tự ngưu tầm ngưu mã tầm mã
Với sự đa dạng và phong phú của tiếng Việt thì chúng ta còn rất nhiều câu có ý nghĩa gần tương tự như “ngưu tầm ngưu mã tầm mã”, có thể kể tới là:
– Nồi nào vung nấy: nồi thì phải đi đúng với cái vung đúng kích cỡ rồi, vì nếu như úp một cái vung quá nhỏ vào nồi to thì sẽ không đủ. Câu này ám chỉ việc một người phải giao du với người phù hợp với bản thân, vừa vặn về nhiều mặt thì mới có thể nên chuyện, nhất là chuyện tình cảm, hôn nhân.
Tiên trách kỷ hậu trách nhân là gì? Giải thích ý nghĩa của câu nói
– Vật họp theo loài, cá mè một lứa: hai câu này thì ý nghĩa rất tương đồng với “ngưu tầm ngưu mã tầm mã” nên chúng mình không cần giải thích gì thêm. Tuy nhiên ý nghĩa của hai câu vừa rồi hoàn toàn là có mục đích xấu nên các bạn hãy hạn chế sử dụng để tránh hiểu lầm không đáng có nhé.
– Gió tầng nào thì lại gặp mây tầng ấy: câu này có thời gian đã trở thành hot trend trong giới trẻ Việt Nam, có thể thường xuyên bắt gặp trên các trang mạng xã hội nổi tiếng. Mục đích của câu nói là để động viên các bạn trẻ tự hoàn thiện bản thân mình, nâng cao giá trị để có thể lên được “tầng mây” mới, từ đó gặp được những “làn gió” mới xứng đáng với giá trị đang có của bản thân.
Trên đây là chia sẻ của Palada.vn về ý nghĩa của “ngưu tầm ngưu mã tầm mã” là gì, nguồn gốc của câu nói để bạn đọc có thể hiểu hơn về thành ngữ này. Nếu thấy bài viết hữu ích, các bạn hãy để lại bình luận bên dưới cũng như là chia sẻ cho nhiều người tham khảo. Đừng quên đón đọc những bài viết thú vị tiếp theo trên website của chúng mình nhé.
